Саясаттану және әлеуметтану негіздері



бет25/71
Дата31.12.2021
өлшемі0,55 Mb.
#22913
түріОқулық
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   71

халық сайласа, ондай мемлекетті президенттік республика дейді. Ондай президенттің билігі зор. Мұнда атқарушы билік тікелей парламентке бағынбайды. Президент үкіметті өз тағайындап, өзі басқарады. Биліктің бұл түрі шегі бар. Ең алдымен президенттің заң шығаруға өкілеттігі жоқ. Ол бюджетті де шеше алмайды (оны Конгресс шешеді). Парламент президенттің қай тағайындауын болса да бұза алады (оны “вето құқығы” деп атайды). Конгресс президентті орынан ала алады (оны “импичмент” дейді).

  • халық сайласа, ондай мемлекетті президенттік республика дейді. Ондай президенттің билігі зор. Мұнда атқарушы билік тікелей парламентке бағынбайды. Президент үкіметті өз тағайындап, өзі басқарады. Биліктің бұл түрі шегі бар. Ең алдымен президенттің заң шығаруға өкілеттігі жоқ. Ол бюджетті де шеше алмайды (оны Конгресс шешеді). Парламент президенттің қай тағайындауын болса да бұза алады (оны “вето құқығы” деп атайды). Конгресс президентті орынан ала алады (оны “импичмент” дейді).
  • Парламенттік тәртіпте елдің жоғарғы басшысы парламентке бағынады.
  • Қазіргі кезде көптеген елдердің парламенті екі палатадан тұрады. Ол “шектен тыс демократияландыруға” жібермеу үшін парламент ішінде қосымша тежеу факторы ретінде пайдаланды.
  • Парламент бірпартиялық және екіпартиялық болуы мүмкін. Бірпартиялық парламент, әдетте, кішкентай елдерде кездеседі.
  • Парламенттің мезгіл-мезгіл үкіметтен есеп беруді талап етуіне, ең маңызды саяси шараларды бекітуге, үкіметке сенім білдірмеуге құқығы бар. Сондықтан күрес дауысты көбірек алудың айналасында болады.
  • Мемлекет құрылысына қарай да ерекшеленеді. Мемлекет құрылысы орталық өкімет пен жергілікті биліктің міндеттер өрісінің арақатынасын білдіреді. Ол унитарлық, федеративтік және


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   71




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет