М.Х.Дулати атындағы Тараз өңірлік
университеті
СӨЖ
Тақырып: «С.А. Мироновамен өңделген мектепке дейінгі жастағы тұтығуы бар балалармен жүргізілетін түзету жұмыстарының кезеңдері»
Орындаған: Құттымұратова Сымбат
Тобы: Л 19-1
Қабылдаған: Көшімбетова Зәуре Дулатқызы
Тараз 2021
С. А. Миронова "қоршаған ортамен танысу", "сөйлеуді дамыту", "қарапайым математикалық түсініктерді дамыту", "сурет салу, модельдеу, аппликация, дизайн"сияқты балабақша бағдарламасының бірқатар бөлімдерін өту барысында кекіріп бара жатқан балаларды біртіндеп еркін сөйлеу дағдыларын (оның қарапайым ситуациялық формасынан контекстік формаға дейін) меңгеруге үйрету жүйесін ұсынды. "Бағдарламаның" барлық бөлімдері бойынша балалармен жұмыс кекірушілердің сөзін қайта тәрбиелеу мақсатына бағынады. Сондықтан автор логопедтің алдына екі міндет қояды: бағдарламалық жасақтама және түзету, олар оқу кварталдарына бөлінеді (немесе сәйкесінше күрделі түзету жұмыстарының төрт кезеңі бойынша).Бағдарламаны жаппай балабақшада кекіріп жатқан балалармен өткізген кезде оның балалардың сөйлеу қабілеттеріне байланысты кейбір өзгерістері ұсынылады. Оларға: оқу жылының басында алдыңғы жас тобының материалын пайдалану, кейбір бағдарламалық тапсырмалар мен тақырыптарды қайта құру, қиын сабақтарды оқу мерзімдерін ұзарту және т. б.
3-5 жастағы кекеш балаларда сөйлеудің барлық түрін дамыту үшін айтатын ойындар (би қимылдарымен дөңгелек билер) маңызды. Кекеш балалардың белсенді мінез-құлқы мен сөйлеуін одан әрі шоғырландыру ойындар процесінде жүреді,маңыздылығы бойынша екінші орында.Кекеш балалармен жұмыста соңғы екі түрдегі ойындар қолданылады, өйткені үдеріс қозғалмалы ойындар тыныс алу жылдамдығын бұзады,бұл кекеш балаларда қалыпты емес.
Кекештенетін 5-6 жастағы балалармен жұмыста поэтикалық мәтінді ойын драматургия жетекші орын алады.Драматизация ойыны балалардың ойын толық жеткізуге дайындайды,кекеш балалардың сөйлеуін дамытады,интонациялық мәнерлілікке үйретеді,қозғалыстарды дамытады, адамгершілік қасиеттерге,шығармашылық бастамашылдыққа,қарым-қатынасқа,ұйымдастырушылық қасиеттерге тәрбиелейді.Балалардың меңгерген сөздік материалы бір-біріне қарым-қатынас еркіндігіне ықпал етеді.
В.С.Кочергинаның зерттеулерінде тұтықпа балалардың көбінде жүйке жүйесі мен физикалық денсаулығында әртүрлі бұзылыстардың болатыны анықталған:ашуланшақ,өкпешіл,жылауық,негативизм,ұйқының және тәбетінің бұзылуы,суық тигіш және инфекциялық ауруларға бейімділік,энурез. Мектеп жасындағы балалардың жүйке жүйесі жұқарып,ызақор,ашуланшақ болып кетеді. Себебі: олар өсе келе өз кемістіктерін түсіне бастағанда, "мен неге бұлай сөйлеймін?" - деген сұрақтар туындайды.
Тұтықпа ерекшеліктеріне тән:
- Тұтықпа 2-6 жасқа дейінгі жаста байқалады.
- Тұтықпаға дейін жайылма сөйлемдерді қолданады.
- Ақаулық кенеттен немесе созылмалы психикалық зақымдалудан басталады.
- Тырысудың деңгейі тұтығушының эмоционалды жағдайына және қатынас ортасына байланысты.
Тұтықпаны түзетуде мұғалімнің орны ерекше. Мұғалім тұтығушының отбасымен тығыз байланыс жасайды, сыныптағы балалардың тұтығушыға ықыласпен қарауын қадағалайды, сыныптағы, мектептегі қоғам жұмысына тартып, баланы сөйлеуін түзетуге қызығушылығын белсендірілуіне жағдай жасайды.
Түзету жұмысының негізгі міндеттеріне: жалпы, ұсақ, артикуляциялық моторикасын, фонациялық тыныс алуын, сөз қорын молайту т.б. жатады. Түзету педагогикалық жұмыс тұтықпаның клиникалық түріне байланысты жүргізіледі. Баланың өзінің тәртібі мен сөйлеу кемшіліктерін және тұтықпаны түзету тәсілдерін меңгеруі, оның түзету логопедиялық процесіне белсенді табысты қатысуына мүмкіндік береді. Жұмыс барысында әр түрлі дәстүрлі және арнайы оқу құралдары қолданылады. Оларға көптеген оқулықтар, оқу процесінде, ойындар, диафильмдер, видио материалдар жатады.
Достарыңызбен бөлісу: |