Саяси институттар - (ұйымдар, мекемелер) мемлекет, саяси партиялар, кәсіподақтар, жастар т.б. қйымдар, бірлестіктер жатады. Қоғамның саяси жүйесіне діни ұйымдар кіреді.
Саяси жетекші деп партияның, қоғамдық саяси ұйымның немесе қозғалыстың басшысын айтамыз. Оған халықтың немесе белгілі бір әлеуметтік топтың мүддесін толық сезініп, қорғай білетін, бойына саяси қайраткерге лайықты қасиеттерді жинай білген адам жатады.
Саяси көсем қалай пайда болды? Халықтың немесе үлкен топтың өмірінде бір кездерде маңызды жағдайлар кездеседі. Сонда көш бастаған көсемге қажеттілік пайда болады.
Саяси жетекші (көсем) болудың екі жолы бар:
Көпшілік халықтың мақсат-мүддесіне кездейсоқ деп басып ойынан шығу.
Ол мүдделерді мақсатты түрде талмай зерттеу нәтижесінде.
Саяси жетекшіге қарама-қарсы ұғым - cаяси бастаушы, көсемсымақ (волит, вожок). Ол ұғым XX ғ. пайда болды.
Саяси бастаушы көбіне бүлдірушіліук идеяларды пайдаланып, өзінің атын шығарып, мансап құрады.
