Шарт ты бел гі лер Жаңа тақырыпты меңгеру тапсырмалары


Ар тық бол мас біл ге нің



Pdf көрінісі
бет225/240
Дата06.02.2023
өлшемі9,92 Mb.
#65457
1   ...   221   222   223   224   225   226   227   228   ...   240
Байланысты:
8-сынып .Қ.ӘДЕБ

Ар тық бол мас біл ге нің
Мү ге дек тік – нау-
қаста ну, жа ра қат, апат-
қа ұшы рау, кем тар бо-
лып туу сал да ры нан 
адам ның мүл дем не 
уа қыт ша ең бек ету қа-
бі ле ті нен ай ы ры луы. 
Мү ге дек тік 
ме ди ци на-
лық, әлеу мет тік жә не 
құ қық тық бо лып бө лі-
не ді. 
Қазақ­­
энциклопедиясы
Де ге лең
тауы Еура зия 
құр лы ғы ның кін дік ор та-
сын да, Шы ғыс Қа зақ стан 
об лы сы ау ма ғын да ор на-
лас қан. Аб со лют тік би ік ті гі 
1084 м. Дөң ге ле не кел ген 
тау ды Ұзын бұ лақ өзе ні екі-
ге бө ле ді.
Тау дың сол түс тік бө лі гі 
(Үл кен Де ге лең) сол түс тік-
ба тыс тан оң түс тік-шы ғыс-
қа қа рай 15 км-ге со зы лып 
жа тыр, ені 10 км.
Тау дың екін ші бө лі гі

Кі ші Де ге лең қа тар ла са 
со зыл ған, ені 5 км. Екі бө-
лі гі де ке зең дер мен (Қа-
лы бай асуы), бел дер мен 
бө лін ген үш кіл шо қы лар-
дан тұ ра ды.
Айбын.­Энциклопедия
Бағалы дерек
АР
МА
Н-
ПВ
 б
ас
па
сы


243
шы ғып жүр мін емес пе, не жа зып едім са ған?». Же тіл мей қал ған 
сә би бе тін жап-жал пақ ала қа ны мен ба сып алып, жү ре сі нен оты ра 
кет ті. Сол қал пы пы сыл дап бас тап, тө зі мі тау сы лып, көз жа сы на 
ерік бер ді. Мұн дай да бүк шиіп, бо са ға да жы лап отыр ған Ләй лә-
қыз ға бір де-бір жан: «Әй, мы на ған не бол ды, ти іс кен кім?» – деп 
сұ ра май ды да. Бәл кім, осы лай бей ша ра күй ке шіп, жы лап оты-
руы заң ды лық деп ой лай ма? «Ей бай ғұс, көз жа сың ды біз емес, 
Құ дай көр сін. Со ның іл ти па тын күт, пейі лін көр!» – дей ме, те ріс 
қа рап кү бір леп өте шы ға тын. Ләй лә мұ ны да се зе тін. Түн ішін де 
жар қы рап, то лық сып шы ға тын мыл қау Ай ды есі не алып, те рең 
сай ға қа рай жү гі ре жө нел гі сі ке ле ті ні де сон дық тан. 
...Те рең сай ға түс кен Ай сәу ле сі бұ рын ғы сы нан да жап-жа рық. 
Жер бе тін ке зіп, жыл жы ған қал пы Ләй лә-қыз ды із деп жүр. 
Қа рау ыл дың суы нан да, же рі нен де, тауы нан да сұ рап, беу-беу леп 
із деу са ла ды. «Қай да кет тің? Не ғып бү гін те рең сай да жоқ сың?» 
деп, ана- дау ыс жып-жы лы ала қа ны мен қо лын жа йып, сай ішін де 
қа лық тап жүр ген дей. Түн жа мыл ған сай іші жап-жа рық Ай таң 
ат қан дай ағар тып ба ра ды. «Құ лы ным-ай!» – де ген ана- дау ыс 
емі ре ніп ке ліп, сай ішін жа ға лап кет ті. Сол-ақ екен тып-ты ныш 
бір әлем ор на ды да, кө кі ре гі қарс а йыры лып, ана-бей не дау ыс 
сал ды. «Сен құр сақ та жат қан да Де ге лең тауы ның тү бі нен жер 
ас тын дүм піл де тіп, жа ры лыс бо лып жа ту шы еді, сол ба сыл ды ма? 
Ің гә ләп, бе сік те жат қан сен талай рет сол жа ры лыс тан қор қып, 
шыр етіп, қол ды-аяқ қа тұр май бе зіл деп ке ту ші едің. Сол әде тің ес 
біл ген ше қал мап еді... Сен Шың ғыс тауы ның ете гі нен кө те ріл ген 
ауада ғы қып-қы зыл, са ңы рауқұ лақ іс пет ті лау лап тұр ған алау ға 
қы зы ғып, жү гі ре жө не ле тін едің, қа зір ше? «Апа, тау жақ та ғы 
әуеде қа лық тап тұ ра тын са ңы рауқұ лақ бү гін та ғы да тү сі ме кір-
ді», – дей тін ең. Сон да әжең жа рық тық: «О, қар ға та йым-ау! Сен 
де, Құ дай жет кіз се, сол са ңы рауқұ лақ си яқ ты, жұрт тың кө зі нің 
жау ын алып, лау лап тұ ра тын бо ла сың», – деп ме йір ле ніп, маң да-
йың нан сүюші еді. «Қа зір қай да сың? Қай да ке тіп қал ған сың?». 
Сай ішін де гі дау ыс әл сі реп сө ніп, Ай кө те рі ліп, би ік теп ба ра жат-
қан дай бол ды. Сол қал пы, те рең сай да ғы әр то был ғы ның тү бі нен 
Ләй лә-қыз ды із деп, ке зіп ба ра ды. Бі рақ бұл жо лы Ай бе ті не емі-
ре ніп қа рай тын те рең сай да ғы қыз бей не сі кө рін бе ді. Адам дар 
қа ра құ рым бо лып, көп жи нал ған жер ден бо йын ау лақ са лып, 
көз ге түс пеу ге ты ры сып жү ру ші еді. Қа ти ра қо яр да қой май, бұ ған 
жік-жа пар бо лып, жа бы сып ал ды.
– Жүр, Қа рау ыл да той бар. Сон да ба ра йық. Сен сор лы да бір 
сейі ліп қайт .


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   221   222   223   224   225   226   227   228   ...   240




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет