Сарсенбаева С. С., Рамазанова Ш. Х., Баймаханова Н. Т. Медициналық жоғАРҒы оқу орындарындағы белсенді оқыту
Педагог және студентке 5 минутқа арналған креативті жаттығу
жүктеу/скачать 0,98 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Интерактивті (инновациялық)
- Тәжірибелік сабақ сценарийінің мысалдары.
- 3 Мақсаты
- 5 Сабақтың жоспары № Оқыту мазұны мен әдістері Құралдары мен әдістемелік қамсыздандыру Уақыты
- Үзіліс 30 мин
- 3 қадам.
- 10 қадам.
- Тыныс мүшелерінің перкуссиясын кӛрсету.
- «Кеуде қуысы мүшелерінің (КҚМ) рентгенограммаларын меңгеру» бағдарламасы.
- «Тақырыпқа сәйкес науқасты клиникалық талдау» бағдарламасы.
Педагог және студентке 5 минутқа арналған креативті жаттығу. А4 парағын алыңыз, оны 4 секторға бӛліңіз. Әр сектордакескінді түрде педагог- новаторды, педагог-кӛшбасшыны, педагог-нейтрал және педагог-негативистті елестетіңіз және сӛзбен суреттеңіз. Суреттер мен анықтамаларды талдаңыз, салыстырыңыз, әртүрлі деңгей педагогтарын қандай қасиеттер біріктіреді және не ерекшелендіреді. Суреттермен ауысыңыз және ӛз ойыңызбен бӛлісіңіз.
Адамға балық беріңіз, ол бір күн тоқ жүреді. Адамды балық аулап үйретіңіз, ол ӛмір бойы тоқ жүреді. Шығыс нақылы.
17 Ұсынылатын оқыту әдістері Дәстүрлі: Ауызша сұрау – материалды меңгергеннен кейін пәннің бір немесе бірнеше бӛлімдері бойынша сұраққа жауап және ситуацияларды талдау түрінде жүргізілетін бақылау. Жазбаша сұрау –курстың жеке сұрақтары бойынша тәжірибелік сабақтар орындау, ситуацияларды талдау, есеп шығару, қойылған сұрақтармен жұмыс істеу түріндегі бақылау. Біріктірілген сұрау – бір немесе бірнеше тақырып бойынша жазбаша және ауызша білімін бағалау түрлерін бір мезгілде қолдануды қарастыратын бақылау. Интерактивті (инновациялық): Кейс-стади – ӛзбетінше ойлау қабілетін және шешім қабылдау дағдыларын кӛрсетуге мүмкіндік беретін
мәселелі сипаттағы сұрақтарды топпен талдау.
әртүрлі кәсіби рӛлдерде сӛйлеуге және сабақты мәселелі жағдайды қалыптастыруға мүмкіндік беретін оқыту әдісі. Милық шабуыл әдісі – топта жұмыс істеуде
шығармашылық белсенділігін жігерлендіру негізінде студенттерге ситуация шешімі жауабының ең кӛп бірнеше жолын айтуға мүмкіндік беретін, идеялар мен шешімдерді қабылдаудың оперативті әдісі. Топтық дискуссия әдісістуденттерді кәсіби жағдайды талдауға, мәселені құру дағдыларын қалыптастыруға үйретуге, басқа қатысушылармен қатынасқа түсу игерімін дамытуға, сонымен қатар, әртүрлі кәсіби мәселелер бойынша шешім қабылдау дағдыларын қалыптастыруға бағытталған әңгімелесудің арнайы түрі. Портфолио – белгілі уақыт аралығында орындалған оқушылардың әртүрлі жұмыстарының жинағы (1,2 аралық бақылау аралығында, семестрде, оқу жылында). Тестілеу – әртүрлі күрделіліктегі ӛзара байланысты тапсырмалар жинағынан тұратын, білімін мен студенттің басқа да педагогты қызықтыратын жақтарын сенімді және нақты түрде бағалауға мүмкіндік беретін педагогикалық ӛлшеу әдісі (В.С. Аванесов).
ӛзбетінше жұмыс істеу нәтижесінде студент әртүрлі пәндер бойынша компетенттілік құрылымдарын игеретін оқыту әдісі. PBL барысында пәндердің кӛлденеңінен де (бір деңгейлі пәндер), тігінен де (негізгі және профильді пәндер) интеграциясы болады. TBL (teambasedlearning – кіші топтарда оқыту) әдісі – студентте топта жұмыс істеу дағдысын дамытуға мүмкіндік беретін оқытудың топтық әдісі. Ӛз білімін қалай «қалауға» болады? Педагогикалық үрдістің негізгі құрылымдары болып табылады: · мақсаттары – не үшін оқу керек (оқу); · мазмұны – нені оқу керек (оқу); · мәдістері мен құралдары – қалай оқу керек (оқу).
18 1.
Сабақ тақырыбы…. 2.
Мақсаты…. Мысалы:
•
негізгі үрдістер мен құбылыстар туралы білімін қалыптастыру…. •
науқасты тексеру кезінде алынған мәліметтерді талдау дағдысын қалыптастыру… •
тағайындау кезінде негізгілерін анықтау дағдысын қалыптастыру… •
қазіргі компьютерлік технология негізінде медициналық-биологиялық мәліметтерді ӛңдеу дағдысын қалыптастыру; 3.
Компетенттік жолмен оқытудың міндеттері… Мысалы: •
таныстыру... •
диагностика және емдеу принциптеріне оқыту... •
алдын-алу әдістерінің негізгі принциптерін оқыту… •
ауру ауырлығын анықтап үйрету… •
басқа адамдармен тиімді тіл табысу дағдысын дамыту… •
тұлғааралық қатынас орнату дағдысын жетілдіру… •
маманның жеке қасиеттерін дамыту… •
дәрігер мен науқастың тиімді қатынасы үшін дағдысын қалыптастыру және дамыту... •
Қазақстан Республикасы амбулаторлы және стационарлық медициналық қызметінің нормативті-құқықтық базаларымен таныстыру… •
•
ақпараттармен жұмыс істеп үйрену… •
оқу жылы ағымында үздіксіз білімін жоғарылатуға жетілдіру… 4.
Сабақтың негізгі түсініктері: - жаңа: - бұрын анықталған: 5. Сабақты жүргізу жоспары (таймер парағы). 6. Сабақтың сұрақтары… 7. Сабақты жүргізу түрлері: - әдістері - құралдары 8. Қорытынды (мақсаттарының күрделілік дәрежесін бағалау, тапсырмалар шешу, нәтижелілік, кері байланыс жүргізу және т.б.).
айтатыныңыздың барлығын айтып болсаңыз, бірақ әлі 10-15 минут уақыт қалса, тағы да бір нәрсе айту керек деп ойланудың қажеті жоқ.Студенттер, әрине, ерте қайтатындығына жиі қуанышты болатындығы белгілі.
Тәжірибелік сабақ сценарийінің мысалдары.
19 Курс: IV. Мамандығы: 051301 – Жалпы медицина Пән: Балалар аурулары № 5Блок. Тыныс мүшелерінің аурулары 1 Тақырыбы №1: Жедел және созылмалы бронхит, жедел және созылмалы облитерациялық бронхиолит. 2 Сабақтың ұзақтығы– 6 акад. сағат (270 мин.). 3 Мақсаты: Диагностикасы мен емдеу әдістері бойынша білімі мен дағдыларын қалыптастыру.... 4 Оқыту міндеттері: 1
Этиологиясы мен патогенезі туралы білімін қалыптастыру… 2
Диагностика және емдеу принциптерін үйрету… 3
Клиникалық кӛріністерін анықтауға үйрету... 4
Зерттеу әдістерін негіздеп тағайындау және олардың нәтижелерін талдау дағдыларын қалыптастыру… 5
6
Тыныс мүшелерінің рентгенограммаларын оқу принциптерін, олардағы патологиялық ӛзгерістерді анықтау принциптерін үйрету... 7
Негізгі алдын-алу принциптерін үйрету… 8
Ұжымдастарымен, науқас және оның ата-аналарымен коммуникативті қатынас дағдысын дамыту; 9
5 Сабақтың жоспары № Оқыту мазұны мен әдістері Құралдары мен әдістемелік қамсыздандыру Уақыты (мин) 1 Ұйымдастыру бӛлімі. Сабақтың мақсаты мен міндеттерін анықтау
Үлгірім журналы Әдістемелік нұсқаулар 5 мин 2
8 сұрақтары бар карточкалар 40 мин
3 Тыныс мүшелерінің аурулары бар ауруларды қарау әдістемесін крсету. Тыныс мүшелерінің перкуссиясын (аускультация) кӛрсету Науқас
45 мин Кеуде қуысы мүшелерінің (КҚМ) рентгенограммасын меңгеру
КҚМ рентгенограммаларының жинағы, рентгенограммалар альбомы (электронды нұсқасы)
4
талдау. Дискуссия. Шешім қабылдау. Науқас,
ауру тарихының кӛшірмесі, кеуде
қуысы мүшелерінің рентгенограммасы, ауру
тарихының презентациясы 45 мин
Үзіліс 30 мин 5 Науқас курациясы. Науқас және медициналық қызметкерлермен қатынаста Науқас, ауру тарихы, медициналық құжаттар 35 мин
20 коммуникативті дағдыларын жетілдіру. Ауру тарихын меңгеру Тәжірибелік дағдыларын дамыту – тыныс мүшелерінің перкуссия және аускультациясын. 6 Реферативті хабарлама немесе
электронды баяндамалар презентациясы. Ой алмастыру. Рефераттар Компьютерлер 30 мин 7
кешені, оқу әдебиеттері. 30 мин
8 «515» әдісі бойынша қорытынды білім деңгейін бақылау. Қателіктермен жұмыс. Тапсырма 20 мин
9 Сабақтың қорытындысын шығару. Мақсаттарын жүзеге
асыру және
қойылған тапсырмалар шешімін талдау. Сабақ тақырыбы бойынша қорытынды бағаларын хабарлау. Үйге тапсырма. Әдістемелік нұсқаулар. 20 мин
6 Сабақты жүргізу сценарийі: Кез-келген ғылымның кілті сұрақ белгісі болып табылады Оноре де Бальзак Бір ақылды адам сұрақ белгісін ойлар ауланатын қармақпен салыстырған болатын. Сұрақтың әр типі ӛзекті, ол туралы ойлануды қажет етеді. Педагогтар мен психологтар ертеден осы сұрақтардың жіктелуін құрастыруға ұмтылды. Бұл тәжірибелік мақсатта қажет болды. Сұрақтардың әр типі ол туралы ойлануды қажет ететіндігін білгендіктен, интеллектуалды потенциалды толық кӛлемде жүзеге асыру үшін біз ӛз ойымызды да, біздің оқушыларымыздың ойын да саналы түрде басқара аламыз [8]. Америка психологы Бенджамин Блумның сұрақтар жіктелуі бар, ол сұрақтардың алты типін қарастырады, сіз кӛптеген идеяларды аулай алатыналты үлкен «қармақты»:
Қарапайым сұрақтар. Нақтылайтын сұрақтар.
Сұрақ-талдау. Бағалаушы сұрақтар.
Шығармашылық сұрақтары. Тәжірибелік сұрақтар. * «Тізбек» әдісі бойынша ауызша сұрау.Ұзақтығы – 40 мин. Әдістемелік қамсыздандыру: сұрақтары бар 8 карточка. 1 қадам.Тақырыптың ӛзектілігі, мақсаттары, міндеттерін оқытушы негіздегеннен кейін, студенттерге ұсынылатын сұрақтары бар карточкалар бойынша сабақтың теориялық бӛлімі
21 талданатыны түсіндіріледі. Студенттерге мәселені (сабақ тақырыбын) келесі сұрақтар бойынша ашу үшін тапсырма беріледі: «не?», «кім (қоздырады)?», «қашан (ауырады)?», «қандай (белгілері)?», «қандай (зерттеу)?», «қалай (емдеу)?», «неліктен?», «қандай жолмен?»
сұрақтарға жауаптар нақты және қысқа болуы керек. егер студент сұраққа жауап беруден қиналса немесе толық емес және нақты емес жауап беретін болса, оқытушы карточканы қатысушылардың қалауын ескере отырып, басқа студентке «береді». Осыдан кейін студент сұраққа жауап береді.
ауызша сұрау аяқталғаннан кейін студенттер бір-бірінің сұрақтары бар карточкалар санын санайды. Кімде карточка болмаса, ол сабаққа толық дайын емес екендігін білдіреді, және сабақтың соңында қорытынды бағасы 1 баллға тмендетіледі. 1 карточкадан артық карточкасы бар студентке қорытынды баллы 0,5-1 жоғарылатуға болады, ол сұрақтардың күрделілігіне байланысты. Осы шешімді шығаруда студенттер қатыса алады.
жауаптарды бекіту үшін тақтада алдын-ала салынған 4 тік бағанадан тұратын кестеге жүгінуге болады: Сұрақ/
белгі Жедел бронхит Жедел бронхиолит Созылмалы бронхит
Әр жауап беруші тақтаға барып, кестеге қысқаша түрдетарын жазады, оны ауызша толықтырады. Берілген әдістеме жауабын жақсы таныстыру, топтағы барлық студенттердің есте сақтауы үшін, дифференциялық диагностика жүргізуде, қорытынды жалпыландыруда қолайлы.
қалауы бойынша таратылады. Егер ешкім карточкаларды алғысы келмесе, оқытушы сұрақтары бар карточкаларды ӛзі қалаған студенттерге ұсына алады.
кӛтеріңіз?».Студенттер ӛзбетінше кім бірінші жауап беретіндігін ұсынуы қажет. «Не?» деген сұрағы бар студент жедел бронхит, жедел бронхиолит, созылмалы бронхит, созылмалы облитерациялық бронхиолит нозологияларына анықтама бере отырып, бірінші болып жауап беруі қажет. Оқытушы студентке ешқандай кӛмексіз сұрақтарға жауап беруге мүмкіндік береді. 6 қадам. Екінші болып салыстырмалы аспектіде ауру этиологияларын аша отырып, «кім (қоздырады)?» деген сұрақпен карточкасы бар студент жауап беруі керек.Сұрақ ӛте қарапайым құрастырылғандықтан, ауру этиологиясына аса назар аудара отырып, оқытушы оны нақтылайды және анықтап береді. 7 қадам. Үшінші болып салыстырмалы сипатта аурудың жасқа байланысты, мезгілдік және әлеуметтік ерекшеліктерін аша отырып, «қашан (ауырады)?» деген сұрағы бар студент жауап береді.
отырып, «қандай (белгілері)?» деген сұрағы бар студент жауап береді. Сұрақ нақты емес құрастырылғандықтан, оқытушы нақтылап және анықтап беруге құқылы.
22 9 қадам. Бесінші болып салыстырмалы сипатта аурудың лабораториялық-аспаптық тексеру ерекшеліктерін аша отырып, «қандай (зерттеу)?» деген сұрағы бар студент жауап береді. 10 қадам. Алтыншы болып «қалай (емдейді)?» деген сұрағы бар студент жауап береді, салыстырмалы сипатта ауруды емдеу принциптерін аша отырып. 11 қадам. Жетінші болып «неліктен?» деген сұрағы бар студент жауап береді, аурудың болуы мүмкін асқынулары мен олардың себептерін аша отырып. Сұрақ нақты емес құрастырылғандықтан, оқытушы оны нақтылап және анықтап беруге құқылы.
респираторлы патологиямен ауырып кеткен балаларды бақылау қажет деген сұраққа жауап беріледі.
тақтадағы толтырылған кестеге назар аударуын сұрайды және бір студентке жалпыландыруға тапсырма береді.Жалпыландыру кезінде студентті оқытушы түзетіп отырады. Кейін оқытушы қорытынды жасайды – сұрақтар қаншалықты ашылды, олардың нақтылығы мен толықтығы, терминологиялық тұрғыда сӛйлемдерінің дұрыс болуы, «тізбекте» жұмыс кезінде коммуникативті дағдыларын кӛрсетуі, студенттердің қайсысы үздік, қайсысы жақсы дайындалған, ал кімнің білімін толықтыру қажеттігін айтады. 14 қадам. Оқытушы студенттерді карточкалар кӛмегімен сұрау туралы ойларымен бӛлісуін сұрайды – не қызықты болды, немесе керісінше, күрделі болды ма және т.б. Егер уақыт жеткіліксіз болса, жазбаша түрде «кері байланыс» ұсынуға болады. «Тізбек» әдісі бойынша ауызша сұрау аяқталғаннан кейін, оқытушы студенттерді сабақтың келесі сатысына ӛтетіндіктерін хабарлайды.
