Садыћов Т. С., т б. Дљниежљзi тарихы
жүктеу/скачать 14,18 Mb. Pdf көрінісі
|
дүниежүзі тарихы 11
| Бхутто Беназир
(1953—2007) Карачиде, 1971 жылдан 1977 жылѕа дейiн Пќкстанныѓ президентi жќне премьер-министрi болѕан, ыћпалды саясаткер Зульфикар Али Бхуттоныѓ отбасында туды. Жоѕары бiлiмдi АЋШ-таѕы Рэдклиф университетiнде (ћазiргi кезде Гарвард университетiнiѓ б)лiгi болып табылады), сондай-аћ Оксфорд универси- тетiнде алды. 1977 жылы шетелдегi оћудан кейiн Пќкстанѕа ћайтып оралды. Ќкесi жазаланѕаннан кейiн 1979 жылдан 1984 жылѕа дейiнгi кезеѓ iшiнде бiрнеше рет тџтћындалды. 1984 жылдан бастап Џлыбританияда тџрды. Ћуѕында жљрiп ПХП-ны басћарды. 1986 жылы отанына ћайтып оралу мљмкiндiгiне ие болды. 1988 жылы ПХП парламенттiк сайлауда жеѓiске жеттi. 1988 жылѕы 1 желтоћсан кљнi Б. Бхутто Пќкстанныѓ премьер-министрi болып таѕайындалып, ислам ќлемiндегi љкiмет басшысы болѕан бiрiншi ќйел, Пќкстан тарихындаѕы еѓ жас премьер-министр болды. 1990 жылы Пќкстан президентi Бхутто кабинетiн сыбайлас жемћорлыћпен айыптап, оны лауазымнан алып тастады. Б. Бхуттоны тљрмеге ћамауѕа љкiм шыѕарылды. Ол 1993—1997 жылдары ћайтадан Пќкстан премьер-министрi ћызметiн иелендi. 1997 жылѕы парламенттiк сайлауда ПХП жеѓiлiске џшырады. 1999 жылы Б. Бхутто оѕан сыбайлас жемћорлыћ ж)нiнде айып таѕылѕаннан кейiн Пќкстанды тастап кеттi. Ол )зi мќжбљр болѕан эмиграциясыныѓ к)пшiлiк б)лiгiн Џлыбритания мен БАЌ-де )ткiздi. 2007 жылы 18 ћазанда отанына ћайтып оралып, елдегi саяси кљреске белсене араласа бастады. Ол 2007 жылѕы 27 желтоћсандаѕы лаѓкестiк оћиѕа кезiнде ћаза тапты. 213 Мемлекет басшысы президенттi парламент сайлады, сондыћтан оныѓ ћолында толыћ )кiмет билiгi болѕан жоћ. Президент премьер-министр- дiѓ кеѓесi бойынша ћимыл жасауѕа тиiстi болды. Президенттiѓ жарѕыларына премьер-министр ћол ћойѕанда ѕана заѓды кљшiне ендi. Заѓ шыѕару билiгi екi палаталы парламентке берiлдi. Атћарушы билiктi премьер-министр басћарѕан љкiмет жљргiздi, оны парламенттiѓ т)менгi палатасыныѓ депутаттары к)пшiлiк дауыспен сайлайтын болды. 70-жылдардыѓ екiншi жартысында Пќкстанда iшкi саяси кљрес таѕыда шиеленiстi, соныѓ салдарынан 1977 жылѕы 5 шiлдеде ќскери т)ѓкерiс жасалды. Елде Зия уль-Хак басћарѕан ќскери режiм орнады. ПХП жазалау шараларына џшыратылды, З.А.Бхутто мемлекетке ћарсы ќрекет iстедi деп айыпталып, дарѕа асылды. 1978 жылы Зия уль-Хак елдiѓ президентi болды. 1985 жылы ол конституцияны )згертiп, )зiне президент ретiнде ерекше ћџћыћтар — премьер-министрдi, ќскер басшыларын жќне жоѕарѕы соттыѓ мљшелерiн сайлау жќне орнынан алу ћџћыћтарын иелендi. Осылайша парламенттiк республикадан таѕы да президенттiк республикаѕа к)шу iске асырылды. Зия уль-Хак 1988 жылы авиа апатынан ћаза тапћаннан кейiн ел азаматтыћ демократиялыћ басћару режiмiне оралды. ;кiмет басына З.А.Бхуттоныѓ ћызы Беназир Бхутто бастаѕан ПХП љкiметi келдi. Бiраћ ќскерилер ќкiмшiлiк аппаратта, парламентте кљштi позиция- ларын саћтады. Президент Гулам Исхак-хан солардыѓ ћойѕан адамы болды. Кашмир мќселесiне байланысты Љндiстанмен ћатынастардыѓ шиеленiскенiн пайдалана отырып, президент 1990 жылы парламенттi таратты жќне Б.Бхуттоны билiктен тайдырды. Президенттiк т)ѓ- керiске армия ћатысты. Дегенмен 1993 жылы сайлау нќтижесiнде Б.Бхутто ћайтадан билiкке келдi. 1999 жылы Пќкстанда таѕы да ќскери т)ѓкерiс болды. ;кiмет билiгi генерал Первез Мушарраф басћарѕан армия ћолбасшылыѕына к)штi, ол Пќкстанды «Байсалды, бiлiмдi, демократиялыћ жќне серпiндi дамып келе жатћан мџсылман мемлекетiне» айналдыруды жаћтап с)з с)йледi. Елдегi т)ѓкерiстен кейiн т)тенше жаѕдай жа- рияланып, парламент таратылды, консти- туцияныѓ ћолданылуы тоћтатылды. 2001 жыл- ѕы маусымда Мушарраф Пќкстанныѓ пре- зидентi болып сайланды. 2002 жылы )ткiзiлген референдум оныѓ )кiмет басында болу мерзiмiн таѕы да бес жылѕа џзартты. Президент бола отырып, ол онымен бiрге Пќкстан љкiметiнiѓ басшысы да болды. 2007 жылы кљзде Пќкстандаѕы парламент жќне президент сайлауларыныѓ ћарсаѓында бџрынѕы премьер-министрi Б.Бхутто елге ћайтып оралды жќне саяси кљреске кiрiстi. жүктеу/скачать 14,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|