СОӨЖ - 13 Тақырыбы: Ас қорыту жұмысын зерттеу әдістері. И.П. Павлов мектебі.
Орындаған: Абдиманапов Жандар
Топ: СТОМ 204А
Қабылдаған: Кунакбаев. А
Ас корыту
Ас корытуға тамакты өндеуге бағытталған механикалык және химиялык процестер жиынтығы, коректік заттардын сінірілуі, ауыз куысында, асказан мен ішектерде арнайы ферменттердін бөлінуі және қорытылмаған тамақ қалдықтарының шығарылуы кіреді.
Ас қорыту процестерінің реттелу қағидалары
Ас корыту жүйесінін кызметтері жүйкелік және гуморальдык ме- ханизмдермен реттеледі. Ас корыту кызметінін жүйкелік реттелуі симпатикалык және парасимпатикалык әсерлермен іске асады.Ас корыту бездерінін сөл бөлуі шартты және шартсыз рефлекторлы түрде іске асады. Мұндай әсерлер әсіресе ас корыту жолынын жоғарғы жағында жаксы байкалады. Ас корыту жолдарының дистальді бөліміне жылжыған сайын ас корыту кызметтерінін реттелуінде рефлекторлык механизмдердін катысы азаяды. Бұл кезде гуморальдык механизмдердің манызы жоғарылайды. Ащы және ток ішектерде реттелудің жергіліктімеханизмдерінін рөлі тіпті үлкен. Жергілікті механикалык, химиялык тітіркендірулер тітіркендіргіш әсер еткен жерде ішектердің белсенділігін арттырады.
Клетка ішілік және қабырғалық ас қорыту
Ас корыту процесінін орналасуына байланысты оны екіге бөледі: цитоз және фагоцитоз нәтижесінде энтероциттерге түсетін коректік заттардың гидролизі. Адам организмінде клетка ішілік ас қорыту лей-клетка ішілік және қабырғалық деп.
Клетка ішілік ас қорыту коциттерде және лимфо-ретикуло-лейкоцитарлық жүйе клеткаларын-да орын алуы мүмкін.
Клетка сыртылық ас қорытуконтакттык (қабырғалық, мембраналық) болып екіге бөлінеді.-дистанттық (қуыстық) және ферменттер пайда болатынас корытуДистанттык (куыстык) ас корытусөлдерінің құрамында асказан-ішек жолдарының қуысында коректік орыннан әжептәуір ара қашықтықта іске асады. Ферменттерклетка-заттардың гидролизін іске асырады.Контакттык (қабырғалык, мембраналык) ас корытулар мембранасында орналаскан ферменттер көмегімен іске аса-ды (А.М. Уголев). Ферменттер бекитін құрылымдар ащы ішектерде орналаскан гликокаликстер болып табылады. Ен алдымен тағамдық заттар гидролизі уйкы безі ферменттерінің әсерінен ащы ішек куысында басталады. Содан соң пайда болған олигомерлер гликока-ликстерде шөккен ұйқы безінін ферменттерімен гликокаликс алаңында гидролизге ұшырайды. Ішек клеткаларынын мембраналарында пай-да болған димерлердiн гидролизiн мембранага бекітілген меншiктi синтезделеді және олардың ұсақ бүрлерінің мембраналарына ауысады
