Садыћов Т. С., т б. Дљниежљзi тарихы
жүктеу/скачать 14,18 Mb. Pdf көрінісі
|
дүниежүзі тарихы 11
| ПЌКСТАН
Саяси даму. Мемлекеттi исламдандыру џрандарын џсынѕан дiни- ћауымдыћ партиялар мен топтардыѓ ћоѕамдыћ )мiрiнде елеулi љлес салмаѕына ие болып отырѕаны Пќкстанныѓ саяси дамуындаѕы маѓызды ерекшелiгi болып табылады. 1956 жылы ћабылданѕан конституция Пќкстанды екi провинциядан — Батыс Пќкстан мен Шыѕыс Пќкстаннан тџратын федеративтiк парламенттiк республика деп жариялады. Мемлекеттiѓ басшысы президент, оны 5 жыл мерзiмге сайлайды. Атћару билiгiн министрлер кабинетi жљргiздi. Азаматтыћ љкiметтердiѓ тџраћсыздыѕы мен осалдыѕы 1958 жылѕы ќскери т)ѓкерiске алып келдi. ;кiмет басына генерал Аюб-хан бастаѕан ќскерилер келдi. Ќскери режiм алѕашћыда жазалаушылыћ сипатта болды: митингiлерге, шерулерге, ереуiлдерге, баспас)з бостандыѕына тыйым салынды, жаппай ћамауѕа алу шаралары жљргiзiлдi, ќскери ќкiмшiлiктiѓ ќмiрiн бџзѕандыћ љшiн )лiм жазасына кесу к)зделдi. Дегенмен 60-жылдардыѓ басынан бастап )кiмет орындары анаѕџрлым икемдi саясат жљргiзе бастады. Елде саяси )мiр iшiнара ашыћ жљргiзiлетiн болды. 1962 жылы екiншi конституция ћабыл- данды, оѕан сай Пќкстан Президенттiк Респуб- ликаѕа айналды. Президент парламентпен салыстырѕанда ерекше заѓ шыѕаратын жќне атћарушы )кiлдiктерге ие болды. 1965 жылы ќскери басћарудыѓ бџрынѕы басшысы Аюб- хан Пќкстанныѓ президентi болды. Билiк жљргiзушi партия — Мџсылмандыћ Лига пар- ламентте к)пшiлiк орынѕа ие болып, љкiметтi ћџрды. Мџсылман Лигасына оппозициялыћ партиялар ћарсы тџрды, олардыѓ арасындаѕы еѓ iрiлерi Пќкстаннан Шыѕыс б)лiктi — Шы- ѕыс Бенгалияны б)лу љшiн кљрескен Муджи- П. Мушарраф 212 бурам Рахман бастаѕан Халыћтыћ Лига жќне Зульфи-кар Али-хан Бхутто бастаѕан Пќкстан Халыћ Партиясы (ПХП) болды. Оппозицияныѓ ќрекеттерi жќне Шыѕыс Бенгалияны б)лiп алу жолындаѕы бџћаралыћ ћозѕалыстыѓ )суi 1969 жылѕы саяси даѕ- дарысћа себеп болды. ;кiмет билiгiне генерал Яхья-хан келiп, елде ќскери жаѕдай енгiзiлдi. 1971 жылѕы наурыздыѓ 25-нен 26-ына ћараѕан тљнде Шыѕыс Бенгалияны љкiмет ќскерлерi )з ћолдарына алды. 26 наурызда Шыѕыс бенгальдыћтар жаѓа егемендi мемлекет — Бангладеш Халыћ Республикасыныѓ ћџрылѕанын жариялады. Бангладештiѓ тќуелсiздiк жолындаѕы ћарулы кљресi басталды, ол 1971 жылѕы 16 желтоћсанда Пќкстанныѓ тiзе бљгуiмен аяћталды. Бангладештiѓ тќуелсiздiгi жљзеге асћан фактiге айналды. Пќкстан )з аумаѕыныѓ едќуiр б)лiгiнен айырылды. 1971 жылѕы 20 желтоћсанда Яхья-хан )кiмет билiгiн ПХП жетекшiсi З.А.Бхуттоѕа тапсырып, )зi ћызметтен кеттi. Пќкстанныѓ )мiрiнде жаѓа кезеѓ басталды. Ќскери режiмдердiѓ орнына азаматтыћ ќкiмшiлiк орнап, ол ќлеуметтiк-экономикалыћ жќне саяси )згерiстер жасауѕа кiрiстi. 1973 жылы жаѓа конституция ћабыл- данды. Оѕан сай Пќкстан ћайтадан парламенттiк республика болып жарияланды. Ислам мемлекеттiк дiн деп жарияланды, бџл елдiѓ Пќкстан Ислам Республикасы деп аталуында )зiнiѓ бейнесiн тапты. жүктеу/скачать 14,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|