Сабақтың тақырыбы №8. Тұлғаның денсаулық психологиясы Практиканың оқыту нәтижелері

Практикалық сабақтың тақырыбы №8.Тұлғаның денсаулық психологиясы


Практиканың оқыту нәтижелері:

1. 
   Қазақстандық қоғамда жаңарудағы мәдени институттардың мән
   

мәтінінде олардың рөлінің ерекшеліктеріне талдау жасай алады.

2. 
   Қазақстандық қоғамдағы этикалық және құқықтық нормалар,
   

қоғамдық, іскерлік, мәдени құндылықтар жүйесіне тең келетін түрлі қарым-қатынастағы әр түрлі жағдайларды сараптайды.

3. 
   Нақты мәселелерді талдау үшін әдіснамалық таңдауды негіздеу
   

және қоғамды зерттеудің әртүрлі жолдарын айыра біледі.


Практикалық сабақтың мазмұны:
Денсаулық психологиясы - бұл биология, психология, мінез-құлық және әлеуметтік факторлардың денсаулығы мен ауруына қалай әсер ететініне бағытталған мамандық . Медицина психологиясы мен мінез-құлық медицинасын қоса алғанда, басқа терминдер денсаулық психологиясы терминімен бірге қолданылады.
Психикалық аурулар мен ақыл-ой кемістігі түрлерінің бірқатары тұқым қуалайды. Баланы дүниеге әкелуді жобаламас бұрын, оның тұқымындағы психикалық аурудың орын алу-алмауын анықтау үшін медициналық-генетикалық қеңес беру пайдаланылады. Бұл белгілі бір ата-ананың ауру баланы дүниеге әкелуінің мүмкіндігін (тәуекелділігін) анықтайтын ерекше медициналық көмек түрі болып табылады. Психологиялық денсаулықтың негізгі өлшемдері қамтиды:
1. Өзгелермен қарым-қатынас жасау қабілеті. Бұл қарым-қатынастар сенімділікке және оң көзқарасқа негізделеді (адамдардың шағын топтарымен). Бұл категориядағы адамдар – идеализациядан және негізсіз талаптардан аулақ болуға, жанжалды жағдайларды тиімді шешуге, бір нәрсені қабылдауға ғана емес, сонымен қатар беруге да мүмкіндігі болуы шарт. Бұл тек ерлі-зайыптылардың жеке қатынастарына ғана емес, сонымен қатар балаға және ата-аналарға да қатысты. Маңыздысы – қарым-қатынастың қатерсіз, зорлық-зомбылықсыз болуы керек. Салауатты қарым-қатынастар тек өнімділікті сақтайды. Бұл сондай-ақ «экологиялық достық» – адамның өзі үшін ыңғайлы ортаны таңдауға қабілеттілігін қамтиды.
2. Қажеттілік және еңбекке қабілеттілік. Кәсіби қызметте ғана емес, сонымен қатар шығармашылық жағынан қоғамға қосқан үлесі болып табылады. Адамның өзі, оның отбасы және қоғам үшін ақылға қонымды құнды нәрселерді жасауы адам үшін маңызды.
3. «Ойнауға» қабілеті. Ойын ересек адам үшін кең түсінік болып табылады, сондықтан оның құрамына мынадай маңызды түсінік кіреді:
– метафораларды, әзілді еркін пайдалану;
– би, ән, спорт, басқа шығармашылықтың сыртқы байқаушысы емес, белсенді ойыншысы болу.
4. Автономия. Дені сау адам қаламаған нәрсені жасамайды. Ол өз таңдауы бойынша әрекет етеді және оған жауапты болады, тәуелділіктен зардап шекпейді, екіншісінде гипербақылау арқылы өмір салаларының біреуіне бақылаудың жоқтығын өтеуге тырыспайды.
5. Этикалық нормаларды түсіну. Ең алдымен, сау адам оларды ұстанудың мағынасы мен қажеттілігін біледі, алайда ол бұл тұрғыда икемді – белгілі бір жағдайларда мінез-құлқын өзгертуге мүмкіндік береді (ақылға қонымды).
6. Эмоционалдық тұрақтылық. Бұл эмоциялардың қызуын басу қабілетінде көрінеді – оларға өздерін билетуге мүмкіндік бермейді. Кез келген жағдайда ақылмен байланыста болу.
7. Қорғану механизмдерін қолданудың икемділігі. Әрбір адам қолайсыз өмір сүру жағдайымен бетпе-бет келеді және психикаға ұқсас нәзік құрылымды алып жүруші ретінде оны қорғау құралдарын пайдаланады. Сау адам тиімді әдістерді таңдап, әртүрлі жағдайларда қолайлы таңдауды жасайды.
8. Хабардар болу, басқаша айтқанда, ақылдылық. Ақылды сау адам шынайы сезімдер мен басқа адамдардың көзқарастары арасындағы айырмашылықты көріп, басқа біреудің сөзіне деген реакциясын талдай алады, ол басқа адамның өз ерекшеліктері мен айырмашылықтары бар жеке адам екенін түсінеді.
9. Ойлану қабілеті. Уақыт өте келе өз жеке өмірідегі белгілі бір оқиғалардың себебін талдай білу, әрі қарай қалай жалғасатынын және ол неге әкелетінін түсіну үшін – бұл дағдылар салауатты тұлғаны ажырата біледі.
10. Тиісті өзін-өзі бағалау. Психикалық денсаулығының құрамдас бөліктерінің бірі шынайы мінез-құлық пен өзіндік қасиеттерге, өзіне деген көзқарасқа, өзінің әлсіз және күшті мінез-құл Демек, өзін-өзі бағалаудың жеткіліксіздігі жоғары немесе төмен үміттерді тудырады, басқалармен үйлесімді қарым-қатынас орнатуға кедергі келтіреді.