Сборник материалов международной научно практической конференции

 
86 
ДАМЫТА ОҚЫТУ ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ ТИІМДІЛІГІ 
Марданова Б.А. 
№24 лингвистикалық мектеп- гимназия бастауыш класс мұғалімі, 
Қазақстан, Ақтӛбе 
 
ХХІ ғасыр – ғылым мен техниканың дамыған кезеңі. Заман талабына сай қазіргі 
білім  жҥйесіндегі  игі  ӛзгерістер  мен  жаңалықтар  соның  нәтижесі.  Бҥгінгі  білім  беру 
ҥрдісінде жаңа ақпараттық  технологияны пайдалану және оны мақсатты тҥрде жҥзеге 
асыру – ақпараттық қоғам дәуірінің негізгі кӛзі. 
 Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңында: «Білім беру жҥйесінің басты 
міндеті-  ҧлттық  және  жалпы  адамзаттық  қҧндылықтар,  ғылым  мен  практика 
жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға және кәсіби шыңдауға бағытталған 
білім алу ҥшін қажетті жағдайлар жасау; оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім 
беруді  ақпараттандыру,  халықаралық  ғаламдық  коммуникациялық  желілерге  шығу»  - 
деп  білім  беру  жҥйесін  одан  әрі  дамыту  міндеттерін  кӛздейді.  Бҧл  міндеттерді  шешу 
ҥшін,  әрбір  білім  беру  мекемедегі  ҧжымының,  әрбір  мҧғалімнің  кҥнделікті  ізденісі 
арқылы,  барлық  жаңалықтар  мен  қайта  қҧру,  ӛзгерістерге  батыл  жол  ашарлық  жаңа 
практикаға,  жаңа  қарым-қатынасқа  ӛту  қажеттігі  туындайды.  Осы  жайттарды  ескере 
отырып  қазіргідей  жаһандану  дәуірінде  сабақ  ҥдерісінде  жаңа  инновациялық 
технологияларды  қолдана  отырып  сабақ  ӛткізу  оқушылардың  пәнге  деген 
қызығушылығын  арттырады.  Қазіргі  таңда  ҥздіксіз  білім  беру  жҥйесінде  білім  беруді 
дамыту,  дҥниежҥзілік  білім  беру  кеңістігіне  кіру  мақсатында  елімізде  білім  берудің 
жаңа  жҥйесі  қҧрылып  жатыр.  Білім  беруді  дамыту  негізінде  жалпы  оқыту  ҥрдісіне 
жҥктеліп  отырған  жаңаша  талап,  міндеттер  жоғарғы  оқу  орны  оқытушыларына  да 
қойылуда.  Сондықтан  оқытушы  іс-әрекетін  жаңа  талап  тҧрғысынан  ҧйымдастыру  – 
бҥгінгі  кҥннің  ӛзекті  мәселесі.Оқушылардың  танымдық  қызметін  белсендірудің  білім 
сапасын  арттыруда  маңызы  ӛте  зор.  Мен  осы  мақсатқа  жету  ҥшін  ӛз  сабақтарымда 
топқа  бӛліп  оқыту  әдісін  қолданамын.  Іс  жҥзінде  кӛріп  жҥргеніміздей,  дәстҥрлі  оқу 
жағдайында  оқушылар  бір-бірінен  кӛмекті  ӛте  сирек  сҧрайды.  Ал  топтық  жҧмыс 
кезінде  мәселе  басқаша.  Топтық  және  ҧжымдық  жҧмыстың  ҧтымдылығы  сол, 
біріншіден,  сабақ  ҥстінде  тақырып  бойынша  барлық  оқушының  білімін  тексеруге 
мҥмкіндік  туса,  екіншіден,  топтаса,  бір-біріне  кӛмектесе  жҧмыс  жҥргізуге 
дағдыланады.  Ҥшіншіден,  бірінің  білмегенін  екіншісі  толықтырып  кӛпшіл  болуға 
тәрбиеленеді.  Тӛртіншіден  сабақтың  әрбір  минуты  тиімді  пайдалану  нәтижесінде  ҥй 
тапсырмасын орындауға аз уақыт жҧмсалатын болады. 
-  Жаңа  технология  -  оқушының  шығармашылық  ойлауын  дамытудың  ең  тиімді 
факторы. 
- Шеберлігін жетілдіріп, ізденіс ҥстінде жҥруге жол ашады, дағдыландырады. 
- Ӛзіндік пікір қалыптастыруға кӛмектеседі. 
Жаңа  технологиялар  ішінді  дамыта  оқыту  технологиясын  ерекше  атап  ӛтуге 
болды.  Дамыта  оқытудың  теориясы  ӛз  бастауын  И.Г.  Пенталоцци,  А.  Дистервег, 
К.Д.Ушанский,  Ы.  Алтынсарин  еңбектерінен  алады.  Ал  дамыта  оқыту  процесінің 
ғылыми негіздемесі Л.С.Выготский есімімен байланысты қалыптасты. 
Ол  дамуды  оқытумен  тең,  керісінше  оқу  мен  даму  екі  бӛлек  процесс  деген 
кӛзқарастарды  қатты  сынға  алды.  Ең  алғаш  рет  бала  дамуының  тӛмендегідей  екі 
аймағы болатындығы жайлы теория ҧсынды. 
1.  Бала  дамуының  жақын  аймағы  –  баланың  тек  ҥлкендердің  кӛмегі  арқылы 
атқара алатын істері. 
2.  Бала  дамуының  қол  жеткен  аймағы  –  баланың  ҥлкендердің  кӛмегінсіз  істей 
алатын істері. 

 
87 
Баланың  дамуы  бірінші  аймақты  меңгеру  арқылы  жҥзеге  асады.  Дамудың  қол 
жеткен  аймағы  жақын  аймақпен  ӛзара  қызметтесе  отырып,  оны  игерген  кезде  дамуға 
ӛріс ашылады. 
Тҧтас  алғанда  барлық  авторлардың  даму  туралы  ойлары  оқыту  барысында 
баланың  психикасының  жаңа  сапалық  деңгейге  кӛтерілуі  дегенге  келіп  саяды  және 
оның басты шарты ретінде әрекет алынады. 
Мектеп  оқушыларының  танымдық  қызығушылығын  дамытудың  негізгі  факторы 
олардың  білімі  мен  дағдыларының  дәрежесі  ғана  емес,  сонымен  бірге,  баланың 
маңызды  психикалық  қызметтерін,  ақыл-ой  жҧмысының  тәсілдерін  қалыптастыруға 
мҥмкіндік  беретін  оқу  процесін  жолға  қою  керектігі  саналады.  Оқушының 
шығармашылық  қабілеті  де  оның  ойлау  мен  практикалық  әрекеттері  арқылы  ғана 
дамиды. Ойлауға ҥйрететін сабақтарды дамыта оқыту сабақтары деп білеміз. 
Дамыта оқытуды ҧйымдастыру, балаға ақыл-ой әрекетін меңгеруге жағдай жасау 
деп  қарастыру  керек.  Дамыта  оқыту  сабақтағы  ерекше  ахуал,  мҧғалім  мен  оқушы 
арасындағы  ерекше  қарым-қатынас.  Мҧғалім  бҧл  жағдайда  дайын  білімді  тҥсіндіріп 
қоюшы,  бағалаушы  емес,  танымдық  іс-әрекетті  ҧйымдастыратын  ҧжымдық  істердің 
ҧйытқысы.  Тек  осындай  оқыту  ғана  баланың  интеллектісінің  кӛзін  ашып, 
шығармашылығын дамытады. 
Дамыта  оқытуда  баланың  ізденушілік  –  ойлау  әрекетін  ҧйымдастыру  басты 
назарда ҧсталады. Ол ҥшін бала ӛзінің бҧған дейінгі білетін амалдарының, тәсілдерінің 
жаңа мәселені шешуге жеткіліксіз екенін сезетіндей жағдайға тҥсуі керек. Содан барып 
оның білім алуға деген ынта - ықыласы артады, білім алуға әрекеттенеді. 
Негізінде,  дамыта  оқыту-нақты  ӛмірде  және  сол  ӛмірдегі  табиғи  дамудың 
заңдарын танып, соған сҥйеніп ҧйымдастырылатын оқу танымдық ҥдерісті білдіреді. 
Дамыта оқытудың мақсаттары: 
Оқушы  субъекті,  яғни,  ол  ӛзін-ӛзі  дамыта  алады,  жетілдіреді,  тәрбиелей  алады, 
мҧғаліммен оқушының арасында «субъектаралық» қатынас болуы керек. 
Баланың қабілетін, дарынын дамытуға ықпал жасайды. 
Білім  дайын  кҥйінде  ҧсынылмайды,  бала-тыңдаушы,  мҧғалім-информатор  емес, 
керісінше  бала  –зерттеуші,  ізденуші,  жаңалық  ашушы  мҧғалім  іс-әрекетін 
ҧйымдастырушы, бағыт беруші. 
Дамыта оқытудағы негізгі мақсат- білім мазмҧнын жаттандылықпен ҥйрету болып 
табылмайды,  білім  мазмҧнын  оқушы  ӛз  бетімен  жасалатын  кӛптеген  ақыл-ой 
әрекеттерін  орындау  арқылы  меңгерту  және  оқушыларды  теориялық  топтастырылған 
ҧғым  жасауға  ҥйрету,  яғни  бастауыш  сынып  оқушыларының  теориялық  ойлауы  мен 
тілін  дамыту.Дамыта  оқытуда  мҧғалімнің  басты  міндетіне  жататындар:-  оқу 
материалдарын  оқушыға  дайын  кҥйінде  кӛрсету  емес,  оқушымен  бірлесіп,  жалпы  іс  - 
әрекетті  ҧйымдастыра  отырып,  алға  қойған  міндеттерді  тҥсіндіру,  оларды  шешудің 
тәсілдерін,  жолдарын  іздестіру  арқылы  ӛз  іс  -  тәжірибесінде  қалай  қолданатынына 
кӛңіл  бӛлу;-  оқу  әрекетін  қалыптастыру,  айналадағы  дҥниемен  белсенді  әрекеттестік, 
этикалық,  эстетикалық  қарым  -  қатынасқа  дайындау,  дара  тҧлғалық  адамгершілік 
нормаларын меңгерту;- оқу барысында баланың бойындағы дамытуды қалыптастыруды 
дағдыға  айналдыру;-  оқу  мен  тілдің  арасындағы  байланыстылыққа  аса  кӛңіл  бӛлу.- 
сӛздік  қоры  мен  тілдің  арасындағы  байланыстылыққа  аса  кӛңіл  бӛлу;-  оқушының 
сезіміне әсер етіп, логикалық ойын дамыту;- жалпы оқушының жан дҥниесін дамыту. 
Мен  ӛз  сабақтарымда  дамыта  оқыту  технологиясы  бойынша  жоспарлап 
жҥргіземін. Оқушылар Венн диаграммасын, мінездеме беру, жҧптық,топқа,тірек сызба 
және тест,инсерт әдістерін жақсы меңгерді.  
Ойнай  отырып  ойлау  дағдылары,  сӛйлеу  мәдениеті,  ӛзіне  таныс  емес  сӛздердің 
мағынасын  ашады.  «Фермерлер»  ойынын  бала  шаршаған  сәтте,  балаларды  сапқа 
тҧрғызып  әр  баланың  жауырыны  саған  қарап  тҧрған  сенің  сатып  алған  жеке  меншік 
жерің  деп  ойлаймыз.  Сендер  фермерсіңдер.  Осы  жерді  кҥтіп,  баптаймыз  деп  сергіту 

 
88 
жаттығуын жасай отырып баланы еңбекке баулимыз, ҥлкендердің еңбегін қҧрметтеуге, 
мамандық таңдауға және бір – біріне жақсылығы ҥшін алғыс айтуға тәрбиелейміз. Мен 
бастауыш класта еңбек етіп келемін. Білім кілті бастауышта тіл дамуы, тәрбие, білімге 
деген  қҧштарлықтың  оянуы  да  осы  бастауыш  сыныптарында  1  -  2  кластарда  ойын 
арқылы  тәрбиелеу.  Оқыту  балаға  да  оқытушығы  да  жеңіл  рольдерге  бӛліп  ойнау. 
«Алақан  жылуы»,  «Денсаулық  сақтау»  хирург  ойындарын  баланың  шамасына  қарай 
ойнатамын. 
Қорыта  келгенде,  дамыта  оқыту  технологиясы  оқушы  қҧзыреттілігін  дамытуда 
аса маңызы бар технология. 
Ӛз  тәжірибем  бойынша  білім  сапасын  арттыру  жолдарын  қарастыратын  болсам, 
әліппеге  дейінгі  кезеңнен  бастап  тҥрлі  дидактикалық  дамытпалы  ойындар, 
шығармашылық  тапсырмалар  колдандым.  Атап  айтсам,  «Әріптерді  сӛйлет»  ойнында 
әріптерден  сӛз  қҧрау  тапсырылады.  «Адасқан  сӛздер»  дидактикалық  ойнында 
оқушылар  орны  ауысқан  сӛздерден  сӛйлем  қҧрайды.  «Не  артық?»  ойны  барысында 
ерекшеленіп  тҧрған  әріпті  атау  тапсырылады.  Сондай  -  ақ,  сӛздік  диктант  жазғанда 
жҧмбақтар  жасырып,  шешулерін  жазғыздым.  Сауаттылығын  арттырумен  бірге  ой 
ӛрісін дамыту кӛзделіп отыр. «Жасырын дыбыс» деген ойын барысында жаңылтпаштан 
жиі  қайталанған  дыбысты  табу  тапсырылады.  Білімді  тиянақтау  кезеңінде  кесте 
бойынша сҧрақтың дҧрыс жауабын табу сәйкес номерін жазу керек деп тапсырылады. 
Сӛзжҧмбақ  шешу,  сӛзжҧмбақ  қҧрастыру,  ребус  шешу,  қҧрастыру.  Логогрифтер, 
шарада, метаграммалар, филворд, т.б. 
Математика  сабағында  логикалық  есептер,  шығармашылық  тапсырмалар 
қолданамын.  Сонымен  қатар  оқушылар  математикада  басқатырғалар,  ребустар, 
лабиринттер,  сиқырлы  шаршылар  шешеді.  Дҥниетану  сабағында  семантикалық 
картамен жҧмысты кеңінен пайдалануға болады. 
Пайдаланылған әдебиеттер: 
1.  Асқарбаев  А.,  Жазыбаев  М.,  Рахметова.  С.  Бастауыш  оқудың  тиімділігін 
арттыру: Алматы-1975, 6-47 бет. 
2.  Айдосова  З.  Дамыта  оқыту  технологиясының  мәселелері  (қазақ  тілі  мен 
әдебиеті).- 2004.- 93-7 бет. 
3. Бастауыш мектеп методикасы. Алматы.- 1987, 6-12 бет. 
4.  Жҧмабаева  Ә.Е.  Бастауыш  мектептегі  сауат  ашу  кезеңінде  ҥргізілетін  тіл 
дамыту жҧмытарының әдістемесі.- Алматы.- 1994.- 3-9 бет. 
5. Молдатаева М. Тілді дамыта оқыту: Бастауыш мектеп:- 2000, №3-4-9 бет. 
6. Рахметова С. Қазақ тілін оқыту методикасы. Алматы: Ана тілі.- 1995.- №5.- 54-
59 бет. 
 
АҒЫЛШЫН ТІЛІ ПӘНІНІҢ БІЛІМ САПАСЫН АРТТЫРУДАҒЫ 
АҚПАРАТТЫҚ-КОММУНИКАТИВТІК ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ РӚЛІ 
Махамбеталиева Б.У., 
ағылшын пәнінің мұғалімі, 
Сазды орта мектебі, 
Қазақстан, Ақтӛбе 
 
Еліміз  ӛз  тәуелсіздігіне  қол  жеткізіп,  саяси  -  әлеуметтік  және  экономикалық 
дамудың жаңа кезеңінде қадам басқан уақытта терең білім, сауатты ҧрпақ тәрбиелеу  – 
негізгі міндеттердің бірі етіп белгіледі. Қазіргі замандағы мектептерде уақыт талабына 
сай  оқытудың  жаңа  әдістерін,  ғылыми  тілмен  айтқанда,  инновациялық 
технологияларды  қолдану  басты  назарда  болып  отыр.  Осы  жаңа  инновациялық 
технологияларды қолдану арқылы оқушылардың шығармашылық қабілеттері мен тілге 
деген қызығушылықтарын арттырып, білім сапасын кӛтеруде. 

 
89 
Ақпараттық  технологияларды  ағылшын  тілін  оқыту  ҥдерісінде  пайдалану 
оқушылардың  жан-жақты  білім  алуына  жол  ашып,  мемлекетіміздің  ҥш  тҧғырлы  тіл 
саясатына сай жақсы, жан-жақты дамыған оқушы иесі ретінде танылуларына негіз бола 
алады. 