Оқытушы тыныс мүшелерінің аурулары бар науқасты объективті қарау әдістемесін түсіндіреді: Мажитова З.Х., Шаким Г.А., Орынбасарова К.К. және басқалары. Ауру және сау баланы зерттеу. - Алматы. –2007 ж.. – 50 б. (мемлекеттік және орыс тілдеріндегі) әдістемелік нұсқауға сәйкес. Тыныс мүшелерінің перкуссиясын кӛрсету. Ұзақтығы – 20 мин. 1 Оқытушы «Медициналық манипуляцияларды, операциялық шараларды жүргізуге науқастан ақпараттық келісім алу» туралы түсініктеме береді 2 Науқас немесе оның ата-анасынан берілген манипуляцияны орындау үшін рұқсат алу қажеттілігі туралы студенттке мәлімет берді. Осы зерттеу әдісін жүргізу себебі туралы науқас пен оның ата-анасын ақпараттандырды. 3 Ӛзара амандасқаннан және танысқаннан кейін науқастың оң жағына отырды. Баланың жанынан перкуссия жасауға қалыпты жағдайды таңдады. Барлық ережелерді қатаң сақтай отырып, ретімен ӛкпенің салыстырмалы перкуссиясы әдістемесін кӛрсетті: жауырынаралық кеңістікте саусақ–плессиметр тік қойылады, қалған барлық жағдайда – кӛлденеңінен қойылады. 4 Алдыңғы жағынан ӛкпе ұшы дыбыстары салыстырылды, кейін алдыңғы жағынан ортаңғы-бұғана сызығы бойынша оң жақтан және сол жақтан IVқабырғаға дейін
23
Ӛкпе перкуссиясын кӛрсету аяқталғаннан кейін, оқытушы студенттерді сабақтың келесі сатысы «Кеуде қуысы мүшелерінің (КҚМ) рентгенограммаларын меңгеруге» ӛту туралы ақпараттандырады. «Кеуде қуысы мүшелерінің (КҚМ) рентгенограммаларын меңгеру» бағдарламасы. Ұзақтығы - 25 мин. Оқытушы кеуде қуысы мүшелерінің рентгенограммаларын оқу ережелерімен таныстырады: 1 Сурет сапасын (жұмсақ, тығыз, орташа тығыздықта) бағалады. Сурет сапасын бағалау кезінде онда ӛкпе ұштарының және костодиафрагмальды синустардың болуына назар аударды. 2 Суреттердегі кӛлеңкелерді суреттеу кезінде оның сипатына (ошақты, фокусты, тартылған), интенсивтілігіне (жұмсақ, орташа, тығыз), шетіне (тегіс, тегіс емес), құрылымына (біртекті, біртексіз), орналасуына аса назар аударды. 3 Ӛкпе түбірлерінің жағдайын адекватты бағалады: орналасуы (ығысуы, пішіні, шеті, ӛлшемдері). 4 Плевра жағдайын бағалады, жабысқақтардың болуы, сұйықтық жиналу белгілері, пневмоторакс болу немесе болмауы туралы айтты. 5 Рентгенологиялық қорытынды жасады. Кейін әр студентке кеуде қуысы мүшелерінің патологиясы бар (сабақ тақырыбы бойынша) науқастың 1 рентгенографиялық суреті ұсынылады, оқушы оны ӛзбетінше талдауға талпынуы қажет. 10 минут уақыт беріледі. Кейін әр студент кезекпен қорытынды жасайды. Оқытушы әр жауапты түзетіп отырады.
Ұзақтығы – 45 мин. 1 Нұсқа. Диагнозы белгілі науқас. 2 Нұсқа. Ауру тарихының кӛшірмесі. Оқытушы клиникалық ойлау қабілетін қалыптастырады және студенттерді белсенді қатысуға жігерлендіреді. Оқытушының жетекшілігімен, студенттер реті бойынша кезегімен науқасқа кестеге сәйкес сұрақтар қояды (науқастың ата-анасына, волонтерға, оқытушыға):
1 Ӛзара амандасқаннан және танысқаннан кейін науқастың қасына отырды, қатынас орнатты, аты-жӛнін, жасын, қайда оқитындығын (егер оқушы болса) сұрады. Анасынан анамнез жинады. 2 Сұрақтар қойды: неге шағымданады? (балаға қатысты). Жауап алғаннан кейін туындау себебі мен аталған симптомдардың күшеюі туралы нақтылады, немен салыстырмалы перкуссиясы жүргізілді. 5 Қолтықасты сызықтар бойынша прекуссия қабырғааралықтары бойынша жасалды. 6 Артқы жағынан перкуссия жауырынүсті аймағында оң және сол жағынан, кейін жауырынаралық кеңістікте жасалды. 7 Оң жақта бауырдың орналасуына байланысты оң жақ тӛменгі бӛлікте физиологиялық түрде перкуторлы дыбыстың қысқаруы анықталатындығын кӛрсетті.
24 басылатындығын сұрады. Дұрыс сұрастыру нәтижесінде аурудың жетекші симптомдарын анықтады. 3
болуына не әсер еткендігін нақтылады. Хронологиялық тәртіпте ауру ағымын, ӛршуін, оның ұзақтығын, осыған дейінгі алған емін, оның тиімділігін сұрады. Соңғы рет жағдайының нашарлауына не әсер еткендігін нақтылады. 4 Аурудың жалпы белгілерін анықтады: дене қызуы, қалтырау, ұйқы, тәбет, шӛлдеу, әлсіздік, мазасыздық, кӛңіл күйі және т.б.Аурудың кӛріністерін анықтады. Нақты жүйелер мен мүшелердің патологиясы туралы болжам жасады. 5
жүктеу/скачать 0,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|