Серік Мырзалы философия оқу құралы
таңдау мәселесі пайда болады. Философияда талғамдық
жүктеу/скачать 3,76 Mb. Pdf көрінісі
|
| таңдау
мәселесі пайда болады. Философияда талғамдық бар. Біреуге Гегельдің философиясы ұнаса, екіншіге Фейербахтан асқан ойшыл жоқ сияқты. Осы себептен кейбір уақытта философияның белгілі бір ағымы басқалардан гөрі басымырақ әсерін тигізіп, сол дәуірдің рухани өмірінің өзегіне айналуы мүмкін. Мысалы, діни фило- софия – орта ғасырларда, маркстік философия – ХIХ ғасырдың аяғы мен ХХ ғасырдың бірінші жартысында, экзистенциализм – ХХ ғасырдың 60-70 жылдарында т.с.с. И.Фихтенің айтқанындай, философиялық жүйені таңдау – адамның өзінің кім екеніне байланысты, өйткені философиялық жүйе соны жасаған адамның жан дүниесі арқылы жанданған. Бұл жағынан алып қарағанда, философия көркемөнерге ұқсас. Жеке ғылым салаларына көз жіберсек, онда талғам мәселесі толы- ғынан жоқ сияқты. Физика, я болмаса биологиядағы теорияларды жасаған авторларды көбінесе көзі тірі кезінде айтамыз, соңынан 17 олардың ашқан жаңалықтары сол ғылымның бір тарауын құрап, бейтұлғалық объективтік заңға айналып кете барады (objectum – латын сөзі, зат, қарсы қоямын). Шынайы философиялық шығармалар, көркемөнердегі ұлы туынды- лар сияқты, адамның жүрегінде, ой-өрісінде өшпес із қалдырады, оның жан дүниесін ұлылық, құлаштап жетпес биіктік, әсемдік, гармониялық сезім билейді (harmonіa – грек сөзі, үйлесімділік, қарама-қарсылықтың бірлігі). Философияны өнерге жақындататын келесі мәселе – дүниенің біртұтастығын көрсету, ішке және сыртқа қарай шексіз дүниенің суретін жасау – философия саласындағы ең қиын істің бірі. Өйткені дүние жөніндегі ғылыми деректер әр уақытта өзінше шектелген. Олай болса, тек қана ғылыми жолмен шексіз дүниені шектелген білім арқылы біртұтас ретінде суреттеу мүмкін емес. Ал, бірақ адамның жүрегінде дүниені толығынан түсіну ұмтылысы ешқашан-да бітпес құштарлық болып қала береді де, әртүрлі дүние суретін тудырады. Ол үшін фило- соф өзінің дүниесуретін ғылыми деректер жетіспеген жағдайда жүктеу/скачать 3,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|