Ш. Ш. УӘлиханов атындағы тарих және этнология институты
Вятка, Рига калалпрЫІіа онім
жүктеу/скачать 47,68 Mb. Pdf көрінісі
|
Қаз тарихы 3 том
| Вятка, Рига калалпрЫІіа онім
жеткізіп берді. Сотые жьтлдарында интенданттық армия тарапынан былшрм аяқ киімге жөне тері тондарға сұраным ерекше өсті. Соғыс жылдарындажүн өніміне сұраным ұлғайды. Өлкедегі шүғаөндіротІМ тұңғыш Карғалы фабрикасы әскери тапсырыс орындап, шинельге арнаЛҒВМ сұрғылт армия шұғасын дайындай бастады. Соғыс жылдары ішіндс фабрика 894,4 мың шаршы метр шұға дайындады.77 Соғыс армияны консервіленген ет өнімімен тұрақты жабдықтауды кажет етті. Бұл жылдарда Петропавлда ет-консерв комбинаты, Оралда армия интен- данттығының тапсырыстары бойынша жұмыс істеген мал соятын орын са- лынды. Бірақөндеуші өнеркәсіптің көпшілік бөлігінің куаты аз, өндіріс тех- никасы карапайым болатын. Мұнда ірі өнеркәсіп орындарын салуға үкіметте, ірі өнеркәсіпшілер де мүдделі болмады. Соғыс жылдарында мал шаруашылығы өнімдерін алғашқы техникалык өндеу одан әрі қысқарып, егіншілік өнімдерін ұқсату жөніндегі өнеркөсіп біршама тез өсті. Акмола және Семей облыстарында ұн-жарма өнеркәсібінің едөуір ірі кәсіпорындары пайда болды. Қазакстанда ұн-жарма өнеркәсібі дүниежүзілік сотые жылдарында саны жағынан көбейіп, оның өнімділігі едөуір артты. Сібір мен Қазакстан соғыс жылдарында армия мен империяның халкы- на астықты және астықөнімдерін негізгі жеткізіп берушілер болды. Өлкеге дайын өнім, киім-кеш ек пен аяк киім әкелудің кысқаруына бай- ланысты соғыс жылдарында осы қажетті бұйымдарды тігетін шеберлердің саны көбейді. Мәселен, 1916 жылы Верный қаласында 140 адам жұмыс істеген едәуір ірі етік шеберханасы жұмыс істеді. Бір жыл ішінде шеберхана 5404 пар аяқ киім тігіп шығарды, оны ң 54%-ы әскери ведомствоға, қалғаны ха лы ққа арналды.78 Кәсіпшіліктерден ең көп таралғандары балық аулау, тұз өндіру ж әне та- сымалдау кәсіпшіліктері болды. Еділ-Каспий бассейніндегі дамып келе жатк- ан балық кәсіпшіліктеріне байланысты Казақстандатұз өндіру ұлғайды. С о тые жылдарында түз өндірудің ұлғаюына қарамастан, кәсіпш іліктердегі жұмысшылар саны олардың тыл жұмыстарына алынуына байланысты кеміп кетті. Өлкеніңдамуын қатынас жолдарының дамымағандығытежеді. Соғыстың алғашқы күндерінде-ак өлкедегі көліктің жай-күйі туралы мәселе өткір койыл- ды. Сотые Қазақстан ауматында жатқан Оралдың әскери зауыттарын қорта- сын-мырыш концентраттарымен, көмірмен және баска да пайдалы казбалар- мен жабдықтаган, армияны және Ресейдің көптеген губернияларының халқ- ын мал өнімдерімен және астықпен қамтамасыз ететін темір жолдардың стра- тегиялык маңызын бірінші катарга шыгарды. Көлік жүйесі жұмысының бұзы- луы Ресей империясы экономикалық дагдарысының негізгі себебі болды. Ол 1915 жылдыңаягында-ақимперияныңжекелеген аймақтары арасындагы ша- руашылық байланыстарының үзілуіне әкеп соқты жөне ең қажетті заттар багасының үздіксіз өсуіне, алыпсатарлықтың ж әне еңбекшілер бұқарасын канаудың қаулап етек алуына себепші болды. Сотые жылдарында патша үкіметі қазақтардан жерді тартып алуды жүктеу/скачать 47,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|