Сабақтың тақырыбы: Арифметикалық амалдардың қателіктері Модуль /пән атауы: Сандық әдістер

Әдеттегідей дәл А саны белгісіз болатындықтан "шекті абсолют қателік" ұғымын пайдаланады.

(1.3) Ол сан бірмәнді анықталмайды: оны өсіруге болады. Сонда (1.3)-тен алатынымыз

яғни кемімен алған А санының жуықталған мәні, ал - А санының артығымен алынған жуық мәні. (1.5) формуланы қысқаша былай жазуға болады: (1.6)

Практикада шаманың дәлдігін түсіну кезінде шекті абсолют қателігін пайдаланады. Мысалы, егер екі пунктің S=900 м тен арақашықтық 0,5 м дәлдікпен алынса, онда S шаманың дәл мәні

899,5 м < S < 900,5 м

шекаралықты алынатын болады.

Әдетте абсолют қателік ( ) екі-үш маңызды (значащие) таңбалы санмен жазады, ал маңызды таңбаларды санау кезінде сол жақтағы нольдер саналмайтынын естен шығармау керек.Мысалы: 0,004060 санында 4 маңызды таңба бар.

Мысалы: Қандайда бір есептеу машинасына тек 3 маңызды таңбалы сандарды ғана енгізу мүмкін болсын. онда санын қандай дәлдікпен енгізуге болады. Шешімі: деп алуға болады.

Жуықталған санның дәлдік дәрежесін сипаттау үшін абсолюттік немесе шекті абсолют қателік ұғымдары жеткіліксіз. Жуықталған сандардың дәлдігінің елеулі көрсеткіші олардың салыстырмалы қателігі.