1207-11 ж.
Сібір
және
Шығыс Түркістан
ұлыстарын (бурят, саха, ойрат, қырғыз, ұйғыр)
бағындырып, 1215-17 ж. солтүстік Қытайдағы 90 қалаға коса Пекинді (Яньцзин), Хуанхэ өзенінің
солтүстік жағалауын түгел жаулап алған Шыңғысхан "жер жәннаты" — Жетісуға көз тікті.
XI-XII ғасырларда Қазақстанның барлық аумағында қыпшақ тілінде сөйлейтін қыпшақ
тайпалары қоныстанды. Қыпшақ этносының құрамына түркі тілдес тайпалар — уран, баят,
азкиші, түргештер және т.б. кірген. Жазба дереккөздерінің мәліметтері бойынша, азкиштер,
түргештер тайпалары Қара теңіз жағалауында тұрды. Мұның барлығы қыпшақ Достастығының
құрамындағы барлық тайпалар өзара тығыз байланысты болғанын, этносқа қалыптасқанын
көрсетеді. Қыпшақтардың араб-парсы жылнамаларында барлық түркі тілдес тайпалардың ең көбі
деп аталады. Орта Азиядағы Қыпшақ хандығы XI—XII ғғ. аймақтағы ең қуатты және күшті
мемлекет болды.
Тақырыпты оқып-үйренуде білім алушы білуі тиіс:
- Монғолдар үстемдігі деген не, оның қай аймақтарда билік жүргізді;
-қазақ жүздерінің қалыптасуына не түрткі болды;
-Рухани мәдениеттің ортақтығы неде;
Тақырыпты оқып-үйренуде білім алушы меңгеруі тиіс:
- Қыпшақ этносының құрамына түркі тілдес тайпалар — уран, баят, азкиші, түргештер
және т.б. кірген;
- Шаруашылық пен материалдық, рухани мәдениеттің қалыптасу жағдайларын игеру;
Әдебиеттер:
1. Тарихи білім: пәні және зерттеу әдістері
Авторы: Людмила Джорданова ,Баспасы: Bloomsbury Academic Жылы: 2019 Бет саны: 368
2. Даркенов, Қ. Алаш зиялыларының тағдыры / Қ. Даркенов. - Алматы : Эпиграф, 2019. - 216 с.
3. А.Т.Толеубаева. Раннесакская шиликтинская культура. Алматы. 2018. -528с
4. Әлібек, С.Н. Қазақстан тарихы: шетелдік студенттер мен дайындық бөлімі тыңдаушыларына арналған
көмекші оқу құралы / С. Н. Әлібек. - Шымкент: ОҚМУ, 2016. - 192 с.
5. Антропология тарихы мен теориясы
Авторы: Алан Барнард, Аудармашы: Жұмашева Ж. Баспа: Cambridge University Press, Жылы: 2016 Бет
саны: 256
6. Әминов Т.М. Қазақстан тарихы (көне заманнан бүгінге дейін) :Жоғары және арнаулы орта оқу
орындарының студ. Арналған оқу Құралы / Т. М. Әминов. - Алматы : "Эверо", 2014. - 260 с
7. Есенғазы Қуандық. Қазақстан тарихы. Алматы. . «Дәуір» 2012ж 488 бет.
8. Атабаев Д. Курс лекций по Истории Казахстана (с древнейших времен до наших дней) / Д. Атабаев, О.
Веретельник. - 3-е изд., перераб. и доп. - Алматы :Інжу-маржан, 2011. - 538 с
9. Тарихи антропология , Авторы: Михаил Маркович Кром
Баспа: «Издательство Европейского университета» (Санкт-Петербург) Басылым жылы: 2010ж
10. Жұмақаева Б.Д. Қазақстантарихы :Жоғары оқу орындарына арналған оқу Құралы / Б. Д. Жұмақаева. -
Алматы : "Эверо", 2011. - 320 с
Достарыңызбен бөлісу: