Ш 72 Түркі тілдерінің вокализм жүйесі. Оқу құралы/ Шнайдер В. А. – Нұр-Сұлтан қ.: «Тұран-Астана» унив. Баспаханасы. 2019. 126 б

О – еріндік, дауысты дыбысы қазіргі қазақ тілінде де, XIX ғасырдағы қазақ тілінде

жүктеу/скачать 1,25 Mb.

Pdf көрінісі

бет	37/80
Дата	03.02.2022
өлшемі	1,25 Mb.
	#24763

1 ... 33 34 35 36 37 38 39 40 ... 80

О  –  еріндік,  дауысты  дыбысы  қазіргі  қазақ  тілінде  де,
XIX ғасырдағы  қазақ  тілінде  де  сөздің  алғашқы  буынында  тұрып,
өзінен  кейін  езулік  дыбыстан  тек  а,  еріндіктен  u  (ұ)  дыбысының
тұруын  талап  етуде.  Дәл  осы  қолданыс  В.  Радлов  көрсеткен  түркі
тілдері  ішінде  Осман  түріктері,  Әзірбайжан  тілі  мен  Қырым
татарлары  диалектісінде  қолданылады.  Ал  қалған  тілдерде,

47

мысалы,  Қырғыз  тілінде  о  дыбысы  екінші  буында,  Төлеуіт,  Алтай
тілдерінде,  Қарағас  диалектісінде  тәрізді  өзін-өзі  талап  ете  алатын
дыбыс  болып  табылады.  Мысалы,  bolγопdо  (Қырғыз),  torbos
(Қарағас), роlγопdо (Төлеуіт).
Қазіргі  қазақтың  ауызекі  сөйлеу  тілінде  о  дыбысының
қолданысы  келесі  тәртіпке  сәйкес:  Бірінші  буындағы  о  -дан  кейін
келесі буында а, ұ дауысты дыбыстары қолданылады. Жазба тілде
бірінші  буындағы  о  дыбысынан  кейін  келесі  буында  а  және

жүктеу/скачать 1,25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 33 34 35 36 37 38 39 40 ... 80