Тұлға дамуындағы стресс
Бүгінгі таңда біздің қоғамдағы өмірдің шиеленістің ең жағымсыз салдарының бірі-стресстік жүктемелердің артуы және шамадан тыс жұмыс. Өкінішке орай, стресс көпшілігіміздің өмір сүру нормасына айналды. Бүгінгі таңда психиканың тұрақтылығымен, жағымсыз эмоциялардың болмауымен және тұрақты ұстамдылықпен мақтана алатындар аз. Психикалық тепе-теңдікті жоғалту, мазасыздық, сағыныш сезімі, өзіне және өміріне қанағаттанбау, өнімділіктің төмендеуі көпшілікке белгілі.
Стресстік жағдайлар психоздар мен невроздардың дамуына әкеледі. Өмірде көптеген сұрақтарды шешуде стресстер әртүрлі сипат алады: мысалы ресурстар мүлдем бітіп қалса, мәселен адам ақшасын немесе өз мәртебесін жоғалтса маңызданған стресті бастан кешіреді, керісінше акша жоғалтам-ау, мәртебемнен айыраламын-ау деп ойласа күтілетін стреске тап болады. Сондықтан адамдар қауіпсіздік және өзін жұбату сезімдерімен, өзінің және ұжымының тиімділігі оған қаншалықты қатысты болады деген сезімдерімен, әлеуметтік байланыстарды білдіретін сезімдерімен, үмітті жоғалтпау сезімдерімен жұмыс жасауы керек.
Дененің стресске ең танымал реакцияларының қатарына мыналар жатады:
адамның айналасындағы адамдарға, жағдайға, әлемге ашуланшақтық, ашуланшақтық, наразылықтың себепсіз және жиі шабуылдары;
летаргия, әлсіздік, депрессия, пассивті көзқарас және адамдармен, тіпті туыстарымен және жақындарымен қарым-қатынас жасағысы келмеу, тез шаршау, ештеңе істегісі келмеу;
ұйқысыздық, тыныш ұйқы;
релаксация мүмкінностьстігі, жүйке жүйесінің тұрақты кернеуі, физикалық дене;
қорқыныш, дүрбелең шабуылдары;
нашар зейін, тежелу, қарапайым нәрселерді түсінудегі қиындық, интеллектуалды мүмкіндіктердің төмендеуі, есте сақтау проблемалары, кекештену;
өзіңізге және айналаңыздағы адамдарға сенімсіздік, әбігерлік;
жиі жылауға және жылауға деген ұмтылыс, сағыныш, өзін-өзі өкіну;
тамақты тұтынуға деген құлшыныстың болмауы немесе керісінше, тамақтануға деген шамадан тыс ниет;
жүйке тикі, науқастың тырнақтарын тістеуге, ернін тістеуге деген ерекше емес тілектері;
терлеудің жоғарылауы, қозғыштықтың жоғарылауы, ас қорыту жүйесінің бұзылуы (диарея, жүрек айну, құсу), терінің қышуы, бас ауруы, бас айналу, жүрек соғу жиілігінің жоғарылауы, кеуде қуысының ыңғайсыздығы, тыныс алу проблемалары, тұншығу сезімдері, дене температурасының күрт көтерілуі, қалтырау, аяқ-қолдардағы ұйқышылдық немесе шаншу;
алкогольге, есірткіге, темекі шегуге, компьютерлік ойындарға және бұрын адамға онша қызығушылық танытпаған басқа нәрселерге деген қызығушылықтың артуы
Стресстің дамуы үш фазада жүреді:
Достарыңызбен бөлісу: |