Совет молодых ученых инновационное развитие и востребованность науки в современном казахстане


«Инновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане»



Pdf көрінісі
бет10/39
Дата03.03.2017
өлшемі5,59 Mb.
#5505
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   39

«Инновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане»
LABVIEW ОРТАДА ВИЗУАЛЬДЫ БАҒДАРЛАМАЛАУ 
 
Т.Тапалов, А.Ермекбаева, К.Арыстанбаев  
 
М. Əуезов атындағы Оңтүстік Казақстан мемлекеттік университеті 
 
Соңғы  кездері  технологиялық  процестерді  бақылау  мен  басқаруда  визуальды 
бағдарламалау  əдістері  жиі  қолданатын  болды.  Мұның  негізгі  себебтері,  ол 
программалау мен басқару алгоритмдері өте қолайлы болғандықтан да болар.  
Визуальды  бағдарламалау  əдістерінің  жалғасы,  барлық  бағдарламаларды  «сызу» 
арқылы  іс  жүзіне  асыратын  графикалық  бағдарламалау  болып  табылады.  Əсіресе, 
графикалық  программалауда  көп  мүмкіншілік  беретін  жүйе,  ол SCADA-жүйесі 
(Supervisory Control And Data Acquisition – мəліметтерді жинау мен жүйелерді басқару). 
SCADA-жүйесінің  графикалық  жəне  визуальды  бағдарламалау  бағыттары, National 
Instruments  фирмасының  Lab Windows пен LabVIEW пакеттеріндегі  жұмыстарында 
жалғасын  тапты.  Бұл  жұмыста  осы  бағдарламалаудың  қысқаша  сипаттамалары  мен 
көптеген мысалдар келтірілген. 
Оқу  құралында  National Instruments фирмасының  құжаттарын  орыс  тіліне 
аударылған  бірнеше авторлардың [1-3] еңбектері негізін құрады.  
LabVIEW  жүйесінде  өлшеу  құралдарының  жиынтығын  жасау,  технологиялық 
процестеді  басқару  мен  бақылау  үшін  қолданылатын  сезгіш  элеметтер  мен  басқару 
қодырғыларына дейінгі аралықты қамтиды.  
Осы  жүйенің  бағдарламалар  тобының  пайда  болуы  жəне  оны  дұрыс  пайдалана 
білу, объектегі процестердің  технолгогиялық параметрлерінің өзгеру шамаларын жəне 
оны  дер  кезінде  басқаруға  мүмкіншілік  туғызады.  Бірнеше  сезгіш  элементтедің, 
аналогті – сандық өзгерткіштердің жəне керекті программалардың көмегімен,  əртүрлі 
өлшеу құралдарын құрастыра отырып көптеген өлшеулерді ұйыдастыруға болады. Бұл 
виртуальды өлшеу құралдарының негізгі ерекшеліктері. 
LabVIEW бағдарламасының пайда болуы сезгіш элементтердің, аналогты – сандық 
өзгерткіштердің    көмегімен  жəне  арнайы  жазылған  программалардың  көмегімен  кез 
келген технологиялық параметрлердің шамаларын, мəндерін өлшейтін, сонымен қатар, 
сол шамаларды өңдейтін, əрі талдайтын құралдарды – виртуальды
 
 өлшеу құралдарын 
құрастыруға  мүмкіншілік  берді.  Жеке  компьютерлерді,  қазіргі  уақытқа  лайық, 
лабораториялық қондырғыларға айналдыруға болатындығы белгілі болды.  
Жоғарыда 
айтылғандай, LabVIEW National Instruments фирмасының  
бағдарламасы.  LabVIEW  бағдарламасын пайдаланып, осы ортада объектерді басқару 
мен  бақылау  программаларын  түзеген  кезде,  мəліметтер,  сигналдар  бір  элементтен 
екінші  элементке,  бір  түйіннен  екінші  түйінге,  бір  кубтан  екінші  кубқа  арнайы 
тəртіппен  жеткізіледі.  Яғни, LabVIEW негізгі  мақсаты  мəліметерді  элементтер 
арасында  тасымалдау. Əрбір түйін, əрбір элемент – ол виртуальды құрал (VI- Virtual 
Instruments).  
Əрбір VI (виртуальды құрал) өзіне келіп түскен сигналдарды талдап, өңдеп шығу 
тетігіне жеткізеді. Осы виртуальды құралдарды белгілі бір кезекпен солдан оңға қарай 
орналастырып,  кіру  мен  шығу  нүктелерін  дұрыс  қосып,  келіп  түскен  мəліметтерді 
өңдеуге болады.  
1  суретте  сезгіш  элементтен,  яғни  температураны  өлшейтін,  мысалыға, 
қадағалайтын  ТСМУ-274  кедергі  сезгіш  элементінен,  аппараттағы  температураның 
өзгеруіне  сəйкес,  шығатын  сигналды  талдауға  арналған.  Талдаудың  негізгі  мақсаты 
шығатын сигналдың максимум мен минимум температураларына сəйкес келетін (4-20 
mA) электрлік сигналдарды жəне статистикалық есептеулерді көруге болады.  
 

 
56 
«Инновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане»
 
 
1 сурет. Front Panel терезесі 
 
2  суретте  объектегі  негізгі  технологиялық  параметрлердің  бірі,  температураны, 
ТСМУ-274  кедергі  сезгіш  элементтің  көмегімен  бақылауға,  əрі  талдауға  арналған 
LabVIEW  ортасында  графикалық  программалаудың  алгоритмі  мен  программасы 
келтірілген.  Осы программаның көмегімен, яғни, Simulate Signal, Spectral Measurement, 
Create Histogram, Statistics ӨҚ  қолдана  отырып,  сигналға  статистикалық,  спектральды 
талдау жасауға мүмкіншілік бар.  
 
2 сурет. Block Diagram терезесі 
 
Əдебиеттер 
1.  Н.А.Виноградова,  Я.И.Листратов,  Е.В.Свиридов.  Разработка  прикладного 
программного обеспечения в среде LabVIEW.– М.: Изд-во МЭИ, 2005. – 50 с.  
2.  Батоврин  В.К.,  Бессонов  А.С.,  Мошкин  В.В.  и  др. LabVieb: практикум  по 
основам измерительных технологий.– М.: ДМК Пресс, 2005.- 208 с.  
3.  ҮмбетовӨ.,  Тапалов  Т. LabVieb ортасында  графикалық  программалаудың 
негіздері: Оқу құралы.-Шымкент.: М.Əуезов атындағы ОҚМУ, 2009.-120б. 

 
57 
«Инновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане»
ЖАҢА ЗАМАН ТАЛАБЫНА САЙТ ҚҰРУҒА ҚАЖЕТТІ НЕГІЗГІ 
ПРОГРАММАЛАРҒА ШОЛУ ЖАСАУ 
 
М.Сарсембаев  
 
Казахский национальный университет имени аль-Фараби 
Казахский экономический университет им.Т.Рыскулова 
 
Жаңалығы. Web-сайт  жасағанда  жаңа Macromedia Flash 5.0 программаларын 
қолдана білу аса қажетті жағдай.   
Жұмыстың  мақсаты:  Методикалық  жəне  қолданбалы  əдебиетті  анализдеу  жəне 
Web-бетті жасауға қолданылатын жаңа программаларға қысқаша шолу жасау.  
Internet  қазіргі  уақытта  үлкен  қарқында  даму  үстінде,  сондықтан  да  бұл  салаға 
қатысты  басылымдар  саны  да  көбеюде.  Қазір internet үлкен  ойыншықтан,  керекті 
ақпаратты желіжен табу көзіне айналуда.  Мамандардың болжауы бойынша он жылдан 
кейін 50 пайызға жуық отбасылар оны күнделікті өмірде қолданады. Теледидарлар мен 
радио  қабылдағыштар  толығымен  жоғалып  кетпейді,  бірақ  олардың  жабдықтары 
ұлғайтылып  олардың  өзі  бір  жағынан  компьютер  болып  кетеді  дейлінеді.  Бірдердің 
əрқайсымыз  қазірден  бастап  интернеттің  дамуына  өз  үлесімізді  қоса  аламыз.  Оның 
бірден бір жолы оз веб сайтымызды жасап, жүктеу. Бірак оны калай жасай аламыз? Бұл 
сұрақты біз осы мақалада толығырақ қарастырамыз.  
Веб беттің жасалу жолына келесі бөлімдерді  сатылай орналастырса болады. 
 Жаңа  интернет  технологиялармен  танысып  шығу,  жане  мүмкіншілік  болса 
оларды іс жүзінде қолдану. 
 Құрастырудағы программалық тілді толығырақ меңгеру. 
 Веб беттер бойынша шешім жасап, ақпараттың қол жетімділігін тиімді жолмен 
қамтамасыз ету. 
 Веб бет жасаудағы маңызды, негізгі ережелермен танысу. 
 Web беттің құрлымын анақтап алу. 
 Web беттің жасалу жоспарын құрастыру. 
Көптеген Web-дизайнерлердің ойларының бір түйіскен жері ол қазіргі уақыттағы 
көптерген Web-браузерлердің  жəне  де  көптеген  жаңа  платформалардың  шығу 
проблемасы.  Олар HTML құжаттар  мен  сценарийлерді  əр  түрлі  етіп  көреді.  Əрине  əр 
жаңа  шыққан  браузерлер  жетілдіріліп  жатыр,  бірақ  қолданушылардың  үлкен  пайызы 
жаңа  технологияларды  қолдануды  қаламай  бұрыңғысына  қанағат  болуы  немесе 
қолданушылардың белгілі бір фирманың офисінде сол фирмамен белгіленген браузерін 
қолдануы  қосымша  қиындықтарды  тудырады.  Осыған  қарай  отырып,  «Бізге  керекті 
Web-сайтты қалай құру керек?» деген сұрақ туындайды. Егер біз барлық браузерлердің 
жумыс  істеу  принциптерін  ескере  отырып Web-сайтымызды  құрсақ  онда,  біздің Web-
бет үлкен тартымдылыққа иелі Web-бет болады деуге қиын.   
Сол браузерлердің бірнешесін қарастыратын болсақ. 
Біз  білетіндей Netscape жəне  Microsoft арасындағы  бəсекелестік  браузерлердің 
код  оқуындағы  ең  басты  бөлім  болды.  Мұндағы  екі  түрлі  платформа  айырмашалығы 
DHTML, CSS, Java Script тілдерін оқуда болатын. 
Сонымен қатар, біздің сайтымызды WebTV браузері арқылы көру мүмкіншілігін 
де  ескеріп  кетуіміз  жөн. WebTV - теледидардан  тікелей  интернет Web-беттерін 
көрсететін, алыстан басқару құралғысымен басқарылатын браузер болып табылады.  
Opera. Opera – қарапайым жəне кішігірім браузерлердің бірі болып табылады. Бұл 
браузер  Норвегияда  Осло  қаласындағы Opera Software өнімі  болып  табылады. 
Кемшілігін  айта  кетсек  біздің  жасаған Web – веб  беттерде  тек  жақшалары  жабылмай 
қалған  болса  бұл  браузер  ол  Web – бетті  дұрыс  көрсетпейді.  Сондақтан  да  көптеген 
Web – программисттер өз Web-беттерін осы браузерде көбіне тексереді.  

 
58 
«Инновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане»
 
 
Сурет 1-Lynx браузері 
Lynx  браузері. Lynx – көбіне  мүгедек  адамдармен  көбіне  қолданылатын  браузер 
болып  табылады.  Сондықтан  да  біз  Web – сайтымызды  осы  браузер  негізіне  де 
келістіруіміз  керек.  Өзімізге  керекті  статистиканы  шығару  үшін  біз Web – бетімізге 
қолдануышыға браузер түрін анықтау кодын жаза аламыз. Соған байланысты код түрін 
де талдау мүмкіншілігі туады.  
 
Сурет 2 – Flash технологиясы 
Бірақ  егер  сіз  бұл  сатыларда  тоқталғыңыз  келмесе,  сіз  қазіргі  уақыттағы  үлкен 
қарқында  дамып  келе  жатқан flash технологиясын  қолдана  аласыз.  Бұл  жол  сізге  өте 
тиімді болады: сіз өзіңіздің Web – сайтыңызға  анықтығы жақсы суреттер мен дыбысты 
құжаттарды қосу мүмкіншілігіне қол жеткізе аласыз, барлық браузер түрлерінде бірдей 
көрсетілімге ие. 
 
