Тіршілік ортасы
|
Аустралия, Оңтүстік Америка, Тасмания
|
Пайда болған
|
140 млн жыл бұрын.
|
Өкілдері
|
Кенгуру, қалталы қасқыр.
|
Қысқаша сипаттама
|
1.Алып кенгуру. Тұрқы 1 м 60 см. Салмағы 90 кг. Қағанағы және клоакасы жоқ. Жаңа туған баласының тұрқы 25 мм, салмағы 5,5 г. Баласын ауызы алдына қараған қалтасында 6-8 ай сақтап, сүтімен асырайды.
Қорегі: өсімдіктер.
2.Қалталы қасқыр. Тұрқы 1 м 30 см шамасында. Құйрығы 50-65 см. Жыртқыш, азу тісі және ит тісі жақсы жетілген. Қағанағы және клоакасы жоқ. Қалтасының ауызы артына қараған, ішінде 4 емшегі болады. Аналығы 2-4 бөлтірік туып, 3 ай қалтасында сақтайды. Одан соң 9 ай анасының маңынан ұзамайды.
|
ҚАҒАНАҚТЫ СҮТҚОРЕКТІЛЕР
Жер шарындағы түр саны
|
4 000 –ға жуық түр
|
Тіршілік ортасы
|
Құрлық, теңіз, мұхит.
|
Отряд саны
|
19
|
Ерекшелігі
|
Қағанағы бар, мінез – құлығы күрделі, баласы ширақ туылады, өздігінен анасын еме алады, т.б.
|
Төменгі сатылы қағанақты сүтқоректілер
Бунақденеқоректілер отряды
|
7 тұқымдасы, 374 түрд і қамтиды. Шағын денелі, тұрқы 44 см-ге дейін. Иіс сезімі дамыған. Есту және көру мұшесі нашар дамыған. Тістері біркелкі. Көбінде иіс шығаратын безі бар. 6-14 бала туады.
|
Өкілдері
|
Кірпі, көртышқан, жұпартышқан, жертесер, ақбауыр шаңқайтіс, ала жертесер, қосаяқ.
|
Кірпі тұқымдасы
|
15-ке жуық түрі бар. Шөл, шөлейт, орманды аймақтарда кездеседі. ҚР-да кәдімгі кірпі, құлақты кірпі, қара кірпі тіршілік етеді. Денесін тікенектер қаптайды.
Қара кірпінің тұрқы 22-27 см. Азығын түнде аулайды. Дене температурасы тұрақсыз, сондықтан қыста ұйқыға кетеді. 1-7 бала туып, сүтімен асырайды. Қара кірпі ҚР-ның Қызыл кітабына тіркелген.
|
Көртышқан тұқымдасы
|
20-ға жуық түрі бар. Өкілдері – көртышқан, жұпартышқан, алып соқыртышқан, т.б.
1.Көртышқан тіршілігін қарашірігі мол орманды аймақтарда жер астында өткізеді. Алдыңғы аяқтары қысқа. Өте кішкене көздерін тері қатпары жауып тұрады. Иіс сезу және сипап сезімі жақсы дамыған. Жақс ы естиді. Үлбірі бағалы. Қорегі – құрттар, қоңыздар дернәсілдері. 2-8 бала туады.
2.Жұпартышқан негізінен суда тіршілік етеді. ҚР-да Жайық өзені жайылмасында кездеседі. Ауызы суға ашылатын терең ін қазады. Үлбірі бағалы. Құйрығының түбіндегі безінен жағымды иіс шығарады. 1-5 бала туады. ХТҚО-ның, ҚР-ны ң Қызыл Кітабына тіркелген.
|
Жертесерлер тұқымдасы
|
200-ге жуық түрі бар, мысалы – ақбауыр шаңқайтіс, жертесер, ала жертесер, т.б. Тұрқы 3,5 – 18 см. Құрлықта топырақтағы інінде, құрлық пен суда, орманда өсімдік қалдығы көп жинақталған жерлерде мекендейді. Тәулігіне өз салмағынан 1,5 – 2 есе артық қорек жеп пайда келтіреді. Қорегі – бунақденелілер. Көбеюі – жылына 3 рет 6 – 14 бала туады.
|
Достарыңызбен бөлісу: |
