Қазақ тілінің сөз тіркестері сөздердің өзара тіркесу қабілетіне қарай есімді және етістікті болып, екі үлкен салаға бөлінеді.
Есімді сөз тіркесінде есім сөздердің бірі басыңқы болады да, етістікті сөз тіркесінде етістік басыңқы сыңар болады. Есімді, етістікті сөз тіркестерінің құрамы әр түрлі болып келеді.
Есімді және етістікті сөз тіркестері өзара байланысу формаларына қарай өзара бірнеше топқа бөлінеді. Есімді сөз тіркестері қабыса, матаса және меңгеріле байланысады.
Есімді сөз тіркестерінің жасалуына негіз болатын синтаксистік байланыс түрлері: қабысу (ағаш күрек, ана ауыл), матасу (менің ойым, ағаштың жапырағы), меңгеру (бетегеден биік, жусаннан аласа).
Есімді сөз тіркестері сөз таптарының тіркесінің негізінде үш түрлі құрамда өзара сөз тіркесін құрайды. Біріншіден, әр түрлі сөз таптарының тіркесі арқылы: бес бала, жаман ой.
Екіншіден, бір сөз таптарына жататын сөздердің тіркесі арқылы зат есім+зат есім: ағаш қасық; есімдік+есімдік: бұл өзі.
Үшіншіден, бір сөздің қайталанып келуі: жақсының жақсысы.
Қабыса байланысқан есімді сөз тіркестерінің бағыныңқы сыңарының құрамына қарай модельдері:
Қабыса байланысқан есімді сөз тіркестерінің бағыныңқы сыңарының құрамына қарай модельдері:
