Семинар жинағы Шымкент 2023 1-семинар Семинар сабағының тақырыбы: Психология ғылымының тарихи даму кезеңі
-семинар Семинар сабағының тақырыбы: Танымдық процестер жүйесінің жалпы сипаттамасы . Түйсік
жүктеу/скачать 431,87 Kb.
|
Психология пәні семинар жинағы
- Бұл бет үшін навигация:
- Сабақ мақсаты
- Қысқаша теориялық мәліметтер : Психикалық құбылыстарды 3 үлкен топқа жіктеуге болады: Психикалык үрдістер
- Психикалық қасиеттер
- Психикалық жағдайлар (қалып)
| 5-семинар
Семинар сабағының тақырыбы: Танымдық процестер жүйесінің жалпы сипаттамасы . Түйсік Сабақ жоспары: 1. Психикалық құбылыстардың құрылымы; психикалық процестер, психикалық күйлер және психикалық қасиеттер. 2. Түйсіктердің заңдылықтары. 3. Түйсіктердің жіктелуі. Түйсік түрлерінің сипаттамасы. 4. Оқушының сенсорлық-перцептивтік аумағының дамуы Сабақ мақсаты: Студенттердің түйсік және қабылдау туралы психологиялық ғылыми түсініктерін практикалық өмірмен байланыстыра дамыту. Сабақ түрі: Жаңа түсінікті қалыптастыру сабағы Қысқаша теориялық мәліметтер: Психикалық құбылыстарды 3 үлкен топқа жіктеуге болады: Психикалык үрдістер - бұл объективтік шындықты субъективтік бейнелеудің әртүрлі формасы. Психикалық үрдістерді сонымен қатар психикалық функциялар деп атайды. Психикалық үрдістердің көмегімен қоршаған ортаны тану іске асады, білім мен дағдыны, оқыту мен іс-әрекетті меңгереді. Төмендегідей психикалық үрдістердің негізгі түрлері қарастырылады: түйсіктер, қабылдау, ес, елес, қиял, ойлау,. Психикалық қасиеттер - бұл адамдардың бір-бірінен айырмашылығын білдіретін жеке тұлғаның дара психологиялық ерекшеліктері. Психикалық қасиеттерге темперамент, мінез, қабілеттілік жатады. Психикалық жағдайлар (қалып) психикалық іс-әрекеттің уақытша дамуын сипаттайды. Оқыту мен іс-әрекеттің жемісті орындалуына ерекше ықпал ететін адамның ішкі дүниесінің негізгі саласы болып табылады. Мәселен, сезім және эмоция, белсенділік немесе енжарлық, шаршау, стресс т.б. психикалық жағдайлар. Барлық психикалық құбылыстар бір-бірімен өзара байланысты. Сонымен, психикалық құбылыстардың жіктелуін төмендегіше кесте түрінде беруге болады: Ғасырлар бойы адам ғалымдардың көптеген ұрпақтарының зерттеу пәні болып келді. Адамзат өзінің тарихын, пайда болуын, биологиялық табиғатын, тілін және салт-дәстүрін танып біледі және оны танып білуде психология ғылымына ерекше орын береді. "Адам үшін басқа адамдардан қызықты нысана болуы мүмкін емес" деген екен ертедегі бір данышпан. Ол қателеспепті. Психологияның дамуының негізіне адамзаттың тұрмыс табиғатына, адамзат қоғамындағы оның дамуы мен қалыптасу жағдайларына, оның басқа адамдармен өзара қарым-қатынасы ерекшеліктеріне әруақытта да өсіп отырған қызығушылық жатады. Қазіргі кезде өндірісте, ғылымда, медицинада, өнерде, оқытуда, ойында және спортта психологиялық заңдылықтарды білмей және түсінбей көптеген іс-әрекеттің түрлерін іске асыру мүмкін емес. Адамның даму заңдары туралы ғылыми білімдердің жүйесі, оның потенциалдық мүмкіншіліктері туралы барлық қоғамдық даму үшін қажет. Бірақ адам әртүрлі ғылымдардың кешенді зерттеу құралының нысаны болып табылады. Олардың әрқайсысының өзіндік ерекшелігі бар мәселелері болады. Гуманитарлық ғылымдар әлеуметтік үрдістерді зерттегенде психологиялық факторларды ескеру қажетігі туындайды, әрбір ғылым басқа ғылымдардан өз пәнінің ерекшелігімен сипатталады. Кезінде белгілі психолог-ғалым СЛ.