79
Тұйық етістіктің тәуелденуі (изменение тұйық етістік по притяжательной форме)
Примеры
Перевод
1. Менің бұл – Алматыға бірінші рет
келуім.
2. Сенің шаңғы
тебуің жаттықтырушыға ұнайды.
3. Сіздің
сұраққа жауап беруіңіз бәрімізді
қызықтырды.
4. Оның үйірмеге
келуі – ұзақ әңгіме.
5. Біздің жақсы
білім алуымыз көп мәселеге
тәуелді.
6. Сендердің көрмені
ұйымдастыруларың
министрге ұнады.
7. Сіздердің жақсы
құрмет көрсетулеріңіз
келіссөзге әсер етеді.
8. Олардың
жақсы білім алуына жағдай
жасалды.
1. Это
мой первый
приезд в Алматы.
2. Тренеру нравится,
как ты катаешься на
лыжах
3. Ваш
ответ на вопрос всех нас заинтересовал.
4. Его
приход в кружок – долгий разговор.
5.
Получение нами
хорошего образования
зависит от многих факторов.
6. Министру понравилось,
как вы организо-
вали выставку.
7. Ваше
уважительное отношение повлияло
на переговоры.
8. Созданы все условия, чтобы они
получили
хорошее образование.
Тұйық етістіктің септелуі (склонение именного глагола)
Жай септеу (примеры)
Перевод
1. Атау:
Қазақ тілін
білу – парыз.
2. Ілік:
Тілді
үйрен+у+дің әртүрлі тәсілдері
бар.
3. Б. Тілді
үйрен+у+ге көңіл бөліңіз.
4. Т. Тілді
үйрен+у+ді ерте жастан бастау
керек.
5. Ж. Тілді
үйрен+у+де тұрақтылық болуы
керек.
6. Ш. Тілді
үйрен+у+ден шаршама.
7. К. Сауатты сөйлеу тілді
үйрен+у+мен
келеді.
1.
Знание казахского языка – твой долг.
2. Есть разные методы
обучения языкам.
3. Уделите внимание
обучению языку.
4.
Обучение языкам
следует начинать с раз-
ных лет.
5.
В обучении языкам должно быть постоян-
ство.
6. Не уставай
учить языки.
7. Грамотная речь приходит вместе
с обуче-
нием языкам.
Тәуелді септеу
1. Менің
тілді үйрен+у+імнің өз тәсілі бар.
2. Сенің
тілді үйрен+у+іңді бәріміз
қолдаймыз.
3. Сіздің
тілді үйрен+у+іңізге көп уақыт
керек емес.
4. Оның
тіл үйрен+у+інде жүйе бар.
1. У
меня есть свой метод
обучения языкам.
2. Мы все поддерживаем тебя в твоем жела-
нии
учить языки.
3. Вам не нужно много времени для
обучения
языкам.
4. У него есть своя система в
обучении языкам.
Көпше түрі
Біздің
тіл үйрен+у+імізге еш нәрсе кедергі
келтірмейді.
Ничто не помешает нам
в обучении языкам.
Болымсыз түрі
Шындықты
айтпа+у – адамды бұзады.
Неискренность портит человека.
80
1. Дұрыс нұсқасын таңдаңдар.
1. Мен сенің ағылшын тілін оқу+ың/ыңа қарсы емеспін.
2. Анам менің түңде қыдыру+ыма/ға қарсы.
3. Кәсіпкер Әселдің жарысқа қатысу+ға/ына қаржылай көмек көрсетті.
4. Құсқа арналған ұя жасау+ды/ын біз мұғалімнен үйрендік.
5. Атамның біздің үйде ұзақ болу+ды/ға уақыты болмады.
6. Өлең айту+ды/дың да жөні бар.
7. Гүлжан қолын көтеру+ден/ге шаршады.
8. Қолдан келгенше адамдар бір-біріне қолғабыс етулер+і/ің керек.
9. Еріншек адам әрдайым көпшіліктің сыйлау+ында/ынан, алғысынан құр алақан
қалады.
10. Ерлан қар күреу+ге/ді кірісті.
11. Қар, мұз жеуге, қайнамаған су ішуге/ішу+ге де болмайды.
12. Бақай кітапханадан алған кітабын алу+ға/ды уәде берді.
2. Дұрыс нұсқасын қойыңдар: -уды/-уді немесе -уға/-уге.
1. Жарқын ата-анасымен келіс...... ұмытпады. 2. Ережені бұзу... батылың барғанда,
кешірім сұра...... батылың бармай ма? 3. Нағашым маған сыйлық әкел...... естен
шығармайтын. 4. Апам шай әзірле...... кірісті. 5. Қандай жағдайда да шындықты айт......
тырыс. 6. Балалар жазғы демалыста Мәскеуге бар....... жоспарлады. 7. Балалар асық
ойна...... кірісті. 8. Асық ойна...... саған кім үйретті? 9. Алмас, біз саған орысша сөйле......
үйретеміз, ал сен бізге қазақша сөйле...... үйретесің бе? – Әрине, оған арнайы уақыт
бөл...... келісейік. 10. Алмас сөздерді іштей қайталап айт......, жат...... тырысады.
Достарыңызбен бөлісу: