Сатмаганбетова Ж. З галиханов С. Г python-да бағдарламалау

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министірлігі

А. Байтұрсынов атындағы Қостанай өңірлік университетi
Бағдарламалық қамтамасыз ету кафедрасы
Сатмаганбетова Ж.З
Галиханов С.Г
PYTHON-ДА БАҒДАРЛАМАЛАУДА БАҒДАРЛАМАЛАУ
Оқу құралы
Қостанай, 2020
1

УДК 004.42(075.8)

ББК 32.973-018я73
С 23
Авторлар:
Сатмаганбетова Жанар Зарлыканқызы, бағдарламалық қамтамасыз ету
кафедрасының аға оқытушысы
Галиханов Сункар Габитұлы, бағдарламалық қамтамасыз ету кафедрасының
оқытушысы
Пiкiр жазғандар: iкiр жазғандар:
Жунусов К.М. М. Дулатов атындағы ҚИнЭУ ақпараттық технологиялар мен
автоматика кафедрасының меңгерушісі, э.ғ.к., доцент
Бермагамбетов А.К., А. Байтұрсынов атындағы ҚАУ бағдарламалық
қамтамасыз ету кафедрасының аға оқытушысы, т.ғ.м.
Лата В.В., А. Байтұрсынов атындағы ҚАУ бағдарламалық қамтамасыз ету
кафедрасының аға оқытушысы, т.ғ.м
С 23. Сатмаганбетова Ж. З. Галиханов С.Г.
Python-да бағдарламалау. Оқу құралы. – Қостанай: А. Байтұрсынов
атындағы ҚАУ, 2020.- 64 бет
Оқу құралында Python программалау тілінің негізгі түсініктері мен
ерекшеліктері, Python IDE бағдарламалау ортасында жұмыс істеу принциптері,
Рython IDE бағдарламалау ортасын орнату және баптау, Python тілінің
программалау ерекшеліктері қарастырылған. Оқу құралы 6В06103-Ақпараттық
технологиялар және робототехника білім беру бағдарламасының студенттеріне
арналған.
А. Байтұрсынов атындағы ҚАУ оқу - әдістемелік кеңесімен бекітілген және
ұсынылған 14.12. 2020 ж. №2 хаттама
ISBN 978-601-7640-92-7
© А. Байтұрсынов атындағы ҚАУ, 2020
2

Мазмұны
Кіріспе.............................................................................................................. 4

1 Python бағдарламалау тіліне кіріспе.......................................................... 5
1.1 Python бағдарламалау тілінің шығу тарихы.......................................... 5
1.2 Python-ды және IDE-ні орнату............................................................... 7
1.3 Негізгі операторлар мен амалдар........................................................... 14
1.4 Деректер типтері....................................................................................... 20
1.5 Python негізгі стандартты модульдері................................................... 22
1.6 Шартты оператор..................................................................................... 25
1.7 Циклдер.................................................................................................... 27
1.8 Python ішкі бағдарламалар құрылымы.................................................. 29
2 Python бағдарламалау негіздері................................................................
33
2.1 Мәтінді жолдар.......................................................................................
33
2.2 Python тізімдері........................................................................................ 36
2.3
Кортеждер мен сөздіктер.......................................................................
40
2.4 Файлдармен жұмыс.................................................................................. 42
2.5 Python графикасы....................................................................................
46
2.6 Нысандар және class...............................................................................
52
Рython қателерімен танысу............................................................................ 55
Тест тапсырмалары........................................................................................ 59
Қайталау бақылау сұрақтары....................................................................... 62
Қолданылған әдебиеттер..............................................................................
64
3

Кіріспе
Python - әр түрлі типтегі қосымшаларды жасауға арналған танымал
жоғары деңгейлі бағдарламалау тілі. Python машиналық оқыту және жасанды
интеллект зерттеу саласында кеңінен таралған. Python - жоғары дәрежелі
кодтың оқылуын және әзірлеушінің өнімділігін арттыруға мақсатталған жалпы
мақсаттағы бағдарламалау тілі. Python тілі аз синтаксисті талап етеді. Бірақ сол
уақытта стандартты кітапханасы үлкен көлемді пайдалы функцияларды
қамтиды.
Оқу құралының негізгі мақсаты – сіздерді Python бағдарламалау тілінің
негізгі түсініктерімен таныстыру. Жалпы, Python – әртүрлі мақсаттарда
қолданылатын, заманауи әрі кең таралған бағдарламалау тілі. Бұл тілді меңгеру
барысында, сіз бағдарламалаудың ең негізгі принциптерімен танысасыз.
Python – объектілі-бағытталған бағдарламалау тілі. Python деректер
құрылымын қамтамасыз ететін және ол түрлі қосымшалар арқылы бірнеше
платформаларда жұмыс істеу үшін арналған тіл. Python – қолданбалы
бағдарламалар мен веб - сценарийлерді әзірлеуге ыңғайлы тілі. Python-ді
Google, Intel, Cisco және Hewlett-Packard сияқты алпауыттар пайдаланады,
Python тілінде танымал YouTube сайттары - VKontakte, DropBox жұмыс
жасайды[1].
«Python-да бағдарламалау» оқу құралында мына мәселер қарастырылған:
- Python программалау тілінің негізгі түсініктері мен ерекшеліктерін;
- Python IDE бағдарламалау ортасында жұмыс істеу принциптерін;
- деректер құрылымын сипаттау әдістерін;
- Рython IDE бағдарламалау ортасын орнату және баптау;
- қолданушы функцияларды жасауды және қолдануды;
- Python функцияларын жүктеу және шақыру мүмкіндіктері;
- интерпретацияланған бағдарламалау тілдерімен жұмыс істеу;
- Python тілінің негізгі объектілерін дұрыс жазу;
- дайын модульдерді пайдалану және өз модульдерін жасау.
Python-ға көптеген кітапханалар жазылған. Сонымен қатар, бұл
бағдарламалау тілінде өте үлкен қауымдастық бар, Интернетте сіз осы тілде
көптеген пайдалы материалдар мен мысалдарды таба аласыз, мамандардан
тәжірибелік көмек ала аласыз.
Бүгінгі таңда, көптеген жұмыс берушілер Python тілін меңгерген
мамандарды талап етеді және бұл сферадағы мамандарға үлкен жалақы
беріледі.
4