Сабақтың тақырыбы: Қазақтың ұлттық сәндік- қолданбалы бұйымдарыі
жүктеу/скачать 1,73 Mb.
|
8 с Б 472
Киіз басу және ши тоқу өнері туралы оқушыларымен әңгімелесу. -Балалар, киізден дайындалған бұйымдарды атаңызшы. - Жарайсыңдар, ал киізді қалай жасаған екен? - Бұл өнер қашан және қалай туындаған? -Шиді тоқу өнері туралы айтып беріңізші. Сонымен, балалар, қорытынды жасайық, мұндай бұйымдарды орындау үшін келесі сабақта қандай материалдарды біз алып келуіміз керек???? - Дұрыс, киіз басу яғни дайындау үшін, жүн, орауға арналған тор, кір сабын алып келуіміз керек және су керек. - Ши тоқу үшін: ши дала қамысы, тас, жүннен жасалған жіптер және ағаштан жасалған станок (сырық) қажет. - Ши ораудың екі түрі бар. Біріншісі — тоқулы тұрған даяр шидің өрнегіне сала отырып орау; Екіншісі — жаңа өрнек сүретінін үлгісімен тоқу. Шиді бірінші түрмен тоқу үшін оларды бір-бірлеп тоқылған даяр шидің өрнегінің үстіне салып, дәл келтіріп, әр түсті оралған шидің буындарын, санап отырып орайды. Осылай ораған шилерді араласып кетпеу үшін өрнегіне сәйкес келтіріп, өз алдына бөлектел шуда жіппен тізіп отыру керек. - Және сурет қажет… - Киіз басу технологиясын еске салайық. Киіз басуға қойдың күзде қырқып алынған күзем жүнін пайдаланған. Алдымен, киізге арналған жүнді тазалайды. Ол үшін жүнді тулаққа салып, сабау ағашпен тулақтың жан-жағынан отырып алып сабаған. Жүн сабалып болған соң «тулақ шашу» деген ырым жасалады. Жүнді басу үшін, сабынды ыссы сумен ерітіп жүнге жағады. Жүнді қолмен қаңып, пішін бойынша орналастырады. Қазақта оюлы киізді текемет, сырмақ деп екіге бөледі. Текеметтің жай киізден айырмашылығы бір түсті (ақ немесе қара) жүнді шиге төсеген соң бетіне бояған жүннен ою салады. Тұсқа ілінетін өрнектеліп жұқалау қылып жасалған киізді түскиіз деп атаған. Киізден бұдан басқа да тұрмыстық заттар киіз кебенек, киіз қалпақ, байпақ, кесеқап, шәйнекқап, кірқап, сандыққап, жер жастық, асмалдық (түйенің жабуы), тоқым, жабу, т.б. істеген. - Киіз шамамен бір тәулік ішінде кебеді. - Фильцевание технологиясы туралы естідіндерме? ( арнайы ине арқылы ойыншықтар жасалады). - Дұрыс, енді осы бұйымдарды орындауға кірісейік. - Алдымен нобай дайындаймыз - Келесі слайдтарға қараныз. Бәрі де киізден жасалған! - Дизайнерлерді киіз өте қатты қызықтырады… Енді құрғақ киіз басу техникасына арналған бейнетаспа көрейік. Біз бүгін А 4 форматтағы қағаз бетінде нобай орындаймыз. Мұндай бұйымдардын қандайын таңдайсыз? Ойланыныз. Мүмкін, бұл киіз мойынорағыш немесе сөмке болама екен? Бұл сіздің таңдауыныз және бұйымдар сіздің идеяныз – бұл сіздің қиялыныз. Суреттерге қараныз ( мысал суреттер) Сурет қандай кезеңдерден тұрады? Әр сурет 3 кезеңден тұрды: Композициялық дұрыс орналастыру (компоновка); Құрастыру және пропорциялық қатынастарды зерттеу; Композицияның пластикалық және түстік шешімдері. Нобай бойынша жұмыс жасау кезде түске көңіл аудару қажет. Түстер үйлесімділігіне арналған кестелерді зерттеу қажет. Қараныз… Табиғаттың өзі – түстер үйлесімділігінің мысалы: гулдер түстері т.б. Акварель техникаларын көрсету: мөлдірлету,шаю. Гуашьпен жұмыс істеу кезіңде суды көп қолданбаймыз, акварельде керісінше – суды көп қолданамыз. Акварельде қылқаламмен қағаз бетінде 3 қабаттан артық жүруге болмайды. - Ең маңыздысы - түспен сараптама жасау. - Нобайды бояу алдында түстерді бөлек қағазда зерттеп қараныз. Тәжірбиелік жұмысты бастамас бұрын қауіпсіздік техникасымен таныстыру. 3.Тәжірбиелік жұмыс кезеңі. Зерттеу, тәжірбиелік, шығармашылық дағдыларды дамытуға, түспен тәжірбие жасауға арналған тапсырма: Киіз басу (немесе ши тоқу) техникасындағы шығармашылық жұмысқа нобай орындау. Бағалау критерийлкрі және дескрипторлармен таныстыру. Тапсырмаға арналған дескрипторлар: *Киізден жасалған бұйымдар композицияларын зерттейді; * Киіз басу (техника ши) шығармашылық жұмысына арналған нобайды А 4 қағаз форматында әдемі эстетикалық талаптарға сай, сауатты орналастыра отырып, орындайды; *Сызық, пішін және бояужаққышта түспен эксперименттер жұмыстарын жүргізеді. Дифференциация: оқушылардың таңдауы бойынша қарапайым және күрделі нобайлар алынады. тәжірбиелік жұмыс арасында көзге жаттығулыр қолданылады. Тәжірбиелік жұмыс орындау барысында мұғалімнің кері байланысы жүзеге асырылады: *қателермен жұмыс – түзету, ескертулер, ұсыныстар, кеңестер; *мақұлдау, мақтау.
жүктеу/скачать 1,73 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||