СөЖ №11 Тақырыбы: Этникалық антропологияның негіздері Тапсырмалар



бет3/3
Дата10.04.2023
өлшемі20,13 Kb.
#81337
1   2   3
1)Заттық тұрмыс, 2)Тұрғындық, 3)Бар болмысы, 4)Тіл
Болмыс салты өзіне рухани мәдениеті қосты. Олардың ішінде «Халықтық мінездеме» осыған отбасы қарым - қатынастарымен балаларда тәрбиелеу ерекшеліктерін сипаттау кірді. Халық туралы орыс ғылымының тарихында басты орынды Н. Миклухо Маклаяның ғылыми қызметі басты орын алады. Ол, нәсілдермен халықтың физикалық және психологиялық теңдігін дәлелдеуге талпынды. Жаңа Гвинеямен Мұхит халықтарының материалдық және рухани мәдениеттері, психологиясы, және әлеуметтік қарым – қатынастарын зерттеу ғалымдарға нәсілдік бар болымына қарама – қайшылық тудыртты. Бірақ, бұл еңбектерде ғалымдар, этнологияның теориялық мәселелерін зерттемейді. Олар осындай шешім қабылдауға нақты мағлұматтарға бай. Үкіметтік кезеңге отандық этнологияның дамуын зерттеу халық аралық қатынастармен байланысы болды. Ережеге сәйкес адамдардың іс – әрекеттерінің статистикалық көрсеткіштері негізінде оқып үйретілді. Халықтар достығы әртүрлі халықтың өкілеттерінің қатысушыларының саны бойыншы, халықаралық неке саны бойынша бағаланады. Жалпы, бұл кезеңнің этнологиялық мәселелерді зерттеу, саяси тапсырыс мінездемеге ие болды және этникалық дамудың барлық прцесстерін ашып көрсете алмады. Сол кезеңде этнологияның кардиналдық мәселелері мыналар болды: этникалық сана – сезім, этника аралық қарым – қатынастар. Сонымен ХХғ 78 – 80 ж шетелде отандық этнологияның дамуына Гумилевтің этногенез теориясы үлкен рөл атқарды, мұнда автор этностың пайда болуымен дамуының механизімін түсіндіріп өтеді. Қазіргі таңда отандық этнологияның негізгі ғылыми зерттеу орталығы болып Ресейлік академиялық ғылымының этнология антропология институты. Әрине, қазіргі этнология ғылым өткен кезеңге қарағанда байый түскен. Оның кәсіби қызығушылығының шеңберінде «қалып қойған» этнологиялық топтар ғана емес және қазіргі заманғы индустриалдық қоғамға кіреді. Этнологияны басқа ғылымда байланыстырғанда көптеген бағыттар пайда болады. Этноәлеуметтану, этнопсихология, этнолингвистика, этнодемография, және т.б. Этнологияда барлық әлеуметтік ғылымының жаңа жақтары, адамзат және оның мәдениеті туралы көрсетіледі.
Қазір этнология бұрынғыдай қоғамдық процесстермен өзінің қатынасын сақтап отыр. ХХ ғ тарихи оқиғалардың зерттеу жүргізгенде этникалық фактордың рөлінің мәдени тарихи процессте өсуі туралы шешім қабылдауға мүмкіндік береді. Этникалық прцесстер саясатта негізгі ұлттық қозғалыс болып табылады, және ХХ ғ заң бойынша Ұлттық идеологияның, Ұлттық қозғалыстың, Ұлтшылдықтың ғасыры болып табылады. Халықтың мәдени тарихының тез дамуы этника аралық қарым – қатынастар және ұлттық еркін қозғалысқа жағдай жасайды. Осы прцесстердің нақты нәтижесі болып Нарвегия және Нидерландияның, Польша, Финляндия Прибалтийски Республикаларының тәуелсіздік алуы орталық Еуропамен Балканды ұлттық мемлекеттердің пайда болуы нәтижесінде Австро – Венгерлік империямен, Түрік сұлтандығы екіге айырылды. Этнологиялық зерттеулерде ғалымдардың қызығушылығы бойынша емес саясаттың нақты талаптары бойынша анықталады. Қазір көптеген аумақты ұлттық этникалық конференциялар пайда бола бастады, бұлра үлкен бір соғыстың бастамасы ғана болуы мүмкін. ХХ ғ басында этнология шегінде империкалық теориялық материалдарға бай болды, бұлардың тарихи көзі болып ғылыми қайта өрлеу және тарихи көрсеткіштерді қайта бағалау. ХХ ғ І – жартысында зерттеулер негізгі академиялық мінездемеге ие болды.
ХХ ғ ІІ – жартысында жағдай түбімен өзгереді: этнологиялық ғылымының прогматикалық құндылығы көріне бастады. Қазіргі таңда этнологтардың білімдері мен ұсыныстары әртүрлі қоғамдық өмірдің саяси экономикалық шеңберіндегі және әлеуметтік мәселелерін шешу үшін қажет. Олар қарым – қатынаста, халықаралық саудада дипломатияда және т.б ауқымды түрде қолданылады. Осымен бірге ХХ ғ он жылдарында этнологиялық зерттеулер теориялық және әдістемелік зерттеулерге қаржылай жағдай жасалынды.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет