Оқушы миға шабуыл тапсырмасында белсенділік танытып, жауаптарын айта алды
1
Жаңа тақырыпты меңгеру
Тапсырма№2 Тапсырма№3
Тапсырма№4
Сабақтың күні мен тақырыбы жазылған, Температура - зат бөлшектерінің жылулық қозғалысының орташа кинетикалық энергиясының өлшемі дұрыс жазылған
1
Тест сұрақтарының дұрыс жауабын табады
4
Есеп шығару:
Есептің берілгені дұрыс жазылған, физикалық шамалар әріптермен көрсетілген.
SI жүйесіне дұрыс аударылған
2
Формулалар дұрыс жазылған
1
Математикалық есептеулер дұрыс .
1
Барлығы:
10
Қысқа мерзімді жоспар
Бөлім:
Газ заңдары
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып:
Қатысушылар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Идеал газ күйінің теңдеуі
Сабақтың номері:
№ 41
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары
10.3.2.1 - идеал газ күйінің негізгі теңдеуін есептер шығаруда қолдану;
Сабақтың мақсаты
Барлық оқушылар:
идеал газ күйінің негізгі теңдеуін тұжырымдай алады
Басым бөлігі:
идеал газ күйінің негізгі теңдеуін есептер шығаруда қолдана алады
Кейбір оқушылар:
идеал газ күйінің негізгі теңдеуін өмірден мысалдар келтіреді, өзге пәндермен тақырыпты байланыстырады
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі/ уақыт
Педагогтің әрекеті
Оқушының әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
Амандасу. Оқушыларды түгендеу.
Сәлеметсіздерме балалар!Біз бүгін жаңа тақырып Идеал газ күйінің теңдеуін өтеміз. Өткен сабақта газдардың молекула кинетикалық теориясының негізгі теңдеуін түсіндірген болатынбыз. Өткен тақырыпты тексеру.
Оқу тапсырмасын сұрау / «Сәйкестігінтап /(1тапсырма) 1. Молекулалар үлкен жылдамдықпен қозғалады
2. Дене пішінін де, көлемін де сақтайды.
3. Атомдар тепе –теңдік қалпын сақтай тербеледі.
4.Молекулалар арақашықтығы молекулаөлшемінен көп.
5.Молекулалар бір орыннан екінші орынға периодты түрде секіріп тербеледі.
6. Дене пішінін сақтамайды, бірақ көлемін сақтайды.
А. Қаттыдене .Б. Сұйық . В. Газ. Жауабы: 1-В, 2-А , 3-А , 4-В , 5-Б , 6-Б
Оқу тапсырманы көрсету
Ұпай
Кесте
Сабақтың ортасы
-Дәптерді ашып, бүгінгі күн мен сабақ тақырыбын жазыныздар: «Идеал газ күйінің теңдеуі»
-Бүгінгі сабақты меңгерген соң, Идеал газ күйінің теңдеуін тұжырымдап, оны есептер шығаруда қолдана алатын боласыздар. Теориялық материал
Оқулықты ашындар: Физика, 10сынып Кронгарт Б.А., Қазақбаева Д.М.. §31, 178 бет Оқып, қысқаша конспект жазындар(2тапсырма)
Газдың қандай күйде тұратынын білу үшіноның термодинамикалық параметрлерін, яғни қысымды, температураны, көлемді білу қажет. Термопараметрлердің біреуінің өзгерісі, оның басқа параметрлерінің өзгеруіне әкеп соғады. Термодинамикалық параметрлерді байланыстыратын теңдеу идеал газ күйінің теңдеуі деп аталады. , мұндағы R=k*NA=8,31ДжК*моль– универсал газ тұрақтысы деп аталады. Бұл теңдеу Менделеев–Клапейрон теңдеуі деп те аталынады.
Газдың бір параметрінің мәні тағайындалып, қалған екеуінің арасындағы сандық тәуелділікті айқындайтын заңдарды газ заңдары деп атайды.
Параметрлердің біреуінің мәні өзгермей қалған кезде өтетін процестер изопроцестер деп аталады. Изопроцестер табиғатта кең таралған және техникада жиі пайдаланылады.
k = 1.38·10-23Дж/К. (1.18)
Бұл коэффициент Больцман тұрақтысы деп аталады. Ол энергетикалық (Дж) өлшем бiрлiкпен анықталатын θ температураны, өлшем бiрлiгi Кельвинмен анықталатын, Т температурамен байланыстырады.
Молекулалық кинетикалық теорияның негiзгi теңдеуi p қысым, V көлем және T температура арасында байланыс орнатуға мүмкiндiк бередi. Бұндай байланысты жазатын өрнек күй теңдеуi деп аталады. Егер газ молекуласы концентрациясының өрнегiн n=N/V=mNA/VM түрiнде алса, онда p=nkT теңдiгiнен мынау шығады:
pV = mkNAT/M. (1.19)
Больцман тұрақтысының k Авогадро санына NA көбейтiндiсiн универсал газ тұрақтысы деп атап, R әрпiмен белгiлейдi:
R = k NA = 8.31·103Дж/(кмоль·К). (1.20)
Бұл енгiзiлген R тұрақтыны тағы да пайдаланып кез келген массасы m үшiн идеал газ күйiнiң теңдеуiн аламыз:
pV = mRT/M. (1.21)
Бұл Менделеев-Клапейронныңкүй теңдеуi деп аталады. Кейде бұл теңдеу алғашқы формасында қолданылады:
P1V1/T1= p2V2/T2= const, (1.22)
мұндағы 1 және 2 индекстерi газдың мүмкiн болатын кез келген екi күйiнiң параметрлерiне сәйкес.
Жаңа сабақты пысықтау ЕСЕП шығару
№468. Азотты ңорташа квадраттық жылдамдығы 500 м/с, балонның тығыздығы 1,35 кг/м 3 болса, оның қысымы неге тең
№469. Газ молекуласыныңорташаквадраттықжылдамдығынтап.Егер 6 кг газ молекуласы 200кПа қысымда 5 көлемалса
Деңгейлікесептершығару А деңгей-1 ұпай В деңгей -2 ұпай С деңгей -3 ұпай
А- деңгей « Нысананы тап» р=1/3n m0 υ2
Газ
Р,Па
n ,м-3
υ 2 ,м2/с2
m0 ,кг
СО2
?
3*1025
9*104
7 *10-26
О2
5*102
1024
?
5*10-26
Н2
16*102
?
4*104
3*10-27
1. р=3*1025* 7*10-26*9*104/3=63*103 Па
2. υ2 =3р/n m0 υ2=3*104м2/с2 n= 3р/ m0 υ2 n=4*10 25 м3
С.Тұяқбаев .Физика 10. Есептержинағы Б - деңгей С - деңгей
№2.29
Бер. ϑ=400 м/с
V=1 см ³
N=2,7*1019 т/к: Р(О2 )=?
№2.30
Бер . m=3 г 1л=0,001м ³
V=0.5 л
ϑ=500 м/с
т/к: Р=?
№ 2.31
Бер:
Р=10-9 атм 1 атм=101,3*10-6 кПа
V=1 см ³
t =25 °
т/к : N=?
Есептердің жауаптары :
№2.29 =7,7*10 4 Па
№ 2.30 5*10 5 Па
№ 2.31 2,5 *10 10 м ³
Оқу тапсырмасы: № 1,2,3 есептер оқулықтың 180 бетінде
Теориялық материалмен жұмыс
Есептер шығару
Ұпай
Ұпай
Оқулық, жұмыс дәптері
https://youtu.be/R9t16Iy9nDg
Оқулық, жұмыс дәптері
https://onlinemektep.org/backoffice/ktp
Сабақтың соңы
Рефлекция
Кері байланыс бутерброды
-Бүгін сабақ маған ұнады, себебі мен....................... үйрендім.
-Маған........................................................қиын болып көрінді.
-Мен енді ......................................................... үйренгім келеді
Стикер
1 тапсырма Оқу тапсырмасын сұрау / «Сәйкестігінтап /(1тапсырма) 1. Молекулалар үлкен жылдамдықпен қозғалады
2. Дене пішінін де, көлемін де сақтайды.
3. Атомдар тепе –теңдік қалпын сақтай тербеледі.
4.Молекулалар арақашықтығы молекулаөлшемінен көп.
5.Молекулалар бір орыннан екінші орынға периодты түрде секіріп тербеледі.
6. Дене пішінін сақтамайды, бірақ көлемін сақтайды.
А. Қаттыдене .Б. Сұйық . В. Газ. Жауабы: 1-В, 2-А , 3-А , 4-В , 5-Б , 6-Б
Дескрипторлар
Тапсырма№
Критерийдің сипаттамасы
Балл
Қайталау
Тапсырма№1
Кесте толтырылған
2
Жаңа тақырыпты меңгеру
Тапсырма№2 Тапсырма№3
Сабақтың күні мен тақырыбы жазылған, Идеал газ заңының тұжырымдамасы және оның математикалық формуласы жазылған
1
Есеп шығару:
Есептің берілгені дұрыс жазылған, физикалық шамалар әріптермен көрсетілген.