Рубинштейн "Жалпы психология негіздері" атты кітабында былай деп жазды: "Психологияның зерттейтін өзіндік құбылыстардың ішінен анық та айқын, ерекше бөлініп тұрғандары - біздің қабылдауларымыз, сезімдеріміз, ойларымыз, талпыныстарымыз, қажеттіліктеріміз және т.б., демек, біздің өміріміздің ішкі мазмұнын құрайтындар жатады". Психология ғылым ретінде нені зерттейді? Оның зерттеу пәніне не жатады? Біздің ойымызша, бұл сұрақтарға жауап беру оңай емес. Оған жауап беру үшін психология ғылымдарының тарихын, оның дамуының әрбір кезеңін қарастыра отырып, мән беруіміз қажет. Бір жағынан, оны өте ертеде қалыптасқан ғылым, сонымен қатар тіпті жас ғылым ретінде қарастыруға болады. Мындаған жыл тарихы бола тұрып, оның болашағы алда. Жанды зерттеу, түсіндіру психология пәнінің қалыптасуының алғашқы кезеңі болып табылады. Демек, алғаш рет психология жан туралы ғылым ретінде қарастырылады. Психиканың мәні туралы ғылыми көзқарастың қалыптасуы мен дамуы әр уақытта философияның негізгі мәселесі — материя мен сананың, материалдық және рухани бастаманың арақатынасын шешумен тығыз байланысты. Осы мәселені шешудің төңірегінде екі бір-біріне қарама-қарсы философиялық бағыттар пайда болады: идеалистік және материалистік. Идеалистік философияны жақтаушылар психиканың материяға тәуелсіз, өз бетімен өмір сүретін бірінші алғашқы құбылыс деп қарастыру. Психиканы материяның туындысы бойынша психиканы екінші құбылыс, материядан туады деп қарастырады. Идеалистік философияның өкілдері материямен байланыссыз ерекше діни бастаманың өмір сүретіндігін мойындайды, олар психикалық іс-әрекетті материалдық және өлмейтін жанның көрінісі ретінде қарастырады. Ал барлық материалдық заттар мен құбылыстарды тек ғана біздің түйсіктеріміз бен елестетулеріміз немесе кейбір белгісіз "абсолюттік" рухтың, "әлемдік ерік-қайраттың", "идеялардың" байқалуы деп түсіндіреді. Адам психикасын матералистік тұрғыдан түсінуді идеалистік философтар көптеген ғасырларға ығыстырды, адам психикасын оның рухани өмірінің көрінісі ретінде қарастырады, ол барлық материалдық табиғат сияқты заңдарға бағынбайды деп есептеді. Тек қана XVII ғасырда Рене Декарт психологиялық білімдерді дамытуда жаңа дәуірді бастады. Оның түсіндіруінше, "тек ішкі органдардың жұмысы емес, сонымен қатар ағзаның сипаттамасы, олардың басқа да ішкі денелермен өзара іс- әрекеті жанды қажет етпейді деген болатын-ды. Оның идеялары психология ғылымының кейінгі тағдырына ерекше үлкен әсер етті. Декарт бір уақытта екі ұғымды енгізді: рефлекс және сана. Оның түсіндіруінше, бір-біріне байланыссыз, екі бастама материя мен рух өмір сүреді. Сондықтан да психология тарихында бұл ілімді "дуализм" (сіиаіі"- гректің сөзі, қазақшалағаңда "екіжақты" мағынасын береді). Философияда бұл бағыт объективтік идеализм деген атпен дамыды. жүктеу/скачать 431,87 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|