Сабақтың тақырыбы: Математикалық және серіппелі маятниктердің тербелістері Бөлімі



бет3/3
Дата30.12.2023
өлшемі250,25 Kb.
#145102
түріСабақ
1   2   3
Тест тапсырмалары
1. Маятник дегеніміз
А) толық бір тербеліс жасауға кеткен уақыт
В) өзіне түсірілген күштердің әсерінен қозғалмайтын нүктенің немесе осьтің төңірегінде тербелетін қатты дене.
С) тербелістің ең үлкен ауытқуы
2. Алғаш маятникті сағат құрастырған ғалым
А ) Г.Галелей В ) Р.Эйнштейн С) Х.Гюйгенс Д) Б.Паскаль Е) И.Ньютон
3. Серіппелі маятниктің тербеліс периоды тәуелді болатын физикалық шамалар:
А ) Маятниктің массасына;
В ) Жіптің ұзындығы мен еркін түсу үдеуіне;
С ) Жүктің массасы мен қатаңдыққа;
Д ) Тек маятниктің ұзындығына;
Е) Тек еркін түсу үдеуіне
4. Серіппеде тербеліп тұрған жүк 1 минут ішінде 60 тербеліс жасайды. Тербелістің жиілігі неге тең?
А) 30 Гц; В) 0,5 Гц; С) 120 Гц; Д) 60 Гц; Е) 1 Гц
5. Математикалық маятниктің периодының теңдеуі:
А) В) С) Д) Е)

Тест тапсырмалары
1. Маятник дегеніміз
А) толық бір тербеліс жасауға кеткен уақыт
В) өзіне түсірілген күштердің әсерінен қозғалмайтын нүктенің немесе осьтің төңірегінде тербелетін қатты дене.
С) тербелістің ең үлкен ауытқуы
2. Алғаш маятникті сағат құрастырған ғалым
А ) Г.Галелей В ) Р.Эйнштейн С) Х.Гюйгенс Д) Б.Паскаль Е) И.Ньютон
3. Серіппелі маятниктің тербеліс периоды тәуелді болатын физикалық шамалар:
А ) Маятниктің массасына;
В ) Жіптің ұзындығы мен еркін түсу үдеуіне;
С ) Жүктің массасы мен қатаңдыққа;
Д ) Тек маятниктің ұзындығына;
Е) Тек еркін түсу үдеуіне
4. Серіппеде тербеліп тұрған жүк 1 минут ішінде 60 тербеліс жасайды. Тербелістің жиілігі неге тең?
А) 30 Гц; В) 0,5 Гц; С) 120 Гц; Д) 60 Гц; Е) 1 Гц
5. Математикалық маятниктің периодының теңдеуі:
А) В) С) Д) Е)



Бағалау парағы





Оқушының аты жөні

Үй тапсырмасы
(бір балл)

Постер қорғау
(үш балл)

Эксперименттік тапсырма(екі балл)

Есептер шығару(екі балл)

Тест
(бес балл)

1




















Барлығы

___балл



Бағалау парағы





Оқушының аты жөні

Үй тапсырмасы
(бір балл)

Постер қорғау
(үш балл)

Эксперименттік тапсырма(екі балл)

Есептер шығару(екі балл)

Тест
(бес балл)

1




















Барлығы

___балл



Бағалау парағы





Оқушының аты жөні

Үй тапсырмасы
(бір балл)

Постер қорғау
(үш балл)

Эксперименттік тапсырма(екі балл)

Есептер шығару(екі балл)

Тест
(бес балл)

1




















Барлығы

___балл


Бағалау парағы





Оқушының аты жөні

Үй тапсырмасы
(бір балл)

Постер қорғау
(үш балл)

Эксперименттік тапсырма(екі балл)

Есептер шығару(екі балл)

Тест
(бес балл)

1




















Барлығы

___балл


Бағалау парағы





Оқушының аты жөні

Үй тапсырмасы
(бір балл)

Постер қорғау
(үш балл)

Эксперименттік тапсырма(екі балл)

Есептер шығару(екі балл)

Тест
(бес балл)

1




















Барлығы

___балл





Маятник — өзіне түсірілген күштердің әсерінен қозғалмайтын нүктенің немесе осьтің төңірегінде тербелетін қатты дене. Әдетте Маятник деп ауырлық күші әсерінен тербеліс жасайтын денені атайды. 
Маятниктің алғашқы ғылыми зерттеулерінен бастап шамамен 1602 ж Галилео Галилей, маятниктердің тұрақты қозғалысы уақытты есептеу үшін қолданған
Жіпке немесе серіппеге ілінген жүктің тербеліс периодының тербеліс амплитудасына тәуелді болмайтынын 1583 ж. Италияндық ұлы физик әрі астроном Галилео Галилей ашқан болатын. Бұл жаңалық денелердің механикалық тербелістерінің алғашқы негізгі заңдарының бірі болып табылады. Аңыз бойынша, Галилей бұл жаңалықты шіркеудегі шырақтың шайқалуын бақылай отырып ашқан екен. Сағат ретінде ол өз тамырының соғуын пайдаланған көрінеді. Құлшылық ету кезінде ол өз тамырының соғуын пайдаланған көрінеді. Құлшылық ету кезінде ол шырақтың тербеліс құлашының біртіндеп кішірейетінін, яғни тербеліс амплитудасының азаятынын, бірақ периодтың өзгермей қалатынын байқаған. Галилей маятниктің тербеліс периодының оның амплитудасына тәуелді болмайтынын тәжірибе жүзінде дәлелдей отырып, маятниктерді уақыт өлшеуіші ретінде сағаттарда пайдалануды ұсынды. Алайда тек, 70 жылдан астам уақыт өткенде, 1656ж. Х.Гюйгенс осы идеяны жүзеге асырып, алғаш рет маятникті сағат құрастырып шығарды.
Маятникті сағаттар
Маятник (ұзынша салмасы бар ұзын шыбықша) бірқалыпты тербеледі. Яғни, оның әр тербелісі бірдей уақыт аралығында қайталанады. Маятниксіз сағаттар күніне уақыттан 15 минут артта қалып, немесе озып кете беретін. Ал қазіргі маятникті сағаттардың дәл уақыттан ауытқуы бір секундтан аспайды. Маятник сағаттың жүрісін реттеп отырады.Бұған қоса, сағаттың барлығында да энергия көзі болып табылатын ең қажетті бөлшек болуға тиіс. Ол - салма тас, не болат серіппе, немесе электр батареясы.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет