Бүгінгі Қазақстан еңселі, өркениетті, озық мемлекеттер арасынан өз орнын иеленген тәуелсіз ел. Еліміздің дамуы мен бәсекеге қабілетті мемлекет болу жолында қаншама жандар аянбай еңбек етіп, тер төгуде. Осы орайда, еліміздің барлық салаларының дамуы мен өсуіне өзінің айтарлықтай зиянын тигізетін, қоғамның ең өзекті мәселелерінің бірі – сыбайлас жемқорлық. Сыбайлас жемқорлық заман талабына сәйкес өсіп, өркендеген. Кез келген адам зұлымдық, көреалмаушылық, парақорлық жоқ әлемде өмір сүргісі келеді. Бірақ бүгінде мұндай перспектива шындыққа жанаспайтын сияқты. Өйткені, қай жерге қарасаңыз да, жемқорлық даулары, сыбайлас жемқорлық қылмыстары туралы сөз етіледі. Сыбайлас Жемқорлық қай жерде қомақты ақша мен дүние-мүлік болса, сол жерде тамыр жайып көгеретін қоғамның қауіпті дерті. Сыбайлас жемқорлықтың қаупі қоғамның барлық салаларында орын алуы мүмкін. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің маңызды әдістерінің бірі – заңды міндетті түрде сақтау. Бұл ретте моральдық жағы да үлкен рөл атқарады. Адамгершілігі жоғары адам заң бұзбайды. Біздің эрамызға дейінгі 5 ғасырда Қытай данышпаны Конфуций: «Барлық адамдар өз міндеттерін сақтауы керек – әке әке, ұл ұл, билеуші билеуші болуы керек» деген. Бұдан шығатыны, біз заңдарды сақтап, әр адам өз орнында өз міндетін адал, жауапкершілікпен атқаруы керек және ешбір жағдайда сыбайлас жемқорлыққа жол берген шенеуніктердің жетегінде болмауы керек. Сыбайлас жемқорлық – қоғамымыздың дерті, оны тек қоғамның өзі жеңе алады. Өйткені оған қарсы шығып, онымен күресетін де біздер, қоғамның қарапайым мүшелері. Ал бізде керісінше болады: қоғам мүшелері сыбайлас жемқорлық фактілерін анықтай отырып, бұл туралы үнсіз қалады, кейде олар пара немесе басқа да сый ұсынып, сыбайлас жемқорлықтың арандатушысына айналады. Сыбайлас жемқорлықтың әртүрлі көріністері бар. Егер бірқатар жағдайларда шенеуніктер өздері үшін материалдық игіліктерді бопсалаумен айналысса, кейбір жағдайларда жеке және заңды тұлғалардың өзі мұндай жеңілдіктерді беруге бастамашы болады. Мұндай жағдайлар орын алмас үшін мұндай бастамашыларға ғана емес, заңдық жауапкершілікті қатайту қажет деп есептейміз. Сондай-ақ бопсалаушы шенеуніктердің жетегіне еріп, олардың материалдық игіліктерді қамтамасыз ету жөніндегі «өтініштерін» орындағандарға да жауапкершілік орнату қажет. Қорыта келе, ұлт зиялысы, «Алаш» деп қазақ халқының болашағы мен бүгініне алаңдаған Ахмет Байтұрсынұлы «Телміріп тапқан теңгеден – тер төгіп тапқан тиын жұғымды» деген сөздерімен адал еңбектың наны қашанда берекелі екендігін айтады. Сыбайлас жемқорлық елдің өркендеуі мен дамуына үлкен кедергі келтіретіндіктен, барлық адам ауызбіршілікпен бұл дертпен күресуі керек.
Пайдаланылған әдебиеттер: Баймаханов М. Т. Об этапах становления и развития правовой системы независимого Казахстана. - В кн.: Правовое развитие Казахстана за 10 лет государственной независимости: материалыг научно-практической конференции. - Астана: Институт законодательства РК, 2002. - С. 56-57.