Сөйлем түрлері
жүктеу/скачать 91,87 Kb.
|
Синтаксис
- Бұл бет үшін навигация:
- Сөйлем екі принципке сай топтастырылады
Сөйлемнің түрлеріОрындағандар: Рәтбек Нұрай, Сайдахметова Шахидиям, Эрғалиева Елизия, Мақсұт Қарлығаш, Әкімбек ГүлмираСөйлем - біршама аяқталған ойды білдіретін сөздер, я сөздер тобы. Қазақ тілінің синтаксисі грамматикалық ілім ретінде екі салада зерттеліп келеді: сөз тіркесінің синтаксисі, сөйлемнің синтаксисі. Сөйлемнің қызыметі коммуникативтілік мәтінтүзушілік әсер етушілік реттеушілік Сөйлем екі принципке сай топтастырыладыДиахронды классификация бойынша сөйлемнiң қалыптасып, даму жолы тарихи тұрғыдан сараланады. Синхронды классификация бойынша сөйлем тiлдегi қазiргi қолданылуы қалпында бірнеше ұстанымға сәйкес iштей сараланады.Предикатив тұлғаларының санына қарай сөйлем жай және құрмалас болып, айтылу мақсатына қарай хабарлы, сұраулы, бұйрықты болып жіктеледі Предикативті тұлғаларына қарай: жай, құрмалас Айтылу мақсатына қарай: хабарлы,сұраулы, бұйрықты Эмоционалдық бояуы бойынша: лепті, лепсіз Жай сөйлем-бір немесе бірнеше сөз бен сөз тіркестерінен құралып, тиянақты бір ғана ойды білдіретін сөйлем. Екі немесе одан да көп жай сөйлемдерден құралып, күрделі ойды білдіретін сөйлемдер құрмалас сөйлем деп аталады. Жай сөйлемнің түрлері Грамматикалық сипатына қарай Болымды Болымсыз Шындық құбылысты айқындайды Шындық құбылысты жоққа шығарады Синтаксистік мүшеге бөліну – бөлінбеуіне қарай Мүшеленетін Мүшеленбейтін Сөйлем мүшелеріне жіктеледі Сөйлем мүшелеріне жіктелмейтін Тұрлаулы мүшелерінің қатысына қарай Бірнегізді Екінегізді Бір тұрлаулы мүшеге негізделеді Екі тұрлаулы мүшеге негізделеді Тұрлаусыз мүшелерінің қатысына қарай Жалаң Жайылма Тұрлаусыз мүше қатыспайды Тұрлаусыз мүше қатысады жүктеу/скачать 91,87 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|