Сәттілік!!! 1-билет доктрина



Pdf көрінісі
бет11/49
Дата22.08.2023
өлшемі0,74 Mb.
#105472
түріНұсқаулар
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   49
Билет 8 
1) Жәдитшілдік- мұсылмандар арасындағы ұлттық қозғалыс, саяси ағымдағы жақтаушылық.ХХ 
ғасырдың бас кезiнде дәстурлi мектептер мен медреселер қоғамның өскелең талаптарын 
канагаттандырудан калды . Мұсылман мектептерін реформалау козгалысы басталды . Оны 
уйымдастырушылар жәдитшiлдер болды . ХХ ғасырдың бас кезінен бастап жана адістемелік мектеп 
мер пайда бола бастады . Окытудын бул эдiсiнiң негізін қалаушы белгiлi түркi тiлдес халық 
ағартушыларының бiрi , когам кайраткері И. Гаспринский болды . Жәдитшiлдер мектептерде 
арифметика,география,жаратылыстану,тарих сияқты баска да зайырлы пәндердi 
Окыту қажеттілігін дәлелдеді . 


Пантүркизм- түркі тілдес, түркі-мұсылман халқын Түркияның қол астына біріктіруден туындаған 
ұлтшыл-буржуазиялық идеология. Пантүркизм Орталық Азия мен Қапқаз аймағында жадидизм 
идеясы негізінде таралып, орыс отаршылдығына қарсы күресте саяси идеология ретінде қолданылды. 
2)Дамыған орта ғасырдағы (Х-ХIV ғғ.) түркі мемлекеттерінің геосаяси белсенділігін 
сипаттаңыз. Төрт ғасырдың ішінде талай мемлекеттер құрылып, талайы жойылып отырды. 
Қарахан мемлекеті( 940-1212 жылдар) 
XI- XII ғасырлардағы аумағы- Маураннахр мен Жетісу. Қарахан әулетінің негізін салушы- Сатұқ 
Боғра хан. 
Қарақытайлар мемлекеті (1128-1212 жылдар) 
Аумағы – Жетісу, Шығыс Түркістанның бір бөлігі. Қарақытайлар мемлекетінің негізін қалаушыЕлюй 
Дашы. 
Оғыз мемлекеті (IX – XI ғасырдың ортасы) 
Аумағы- Сырдариядан Еділге дейін. 
Ордасы – Янгикент қаласы. Оғыздар қыпшақ тайпаларының қысымымен ыдырады, олардың 
бір бөлігі Шығыс Еуропа мен Кіші Азияға кетті. Оғыз тайпасының негізі Жетісуда қалыптасты. 
Қиамақ қағанаты ( 9-11 ғасырлар) 
Аумағы – Солтүстік-Шығыс және Орталық Қазақстан. 
Қыпшақ хандығы (11-13 ғасырлар) 
Аумағы- Алтайдан Дунайға дейін. Ордасы- Сығанақ қаласы. 
ЖОШЫ ҰЛЫСЫ:Ертiстен Шыгыс Еуропага дейiн. Ол Алтын ордаға ыдырады. 
ШАГАТАЙ ҰЛЫСЫ: Оңтүстік , оңтүстік шығыс Қазақстан және Орта Азия. Ол Шағатай 
мемлекетіне ыдырады. 
Шағатай мемлекеті ( 1269 жылы XIV ғасырдың ортасы ) Әкімшілік орталығы – Алмалық 
қаласы . Аумағы: Шығыс Түркістан, Мауреннахр . 
Моғолстан( XIV – XVI ғасырдың басы ) Оңтүстік – шығыс Қазақстан жане қазіргі Қырғызстан 
. Мемлекеттің негізін қалаушы- дулат тайпасының феодалдық ақсүйек қауымының 
басшысы- әмiр Поладшы . 
ҮГЕДЕЙ ҰЛЫСЫ: Жетiсудын солтустiк-шыгыс бөлiгi , жоғарғы Ертiс аймактары . Үгедей 
ұлысы 1251 жылы жойылды. 
АЛТЫН ОРДА: Бату ханның 1236-1242 жылдарда Еуропага жорықтары барысында Жошы 
ұлысының аумағы Ертiстен Дунайга дейiнгi жерлердi алып жатты . XIV гасырдын бiрiншi 
жартысында Өзбек пен Жәнібек билік еткен кезенде өзінің шарықтау шегіне жетті . ХV 
ғасырдың ортасында құлады. 
Ол Ақ орда мен Ноғай ордасына ыдырады 
АҚ ОРДА ( ХIII - ХV ғасырдың басы ) Аумағы: Шығыс Дешті 
Қыпшақ. Орталығы- Сығанақ каласы . Мемлекеттiн айтарлықтай нығаюы XIV ғасырдың 60- 
70 - жылдары Ұрұс хан билеген кезеңде өтті . Әмір Темір мен Тоқтамыс ханның 
шабуылдары барысында мемлекет әлсіреп, құлдырауға ұшырады . 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   49




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет