Беттік ауданның көлемге қатынасының диффузия жылдамдығына әсері
Сабақтың оқу мақсаттары
Заттардың молеклалық құрылымын түсінеді;
Диффузия құбылысын түсінеді, мысалдар келтіре алады.
Зат алмасудағы диффузияның мәні;
Бағалау критерийі
Диффузия құбылысын түсінеді, мысалдар келтіре алады.
Диффузия құбылысын, оның пайдалы, зиянды жақтарын түсінеді және температураға анықтама береді .
Тілдікмақсаттар
Оқушыларөздерініңтүсініктерінкөрсететінжаңасөздердіпайдалануларыкерек. Арнайыпәндік лексика жәнетерминология:заттың молекулалардан тұратындығын түсіну, зат құрылымына орай молеулалардың орналасу ерекшеліктері; атом, молекула, диффузия.
Қазақша
Орысша
Ағылшынша
Атом
Атом
atom
Молекула
Молекула
molecule
Зат
Вещество
object
Дене
Тело
body
Диффузия
Диффузия
diffusion
Диалогқа/жазуға қажетті сөз тіркестері: Мен … туралы айтқым келеді; Менің сөз сөйлеуімнің тақырыбы, бүгін…; Менің пікірім … туралы; Біріншіден, мен … бастаймын; Осындан кейін … жасаймын; Қорытындысында мен ...
Топқа бөлу. Сынып бөлмесіне таратылып, шашылып қойылған карточкаларды жинау, сурет бойынша топтарға бөліну.
Жүрек
2-7
7-13
Жаңа білімді еске түсіру:
Заттар қандай ұсақ бөлшектерден тұрады?
Демокриттің айтуы бойынша бөлшектер қалай аталады?
Молекулалы-кинетикалық теориясының негізгі қағидалары?
Заттардың күйлері, зат құрылысы.
Зат пен дене арасындағы айырмашылық неде?
Ұлпаларда ауаның алмасуы қалай жүргізіледі?
Жақсы бүгінгі тақырыпты қарастырмас бұрын ойын ойнап көрелік.
«Қара жәшік».
Қалай ойлайсыңдар мұнда не бар?
Бұтақта ілініп тұрамын, Піскенде себетке құладым. Сұрақтың жауабын қалай таптық?
Оқушылардың пікірлерін тыңдау. Апельсин иісінің ауада тез таралуы. Заттардың араласуы туралы тағы да қандай мысалдар айта аласыңдар?
Бұл қандай құбылыс, ендеше сабақ тақырыбы «Диффузия».
Басқа заттар өздігінен араласа ала ма? Оның себебі неде?
Енді осы топ арқылы өздеріңе берілген ақпаратпен танысамыз. Оқимыз, талдаймыз.
1 Топ: .Физикадағы диффузия. 1 ТОП: ФИЗИКАДАҒЫ ДИФФУЗИЯ
Диффузия – бір зат молекулаларының басқа бір зат молекулаларының аралығына ену құбылысы. Диффузия былай түсіндіріледі: алдымен жақындасқан екі дене арасында шекара айқын көрінеді. Одан кейін заттың шекараға жақын кейбір бөлшектерінің жекелей қозғалыстары әсерінен олар орындарын ауыстырады. Е кі жанасу шекрасындағы айқындық төмендейді, бөлшектер бірінің орындарына бірі келеді. Ортадаға шекара біртіндеп мүлдем жоғалып кетеді. Г аздағы диффузияға қарапайым мысал ретінде ауадағы иістің таралуын алуыға болады. мәселен, қақпағы ашық құтыдағы әтірдің хош иісі бөлменің ішіне таралады. Егер газдағы диффузия өте аз уақыт мезетінде (санаулы секундтар, минуттар) өтетін болса, онда сұйықтардың араласуы үшін біраз уақыт (минуттар, сағаттар, күндер) кетеді. Бізге қоршаған ортадан белгілі диффузия құбылысына мына мысаладарды келтіруге болады. Стакандағы қайнаған суға бірнеше кесек қант саламыз. Біз біртіндеп ерітіндегі қант кесегінің еритінін байқаймыз. Ал стакандағы ерітіндінің көлемі ешқандай өзгермейді. Стакандағы суда сия, марганцовка тамшылары тез ериді. Тұз, спирт қышқылдары да жақсы араласады және бұл кезде өздігінен ерітінді пайда болады. Шай демдеу, балық, қияр, қызанақ тұздау. Сүтке шай араластыру.