 
Сурет 3 – Flash технологиясы негізінде видио қозғалтқыштар 

 
59 
«Инновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане»
Шығарушы компания көрсеткіші бойынша қазіргі уақытта 222 миллион адам flash 
технологиясын қолдануда, сонымен қатар бұл көрсеткішке күнделікті 1,4 миллион адам 
қосылуда.  Бұл  технологияның  артықшылықтарын  айта  кетсек:  өз  сайтыңызға 
процедуралар  арқылы  интелект  қоса  аласыз,  ойыңыздағыдай  əдемі  дизайнмен  сайт 
құрастыру, Flash технологиясы  негізінде  видио  қозғалтқыштарды  құрастыру, 
қауіпсіздігі жағынан берік, кез келген деректер базасына қосылу мүмкіншілігі бар.   
 
Сурет 4 – Macromedia Flash технологиясының Action Script программасы  
 
Көбіне  мұндай  сайттарды Macromedia Flash программасы  арқылы  жасайды.  Бұл 
программаның негізгі программалау тілі болып Action Script табылады.  
Оңай  программа  деп  айтуға  қиын  бұл  технология – нəтижесінде  өзіңіз 
жоспарлаған,  кез-келген  ойыңызды  жүзеге  асыра  аласыз.  Сондықтан  да  қазігі  кездегі 
ғылыми  техниканың  қарқынды  даму  кезеңінде  заманмен  бірге  аяқ  басуға  бізге  үлкен 
мүмкіндікті Macromedia Flash технологиясының программалары береді. 
 
 
 
 
ИННОВАЦИОННЫЙ ПОДХОД В ИЗУЧЕНИИ ДВИЖЕНИЯ ТЕЛА  
С ПОМОЩЬЮ МОДЕЛИРУЮЩИХ ЛАБОРАТОРНЫХ РАБОТ  
НА КОМПЬЮТЕРЕ 
 
Ж.К. Жалгасбекова,  К.С.Балхабекова  
 
Евразиийский национальный университет им. Л.Н.Гумилева 
 
Современное  образование  требует  преодоления  разрозненности  учебных 
предметов.  Каждой  научной  дисциплине  свойственно  свое  особое  сочетание 
формализованных  и  неформализованных  методов  моделирования  явлений,  процедур 
доказательства и объяснения, и лишь информатика легко преодолевает межпредметные 
границы, обогащает все области научного познания. 
Компьютерные  моделирование  учебных  объектов,  ситуаций  и  процессов  в 
математике, физике, химии, биологии, экологии ставит
 
студента в активную позицию 
исследователя, позволяет самостоятельно открывать законы и явления. 
Развитие навыков построения моделей способствует решению задачи, имеющей 
общеобразовательную  ценность,  а  именно  развитию  системного  и  логического 
мышления.  Ведь  процесс  построения  моделей  требует  помимо  специальных  знаний 
еще и особым образом развитого мышления. 
Решение  задач  по  моделированию  процессов  и  явлений  развивает 
мыслительную  деятельность  студента.  Под  развитием  мышления  студента  в  процессе 

 
60 
«Инновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане»
 
обучения психологи понимают формирование и совершенствование всех видов, форм и 
операций мышления, выработку умений и навыков по применению законов мышления 
в  познавательной  и  учебной  деятельности,  а  также  умений  осуществлять  перенос 
приемов мыслительной деятельности из одной области знаний в другую. 
В процессе построения модели студенты, отталкиваясь от общей формулировки 
задачи,  выделяют  существенные  части  моделируемой  системы,  исследует  свойства 
этих  объектов,  находят  связи  между  ними,  проводят  компьютерные  эксперименты  и 
анализируют  результаты  моделирования.  Практически  все  перечисленные  выше 
процессы  мыслительной  деятельности  прослеживаются  при  решении  задач  на 
составление моделей. 
Умение выделять необходимую информацию и организовывать ее в структуру – 
важнейшее качество человеческого интеллекта. 
Моделирование движения тела, брошенного под углом к горизонту. 
Рассмотрим  случай  движения  тела,  брошенного  под  углом  к  горизонту, 
происходящего только под действием силы тяжести (трением пренебрегаем!). 
1. Запустить C++ Builder.  
2. Открыть Форму Движение тела под углом к горизонту.cpp(Рис.1) 
Проанализировать  все  рассмотренные  формулы  и  выделить  исходные  данные
переменные и постоянные величины. Занести исходные числовые данные: 
1

 = 36°, 
2

= 45°, 
3

= 60°; 
0
= 100 м с
0
= 0 м
0

min
t
= 0 c
max
t
= 12 c. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Листинг.
 Движение тела брошенного под углом к горизонту 
На рисунке 2 изображены траектории движения тела. 
   
