Садыћов Т. С., т б. Дљниежљзi тарихы
§ 3. ЋАЗIРГI ЗАМАННЫЃ ЖАЊАНДЫЋ МЌСЕЛЕЛЕРI
жүктеу/скачать 14,18 Mb. Pdf көрінісі
|
дүниежүзі тарихы 11
| § 3. ЋАЗIРГI ЗАМАННЫЃ ЖАЊАНДЫЋ МЌСЕЛЕЛЕРI
ХХ ѕасырдыѓ екiншi жартысында адамзат баласы шешiлуi дљниежљзiлiк =ркениеттiѓ бџдан былайѕы ќлеуметтiк жетiстiгi мен таѕдырына байланысты болатын кљрделi мќселелерге тап болды. Бџл — жањандыћ (жалпы дљниежљзiлiк) мќселелер деп аталды. Адамзаттыѓ осы проблемадан туатын ћолайсыз жаѕдайлардыѓ ыћпалына тќуелдi болу деѓгейiнiѓ жоѕарылыѕы, сондай-аћ халыћтар мен љкiметтердiѓ оны шешуге жџмыла кљш-жiгер жџмсауыныѓ ћажеттiгi ћандай да болсын мќселелердi жањандыћ проблемалар санатына жатћызудыѓ негiзгi =лшемi болып табылады. Жањандыћ мќселе дегенiмiз — бљкiл адамзаттыѓ мiрлiк мљдделерiне ћатысты жќне оны шешу љшiн дљниежљзiлiк ћоѕамдастыћ клемiнде келiскен iс-ћимылдар жасауды талап ететiн проблемалар. 19 Жањандыћ мќселелер ћатарына жаѓа дљниежљзiлiк соѕысты тоћтату, бейбiтшiлiктi саћтау, экологиялыћ даѕдарысты жќне оныѓ зардаптарын болдырмау, планетадаѕы демографиялыћ ахуалды ћалыпћа келтiру, дамушы елдердiѓ экономикалыћ артта ћалу- шылыѕын жою, халыћаралыћ терроризм жатћызылады. Сондай-аћ азыћ-тљлiк, шикiзат жќне энергетикалыћ мќселелер де солардыѓ ћатарына ћосылады. Жањандыћ мќселелер адамдардыѓ дљниежљзiлiк ћоѕамыныѓ пайда болуынан, ћазiргi дљниенiѓ бiртџтастыѕынан туѕан тереѓ экономикалыћ байланыстарды, кљшейген саяси жќне мќдени байланыстарды, еѓ жаѓа бџћаралыћ байланыс ћџралдарын ћамтиды. Адамзат ѕылыми-техникалыћ прогресс салдарынан =зiнiѓ =мiр сљруiне ћауiптi жаѕдайѕа тап болды. Ол =мiрге ћуатты =ндiргiш кљштердi алып келсе де оларды ќрдайым =з баћылауында џстап отыра алмайды. Жа- њандыћ техногендiк апаттардыѓ ыћтималдыѕы артып келедi. Жаппай жою ћаруын ћолдану ћаупi џлѕаюда. Ядролыћ ћаруѕа ие болып отырѕан елдердiѓ оны љнемi баћылауында џстай алмауы мљмкiн жќне оны рџћсатсыз ћолдануы да ѕажап емес. Демек, ћауiптi кљдiк белеѓ алуда. жүктеу/скачать 14,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|