Ақпараттық  білім  беру  технологияларын  оқыту  ҥдерісінде  тиімді  пайдалану,  ӛз 
кезегінде,  ағылшын  тілін  оқытудың  қарқынын  арттыруға  бейнелік  және  теориялық 
ойлауын  дамытуға,  оқушылардың  ақпараттық  қоғамның  жағдайларына  бейімделуіне 
ықпал  етеді.  Ақпараттық  технологияларды  қолданудың  негізгі  бағыттары  электронды 
оқулықтар  мен  интернет  технологиясын  пайдалану  болып  табылады,  сонымен  қатар 
дҥниежҥзілік  интернет  желісі  оқушылардың  білім  ӛрісін  кеңейтуге  ықпал  етеді. 
Сонымен  қатар,  қазіргі  оқыту  қҧралдары:  компьютерлер,  телекоммуникациялық 
байланыс қҧралдары, қажетті интерактивті бағдарламалық және әдістемелік жабдықтар 
әр  тҥрлі  оқыту  ҥдерісін  қамтамасыз  ете  отырып,  оқушылардың  ӛздігінен  білім  алуын 
ҧйымдастыруда, ӛзіндік жҧмыстарды орындауда әдістемелік қҧрал ретінде де маңызды. 
Ағылшын  тілін  оқытуда  ақпараттық  технологияларды  қолдану  білім  беру 
коммуникациясының  интерактивті  сипатын  арттыра  тҥседі.  Ғалымдар  А.А.  Андреев, 
В.И.  Солдаткин,  В.П.  Кашицин  ағылшын  тілін  оқытуда  ақпараттандыру  ҥдерісінің 
ықпалын  жан-жақты  сипаттай  отырып,  әсіресе,  білім  мен  ҧғымды  ҧсыну,  меңгеру 
әдістерінің  ӛзгеретіндігін,  мҧғалімдер  мен  оқушылардың  ӛзара  әрекетінің  жолдары 
туралы айтады. Осы орайда оқытудың тиімділігін арттыруды ҧсынады. Ағылшын тілін 
оқыту  ҥдерісінде  ақпараттық  технологиялардың,  әсіресе  қарым-қатынас  ортасын, 
жалпы тақырып шеңберінде әріптестердің интерактивті ӛзара әрекет ортасын қҧрудағы 
маңызы  ерекше.  Ақпараттық  білім  беру  технологиялары  ӛз  кезегінде  қарым-қатынас 
тәжірибесін  игеруде,  оқушылардың  лингвомәдениеттік  қҧзырлылықтарын  қамтамасыз 
етуде маңызды. Ғалым М. Ушакова ағылшын тілін оқыту әдістемесін зерттей отырып, 
компьютерлік  телекоммуникациялар  ағылшын  тілінде  тірі,  шынайы  қарым-
қатынастарды ҧйымдастыруға мҥмкіндік беретінін айтады. Бҧл телекоммуникацияның 
дидактикалық қасиеті шынайы тілдік орта қҧру ҥшін керемет мҥмкіндіктер туғызады. 
Қазіргі  кезде  жаңа  білім  жҥйесі  интернеттің  пайда  болуының  арқасында 
дамығанын  барлығы  мойындайды.  Кӛптеген  әдіскерлер  видеофильм,  электрондық 
пошта  (e-mail),  мультимедиялық  презентация,  анимациялық  суреттер  және  т.б. 
кӛмегімен  шетел  тілінде  монолог  және  диалог  тҥрінде  сӛйлеу  қабілетін 
қалыптастыратын жаттығуларды қҧрастырумен айналысып жатыр. Ал шетелде болмай-
ақ, сол елдің тілінде сӛйлей алу қабілетіне ие болу оңай емес. Сондықтан, мҧғалімнің 
маңызды  тапсырмасының  бірі  шет  тілі  сабағында  жаңа  технологиялардың  тҥрлі 
амалдарын қолдана отырып, сӛйлеудің шын ситуацияларын қҧру болып табылады. Шет 
тілін  ҥйрету  процессінде  компьютер  технологияларын  қолдану  сабақты  қызықты 
жолмен  ӛткізуге  кӛмектеседі.  Мысалы,  анимациялық  суреттер,  видео-кӛріністер, 
презентациялар  және  т.б.  әртҥрлі  дыбыстар  арқылы  кӛрсетіледі.  Компьютер 
мониторындағы кӛріністер оқушының іс-қимылының арқасында ӛзгеріп отырады. Бҧл 
динамикалық  және  оқушының  бар  ойын  ӛзіне  бағыттайды,  сонымен  қатар,  оқу 
процессінде  оқушының  белсенділігі  оянады.  Нәтижесінде,  оқушы  ақпаратты  оңай  әрі 
тез қабылдайды және оқушының ынтасы мен қызығушылығы жоғарылайды. 
Орта  бiлiм  беру  жҥйесiн  ақпараттандырудың  мемлекеттiк  бағдарламасының 
негiзгi  бағыттарының  бiрi  –  оқыту  процесiн  ақпараттандыру.  Дәстҥрлi  оқу 
қҧралдарынан басқа тыңдаушыға мына типтегi материалдар ҧсынылады: 
компьютерлiк ҥйрету бағдарламалары  
электрондық оқу қҧралдары 
компьютерлiк тестiлеу жҥйесi мен бiлiмдi бақылау 
электрондық анықтамалар мен энциклопедиялар 
аудио және видеоматериалдар 
Интернет желiсiндегi ақпараттық материалдар  

 
90 
Аталған  қҧралдар  оқу  материалдарын  жеделдетiп  меңгеруге  және  оқытудың 
сапасын арттыруға игi әсерiн тигiзедi. 
Шет  тілі  -  қазіргі  заманның  талабына  сай,  қоғамның  әлеуметтік-экономикалық, 
ғылыми-техникалық  және  мәдениет  дамуының  қайнар  кӛзі.  Қазір  шет  тілін  оқыту 
әдістемесінің деңгейі жоғары. Тілді оқытуда интерактивтік тәсіл, ойындар, екеуаралық 
пікірталастар,  сонымен  бірге  ақпараттық  технология,  интернет,  компьютер 
қолданылуда. 
Оқытудың ақпараттық технологиясы – бҧл ақпаратпен жҧмыс жасау ҥшін арнайы 
тәсілдер,  педагогикалық  технологиялар,  бағдарламалық  және  техникалық  қҧралдар 
(кино,аудио  және  видеоқҧралдар,  компьютерлер,  телекоммуникациялық  желілер). 
Мысалы:  оқушылар,  студенттер,  оқытушылар  интернет  талаптарында  берілетін 
қҧжаттардағы тапсырмалар мен жаттығуларды орындай алады, ҥйреніп жҥрген тілінде 
электронды  почта(@mail),  бейне-конференция,  анықтама  каталогтар,  жҥйеде 
сӛйлесу(chat),  виртуалды  қатынас  клубтары  –  конференцияларға  қатыса  алады. 
Сонымен  бірге  белгілі  бір  уақытта  мәтіндік  хабарламалар  мен  алмасуға,  радио 
бағдарламаларды  тыңдауға,  бейнероликтер  кӛруге,  яғни  ақпараттың  кез  келген  тҥрін 
қолдануына  толықтай  мҥмкіндіктері  бар.  Ақпаратты  қандай  да  арақашықтыққа  тез 
арада  жеткізу,  алыстағы  ақпарат  кӛздерін  пайдалану  мҥмкіндігі  интеративтік  іздеу 
жҥйелері  мен  ӛз  бетімен  іздеу,  сондай-ақ  алынған  материалдарды  тҥрлі  тіл 
тасушыларға  ауыстырып  салу  мен  т.б  сол  сияқты  интернет  артықшылық  кӛздері 
пайдаланылады.  Ағылшын  тілін  оқытуда  жаңа  технологияларды,  техникалық 
қҧралдарды  сабақта  жан-жақты  қолдану,  оқытушының  кӛптеген  қиындаған 
қызметтерін  жеңілдетіп,  осы  іскерліктің  ҧстанымды  жаңа  тәсілдерінің  пайда  болуына 
мҥмкіндік  туғызады.  Осындай  жаңа  жолдардың  біріне  ақпараттық  оқыту  жҥйесіндегі 
компьютерлік  бағдарламалардың  тҥрлері  арқылы  тіл  сабақтарының  лексика  бӛлімін 
меңгертуде  ақпараттық  технологиялардың  алатын  орны зор.  Интернет  арқылы  оқушы 
грамматикалық,  лексикалық,  фонетикалық  жаттығулар,  оқуға  және  грамматикаға 
арналған тесттерімен жҧмыс істей алады. Компьютердің білім беру қҧралы ретінде кең 
таралуының негізгі алғы шарттарын ғалымдар тӛмендегідей саралайды: 
1. Компьютер шексіз ақпарат әлемінде енуге және ақпаратты жҥйелі тҥрде талдап, 
сараптауға  мҥмкіндік  береді.  Ақпаратты  алудағы  жоғары  жылдамдық  адамның 
ақпараттық мәдениетінің ҥнемі ӛсуіне жағдай жасайды. 
2.  Компьютер  адамның  зерттеу-танымдық  әрекетінің  әмбебап  қҧралы  ретінде 
ерекшелінеді. 
3.  Ӛзге  қҧралдардан  компьютердің  ерекшелігі  –  оның  қатысымдық  қҧрал  бола 
білуі. Яғни, білімгер, ол арқылы қатысымның барлық тҥрлерін жҥзеге асыра алады. Бҧл 
–  мәтіндерді  оқу,  сҧхбат  жасау,  жазу,  тыңдау  әрекеттері.  Тіл  ҥйренуде  бҧл 
мҥмкіншіліктер ең маңызды болмақ. 
4.  Қҧрал  білімгерлерге  ӛз  әрекеттерінің  нәтижесін  айқын  кӛрсете  алады.  Білім 
алуда  дҧрыс  шешім  жасай  білуге  деген  оқушылардың  ӛзіндік  тәсілін,  стратегиясын 
қалыптастырады. 
5. Компьютердің кӛмегімен жаттығулардың кешенді тҥрлерін аз уақытта орындау 
мҥмкіншілігі  туындайды.  Ақпараттық  технологияны  шетел  тілі  сабақтарында 
пайдалану нәтижесінде тӛмендегідей жетістіктерге қол жеткіземіз. 
Сӛзжҧмбақ,  кестелерді  қҧру  ҥшін  дербес  компьютерді  қолдану  арқылы 
грамматикалық және лексикалық оқу материалдары ӛндеу. 
Ағылшын тіліндегі сӛздерді сауатты жазумен кӛркемдеп безендіруді уйретеді. 
Дербес  компьютерді  пайдалану  арқылы  оқушылардың  ӛзіндік  және  жҧмыс 
жасауды игерумен білім алуды кеңейту. 
Интернет  желісін  пайдалану  арқылы  оқушылар  электрондық  пошта  арқылы 
оқушылар хат-хабарлама алмасу,ӛзінің ойын еркін жеткізу. 

 
91 
Компьютерлік  оқыту  бағдарламаларының  қай  қайсы  болмасын  ӛз  мазмҧнынан 
грамматикалық қҧрылымның жҧмыстарын қамтиды.  
Білім  беру  жҥйесіндегі  ақпараттық  технологияның  мҥмкіндіктері:  Әрбір  адамға 
білім  алудың  ӛзіне  тиімді  жолын  таңдауға  мҥмкіндік  беретін  білім  берудің  ашық 
жҥйесін орнықтыруға; 
Білім алудың техникасын тҥбірімен ӛзгертуге; 
Оқыту ҥрдісінде оқушылардың танымдық іс-әрекетін тиімді ҧйымдастыру; 
Электрондық білім беру пайдалану арқылы даралап оқытуға. 
Ақпараттық коммуникациялық технологияларды пайдаланудың тиімділігі; 
Мультимедиялық  мҥмкіндіктерді  қолдау  (музыкалық  немесе  дикторлық 
дайындау, анимация бейне-клиптер, слайд-шоу). 
Жҥйенің  басқару  қҧрылымы-оқытушы  ӛз  ойын,  кӛзқарасы,  ӛз  кезегіндегі 
материалдық  ҧсынылымын,  әр  тҥрлі  аудиторияға  бір  ғана  оқу  мәліметтерін  ҧсынуға 
мҥмкіндік алады. 
Білімді бақылау арқылы нәтиже алу, бағалау. 
Қазақстан  Республикасының  мемлекет  аралық  тілі-  ағылшын  тілін  жаңа 
технологиялар арқылы оқыту ісі кҥннен- кҥнге ӛзекті болып келеді. Тілді ақпараттық –
коммуникативтік  технология  арқылы  оқыту  тіл  ҥйренушінің  ӛз  бетімен  тіл  ҥйрену 
қабілеттерін  жетілдіруіне  игі  ықпал  ететін  тиімді  жҥйе  болып  табылады.  Сонымен 
қатар  оқушылар  интелектуалдық,  шығармашылық  және  коммуникативтік  істерін 
дамыта  алады,  оқушының  оқу  белсенділігі  артады,  сабақтың  негізгі  кезендерінің 
бәрінде  оқушыларға  шығармашылық  жҧмысты  ҧсынуға  болады  ХХІ  ғасыр  –  бҧл 
ақпараттық қоғам дәуірі, технологиялық мәдениет дәуірі, айналадағы дҥниеге, адамның 
денсаулығына, кәсіби мәдениеттілігіне мҧқият қарайтын дәуір  Қазіргі заман талабына 
сай 
адамдардың 
мәлімет 
алмасуына, 
қарым 
қатынасына 
ақпараттық 
– 
коммуникациялық  технологиялардың  кеңінен  қолданысқа  еніп,  жылдам  дамып  келе 
жатқан  кезеңінде  ақпараттық  қоғамды  қалыптастыру  қажетті  шартқа  айналып  отыр. 
Осы  орайда  келешек  қоғамымыздың  мҥшелері  –  жастардың  бойында  ақпараттық 
мәдениетті  қалыптастыру  қоғамның  алдында  тҧрған  ең  басты  міндет.  Қазіргі  уақытта 
арнайы  бағыттағы  ақпараттық  коммуникативті  технолгияның  қҧралдарын  қҧру 
ҥрдісінде  кӛптеген  білім  беру  бағыттары  мен  оқу  пәндері  бойынша  мультимедиялық 
энциклопедиялар  жасалған.  Оқытудың  жаңа  әдістерін  пайдалана  отырып,  оқу  ҥрдісін 
ҧйымдастыру  мҥмкіндігін  беретін  ойындық  ситуациялық  тренажерлар  және 
мультимедиалық оқыту жҥйелері қҧрастырылған. 
ХХI  ғасырды  қоғамдық  ақпараттандыру  ғасыры  деп  жай  атамаған.  Компьютер  - 
адам  іс-әрекетінің  барлық  салаларында  қолданылады.  Дҥниежҥзілік  қоғамдастықта 
қоғамдық  ӛмірдің  барлық  саласын  глобальді  ақпараттандыру  процессі  дамытылуда. 
Экономикалық  жағдай,  адам  ӛмірінің  сапасы,  ҧлттық  қауіпсіздік  және  мемлекеттің 
дҥниежҥзілік  қоғамдастықтағы  рӛлі  ақпараттық-технологиялық  дамудың  және  оның 
даму  қарқынының  даму  дәрежесіне  байланысты.  Барлық  экономикалық  дамыған 
елдерде  және  кӛптеген  дамушы  елдерде  білім  беру  жҥйесін  ақпараттандырудың 
қарқынды процессі жҥріп жатыр. Жалпы білімді жоғарылату жолдары жасалып жатыр 
және  оқыту  процессіне  жаңа  ақпараттық  технологияларды  енгізуге  кӛп  қаражат 
бӛлінуде. 
Оқушыларға  ақпараттық  білім  бере  отырып,  олардың  қазіргі  ақпараттық 
технологияларды  ӛз  қажеттіліктеріне  пайдалана  алуға  қатысты  біліктілік,  дағдылық, 
ақпараттық  сауаттылықтарын  қалыптастырудың  маңызы  зор.  Білім  беру  саясатының 
ӛзекті  мәселелері-кәсіптік  даярлаудың  сапасын  жақсарту,  оқытудың  әдістері  мен 
ҧйымдастыру тҥрлерін ӛзгерту, педагогикалық ғылымдарды ҧйымдастыруды жетілдіру, 
алдыңғы  қатарлы  оқу  тәжірибелерінің  озық  ҥлгілерін  қолдану,  әрбір  қоғам  мҥшесінің 
ақпараттық  мәдениеттілігі  мен  сауаттылығын  арттыру  аса  маңызды.  Ақпараттық 
технологияларды  қолдану  оқушылардың  ағылшын  тілін  ҥйренудегі  оңтайлы 

 
92 
дағдыларды  қалыптастыруға  (іздену,  қажетті  ақпараттарды  жинастыру  және  талдай 
білу,  ақпарат  кӛздерін  ҥйлесімді  пайдалану)  мҥмкіндіктерін  береді,  сонымен  қатар 
оқушылардың  танымдық  дағдыларын  дамытуға  (ӛз  білімін  ӛз  бетінше  қҧра  білу 
дағдылары, ақпараттық кеңістікте бағдарлана білу дағдылары) оң ықпалын тигізері аны 

жүктеу/скачать 2,28 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: