Сыни тұрғыдан ойлау стратегияларын дамыту арқылы оқушылардың танымдық қабілеттерін жетілдіру



бет3/3
Дата09.02.2023
өлшемі1,3 Mb.
#66469
түріСабақ
1   2   3

Қарлұқ қағанатының саяси жағдайы


766 - 775 жылы

Қашғарияны жаулап алды

IX ғасырдың басы

Шығыстағы Ұйғыр қағанатынан жеңіліс тауып, екі ел арасындағы күрес 20 жылға созылып

840 жылы

Ұйғыр қағанатын тас –талқан етіп жеңеді

712 -713 жыл

Арабтарға қарсы күресі 2 ғасырға жуық созылды. Соғды,Шаш,ферғаналықтармен бірігіп жүргізген күресі

756 жылы

Қарлұқтар билікті өз қолдарына алады.

751 жылы

Атлах шайқасында қарлұқтар арабтарды қолдайды.

940 жылы

Қашғардың түрік билеушілері Баласағұн қаласын басып алды.

Тапсырма:2 Сәйкестендіру кестесі


1

Батыс Түрік қағанатының негізін қалаушы

а

Қапаған

2

Сұлық қағанға ерлігі үшін берілген атақ

в

Тардуш (Дато)

3

Үшлік қаған қайтыс болды

с

751 ж

4

Атлах шайқасында қарлұқтар арабтарды қолдайды.

д

756 ж

5

Қарлұқтар түргештерді ығыстырды

е

706 ж

6

Қай қаған кезінде Шығыс Түрік қағанаты Орталық Азияны бағындырды

ж

Сүзеген

Жауаптары
1.в, 2.ж, 3.е, 4.с, 5.д, 6,а

1

Батыс Түрік қағанатының негізін қалаушы

а

Қапаған

2

Сұлық қағанға ерлігі үшін берілген атақ

в

Тардуш (Дато)

3

Үшлік қаған қайтыс болды

с

751 ж

4

Атлах шайқасында қарлұқтар арабтарды қолдайды.

д

756 ж

5

Қарлұқтар түргештерді ығыстырды

е

706 ж

6

Қай қаған кезінде Шығыс Түрік қағанаты Орталық Азияны бағындырды

ж

Сүзеген

Дескриптор: Білім алушы
Берілген сұрақтарды дұрыс жауабымен сәйкестендіреді

Тапсырма:3 Ребусты шеш



‛‛
‛‛
’’’’’’
‛‛

’’’


’’’’


’’’
Дескриптор: Білім алушы Ребусты шешеді.

Жауабы



‛‛
‛‛
’’’’’’
‛‛

’’’


’’’’


’’’
Жауабы: Ұлы Дала Тайпалары

Қорытынды

Қорытынды

VI-IX ғасырлары Қазақстан жерін түрік тілдес тайпалар мекен еткен. Ең басты болып 552 жылы Түрік қағанаты құрылады. Ол кезде қағандары Бумын болған. Көптеген ішкі және сыртқы тартыстардан соң 603 жылы Түрік қағанаты екіге бөлінеді.

603 жылы Батыс Түрік қағанаты билікті өз қолына алады. Тардуш кезінде жеке мемлекет болады. Шегу және Тон-ябғу қаған тұстарында да өркендейді.

Шығыс Түрік қағанаты өз іргесін 682 жылы қалады. Қытаймен соғыстағы жетістіктерінің арқасында өркендей түсті. Қапаған қаған тұсында Орталық Азияны бағындырды. Білге қаған мен інісі Күлтегін тұсында қағанаттың саясаты өркендеді. Білге қаған кезінде Қытай мемлекеті бейбіт өмір сүру үшін салық ретінде жібек жіберіп отырды.

744 жылы біріккен ұйғыр және қарлұқ күштері Шығыс Түрік қағанатын талқандады.

Түргештер негізінен Батыс Түрік қағанатының құрамында болған. 704 жылы түргештер Жетісуда өз саяси үстемдігін орнатты. Мемлекеттің негізін Үшлік қаған қалады. Әйгілі билеушілері қатарына Үшлік пен Сұлық (Сұлу) қағандарды атаса болады. 751 жылы Атлах шайқасына қатысады. 756 жылы Түргештер мемлекеті өмір сүруін тоқтатты. Оның орнына Қарлұқ қағанаты құрылды. 840 жылы Енисей қырғыздарымен бірге Ұйғыр қағанатын құлатты. Арабтармен ұзақ уақыт соғысты. Солай 940 жылы өмір сүруін тоқтатты.

Үйге тапсырма:

Ерте түрік қағанаттары жайлы қосымша деректер жинақтау



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет