Сезіну. Қабылдау. Ұсыну. Елестету. Ес және назар. Ойлау және сөйлеу. Сезіну туралы жалпы ұғым



бет1/14
Дата10.04.2023
өлшемі42,67 Kb.
#80828
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Байланысты:
Сезіну. абылдау. сыну. Елестету. Ес ж не назар. Ойлау ж не с й


Сезіну. Қабылдау. Ұсыну. Елестету.Ес және назар. Ойлау және сөйлеу.


Сезіну туралы жалпы ұғым.
Материалдық дүниедегі заттар м ен құбылыстардың жеке сипаттарының біздің сезім мүшелерімізге әсер етіп, оның миымызда бейнелеуін түйсік деп атайды.
Сезіну–біздің айналамызда, ішкі жан дүниемізде не болып жатқанын хабарлап отыратын қарапайым психкалық процесс, осы процестің арқасында біз ортаны бағдарлап, соның жағдайына қарай қмыл жасауғу тырысамыз. Түйсік себепсіз тумайды. Біз түйсік арқылы заттың формасын, түсін, көлемін білеміз. Қолымызбен қозғап, заттың салмағын білеміз. Түйсік арқылы болмаса, біз басқа жолмен заттың ешқандай формалары туралы да біле алмаймыз. Түйсік таным процестеріне жатады, өйткені адам таным процесі арқылы ғана дүниені танып біледі. Түйсік басқа психикалық процестерге қабылдауға, есте сақтауға, ойлауға , қиялға материал береді. Адам дүниені ең алдымен өзінің сезім мүшелері арқылы ғана түйсінеді. Заттар мен құбылыстар адамның сезім мүшелеріне тікелей әсер тигізбесе, түйсіну де пайда болмайды. Түйсіну арқылы адам өзінің дене мүшелерінің қимылын, аштығын немесе тоқтығын, ішкі дене мүшелерінің ауырғанын тағы осы сияқты әсерлерді де сезеді. Түйсіну біздің санамызды сыртқы дүниемен байланыстырып отырады.
Хайуанаттар да түйсінеді. Бірақ адам мен хайуанаттардың түйсінулерінде үлкен айырмашылық бар. Адамның дүнені тануы хайуанаттардай жалғыз ғана, оның сезім мүшелері бологиялық құбылыстары мен олардың құрал саймандар арқылы, жай сезім мүшелермен түйсіне алмай тын заттарды да түйсіне алады. Мәселен, бүркіттің көзі қаншалықты үлкен болғанмен заттардың белгілерін айыруға келгенде ол адамның көргенінің көбін көре алмайды. Ттің иіскеу сезімі қаншалықты күшті болғанымен ол адам ажырататын иістердің мәнін ажырата алмайды.
Сезіну ағзалары.
Түйсіктің физиологиялық негіздері ағзаның арнаулы жүйкелік механаизмі анализаторларда іске асып отырады. Кибернетика тілімен айтқанда, адам –өзін-өзі басқаратын жүйе. Анализаторлар –сол жүйенің негізгі ақпараттандыру мүшесі.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет