Ш. Ш. УӘлиханов атындағы тарих және этнология институты
жүктеу/скачать 47,68 Mb. Pdf көрінісі
|
Қаз тарихы 3 том
| б а с к а р -
ды ж ә н е ш әкірттерді оқы тум ен айналы сты . Т а ғ а й ы н д а л ғ а н м о л д а л а р Қ а з а қ с т а н н ы ң т е к қ а н а с о л т ү с т ік , со л тү стік -б аты с ж ә н е іш ін ар а со л тү с тік -ш ы ғы с о б лы стар ы н д а ғана болды. Ал оң түстік ж ә н е о ң түстік-ш ы ғы с об лы стард а ж е р гіл ік ті мед- реселерде немесе Орта А зи ян ы ң медреселерінде білім алған ж еке адам- дар ғана м еш іт м олдасы ж ә н е м едресе м ұғалім і болы п қ ы зм ет істеді. Бұл м олд алард ы ң б әрі н егізін е н Б ұхарада окы ды . Б үхарада о қу үш ін о ң тү стік облы стард ан ған а ем ес, сон ы м ен қатар со л тү с тік ж ә н е со л - түстік-ш ы ғы с облы стардан да адам дар бараты н еді. Қ а за қ с т а н н ы ң баты с ж ә н е со л тү с тік о б л ы ст ар ы н ы ң м олдалары н егізін ен татар м едреселерін д е оқы ған д ар. О лар С тер л и б аш ев о (У ф а губерниясы ны ң бұрынғы С терли там ак уезі) д еревн ясы н дағы м едресе- де, К арғалы (У ф а гу б ер н и я сы н ь щ бұры нғы О ры н б о р у езі) д е р е в н я - сы ндағы медреседе ж ә н е Т р о и ц к қ аласы н д ағы « З ей н у л л а-и м ан мед- ресесі» деп аталаты н м едреселерде окы п , білім а л ғ а н .10 Ш ам ам ен XIX ғасы рд ы ң аяғы н ан бастап қ а за қ т а р О рал мен Еділ бойы қалалары н д а аш ы лған «ж аңа әд ісп ен » о к ы таты н татар м едре- селеріне ден қоя бастады . XIX ғасы рды ң 70-ж ы лдары нан бастап өлкеде оқу округтері кұры л- ды. О ры нбор оқу о кр у гін е О рал ж ә н е Т орғай облы стары , Б аты с С ібір оку о кругін е А км ола ж ә н е С емей облы стары , Т ү р к істан оқу о к р у гін е С ырдария ж әне Ж етісу облыстары карады. О блы сты қ б асқарм аға ж ә н е оку округтерін д егі «бұратаналар» м ек теп тер ін ің и н с п е к то р ы н а бағы - натын облы сты қ мектеп инспекторлары тағайы ндалды . 2. Ш .У Ә Л И Х А Н О В Т Ы Ң , Ы .А Л Т Ы Н С А Р И Н Н ІҢ , А .Қ Ү Н А Н БА ЕВ ТЫ Ң А Ғ А Р Т У Ш Ы Л Ы Қ Қ Ы З М Е Т І XIX ғасыр Қ азакстан н ы ң мәдени өміріндегі ағартуш ы лы қ ғасыр деп аталады. Д үниеж үзілік өркениеттің куатты ы кпалы м ен Ресей қосы п ал- ған шығыстағы жерлерге терең мүдделілік танылды. К азакста- нға ғалымдар, географтар мен саяхатш ы лар, ш ы ғы стануш ы - лар келіп жатты; К азақстан ма- териалдары бойынша тарихшы- лар жұмыс істеді. П.П.Семенов- Т ян -Ш ан ский , Н .А .С еверцов, И.В.Мушкетов, В.В.Радлов және б а с қ а л а р өз з е р т т е у л е р ім е н отандық ғылымның өркендеуіне зор үлес косты. Білім мен м ә- д ен и е ттің д ам у ы н а алд ы ң ғы катарлы орыс зиялылары үлкен ықпал жасады. 1847—1857 ЖЫЛ- жүктеу/скачать 47,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|