Сөж тақырыптар: Анықталмағыштық қатынасы Толқындық фунция Трансляциялық симметрия Орындаған: Бақытжан Е. М. 6В01504-физика Алматы 2023ж. Анықталмағыштық қатынасы
жүктеу/скачать 41,33 Kb.
|
| 3. Трансляциялық симметрия
Трансляциялық симметрия – қарастырып отырған жүйені трансляция векторы деп аталатын векторға жылжытқанда қасиеттері өзгермейтін симметрия. Трансляциялық симметрия кристаллдарға да тән. Трансляция векторларының саны шексіз көп болғанымен, олар өзара тәуелді. Кристалл тордың барлық трансляциялық векторларының ішінен 3 сызықты тәуелсіз векторлар таңдап аламыз, бірақ осы векторлардың әрқайсысы қалған екеуінің бүтін- сызықтық комбинациясы болуы тиіс. Осы үш вектор кристаллдық тордың базисін құрайды. Зерттеулер трансляциялық симметрия бұрылу бұрышы θ=2π/n болғанда ғана орындалатынын көрсетеді. Мұндағы n =1,2,3,4,5,6 мәндерін қабылдайды. 180,120,90,60 градусқа бұрылған кезде кристаллдағы атомдардың орналасуында ешқандай өзгеріс болмайды. Кездейсоқ таңдалған r нүктесіндегі кристаллдың физикалық қасиеттері кез-келген r′ нуктесінде дәлме-дәл қайталанатындай етіп, a, b жәнеc трансляция векторларын таңдап алуға болады. Ол үшін мына шарт орындалуы тиіс: r = r ′ + T = r′ + n1a + n2b + n3c (1) Мұндағы n1, n2, n3 – бүтін сандар. Қабырғалары а, в, с болатын параллепипед кристаллдың элементар ұяшығы деп аталады. Ұяшықтың кеңістікте орынауыстыруын трансляция деп атайды. Ол мына вектормен сипатталады: T = n1a + n2b + n3c. Трансляция векторы кристалл тордың сәйкес екі нүктесін байланыстырып тұрады. Трансляция операциясы арқылы кристалл құрылымының барлық аймағын элементар ұяшықпен толтыруға болады. Осы құбылыс трансляциялық симметрия деп аталады. жүктеу/скачать 41,33 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|