Рапорт. Сабақтың тақырыбы: Жаңа тақырып Мақсаты: Жануарлардың мінез-құлқын зерттейтін ғылым – этология деп аталады.
(грек – ethos — әдет, мінез) деген мағананы береді. Этология ғылымы 20 ғасырда пайда бола бастады.
Бұл жаңалықты Нобелъ сыйлығының иегері академик И.П.Павлов ашқан. Ол жануарлардың мінез – құлқын жана-жақтылы зерттеді. Қазыргі уақытта этология ғылымымен биология факулътетіндегі Сарбонде, Аксфорде, Англия, Голландия мемлекеттері қатты көңіл бөліп оқытады. Павлов жануарлардың мінез-құлқына генетикалық талдау жүргізген және оның талдау жүргізген бірден-бір жаңалығы осыдан 70 жыл бұрын бүкіл әлемде жануарлардың мінез-құлқы үйретімді, жуас, тыңдағыш болған екен.
“Жануарлар адам секілді бәлкім рахаттылық, қуаныш-қайғы, күйзелу, бақыттылық және бақытсыздықты сезінуге қабілетті” деп Чарлиз Дарвинның еңбектерінде жазылған.
Ағылшын биологі Д. Гексил адам тәрізді маймылдар денемен, сезім ағзаларымен ған қамтамасыз етілген, яғни, адамдарға ұқсас, сонымен қатар қызығушылықтың, ашудың, қауыпсіздіктің, жақындылық, ауырсыну, рахаттылықтың көрсеткіштері бар. Бұл құбылысты кез-келген адам зоопаркте көруі мүмкін, бұл басқада сұтқоректілерге қатысы бар екенін қортындылайды.
Жоғары дәрежелі жүйкелік қызметті зерттеуде жануарлардың мінез-құлқын бақылау әдісі кең қолданылады.
Этология – жануарлардың мінез-құлқының биологиялық заңдылықтарын зерттейтін ғылым саласы. “Этология” деген атау грек тілінен алынған мінез-қылық деген мағнаны береді. (адамға байланысты мінез-құлық деп аталынып кеткен). Ал мінез-қылық деп жануарлардың тіршілік ортасы мен қарым – қатынасын қамтамасыз ету үшін атқаратын қыймыл-әрекеттердің жинтығын айтады. Этология зоология мен эволюциялық ілім негізінде пайда болып, физиология, экология, генетика, және мінез-қылық генетикасымен тығыз байланыс түзген. Этология негізінен табиғи туа біткен мінез-қылықтар мен инстинктерді, олардың дамуын зерттейді. Этология мінез-қылықтың туа біткен құрамаларын зерттейді, организмнің түрлі реакцияларының сыртқы көрнісін анықтайды.
2 Тапсырма.
Этология дегеніміз не?
Этология қай тілден енген?
Этология ғылымына үлес қосқан ғалымдарды атаңыз?
Оқушылар сабақтың тақырыбы мен мақсатымен танысады.
youtube
Сабақтыңсоңы
Кері байланыс.
Оқушылардың орындаған тапсырмаларын бақылап, кері байланыс берілді.