 
Рис.1-Форма движение тела, брошенного под углом к горизонту
  

 
61 
«Инновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане»
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Литература  
1.  Стародубцев  В.А.  Использование  информационных  технологии  на  лекциях  по 
естественнонаучным дисциплинам. Информатика и образование. 2003.  
2.  Коротков Э.М.Управление качеством образования.М.,Мир,2006.  
 
 
 
 
 
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ КЕЛЕСІ ҚАТАР ТЕЛЕФОНИЯСЫНЫҢ ДАМУЫ 
 
А.Ə.Садықов, А.К.Қосаяқова 
 
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық университеті 
 
«Желі көптеген тораптардан тұрады, сол сияқты бұл дүниеде бəрі де тораптармен 
байланысты.  Егер  кімде-кім  желі  ұяшығы  тəуелсіз  деп  жорамалдаса,  изоляцияланған 
болса,  онда  ол  қателеседі.  Ол  желі  деп  аталады,  көптеген  өзара  байланысқан 
ұяшықтардан түратындықтан, əрбір ұяшықтың өз орны мен басқа ұяшықтарға қатысты 
өз міндеттері бар»   
Желілік  құрылымға  берілген  анықтама  қазіргі  заманғы  интернет-желі 
анықтамасына жақсы келеді. Бірақ ғаламдық желінің нақты тарихы көп ғасырлар бұрын 
басталған. Кейбір басылымдар оның басын 1957 жыл деп жазып жүр – бірінші советтік 
жасанды жер спутнигін шығарды, солай «жауапты ұрыс» АҚШ қорғаныс министрлігі – 
ARPANET  желісін  құру – қазіргі  заманғы Internet үлгісі.  Сол  уақытта  ғаламдық  желі 
негізі салынған.  
Классикалық  телефония POTS (Plain Old Telephone Service) жүз  жылдан  астам 
тарихы бар. Көптеген ЖИИ бізде жəне шетелде сапа жағынан жəне арзан техникалық 
телефонияны жүзеге асыру, хаттамадан хаттамаға ауысып, генераторлар жиілігі санын 
азайтып  станционарлық  аппаратураға,  алыс  қашықтыққа  сапалы  дауыс  жіберу 
амалдарын  жіберіп  отырды.  АҚШ  жəне  СССР  НТР  телефония  саласында  нағыз 
Рис.2- Траектория движения тела 

 
62 
«Инновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане»
 
жарысты бастап кетті. Тап сол кезде R1 жəне R2 негізінде жаңа гибрид пайда болды, 
оларды біздің телефонистер деп атаған. Сигнализация арнайы атауда болды  
    «Көпжиілік  жүйе  сигнализациясы»  жəне  «вражеской  сигнализацияның» R2 
арзан  прототипі  болды.  Сол  уақытта  тек  дауыс  жіберуді  ғана  ойлаған  жоқ,  бірақ 
байланыс  арнасыымен  мəліметті  де  ойлады.  Мəліметті  жіберу  үшін  телефондық 
хаттамаларды игеру шешімін қабылдау болды. Шамамен, сол уақытта Е1 – Импульсты 
Кодтық Модуляция 30 (ИКМ30) деп аталатын орта пайда болды, төртторапты арнамен 
тек  қана  дауыс  жіберу  емес,  мəліметті  де  жіберуге  болды. G732S жəне G.732N 
форматтары  ассоцияланатын  арналы  интервалмен  жəне  оларсыз  сигнализациямен 
пайда  болды.  Бірақ  өткен  жүзжылдық  соңында 30 уақытша  интервалдар (TS), немесе 
басқаша  айтқанда 30 арна 64 Кбит/с  бойынша,  үмітсіз  болды  пайдаланушылардың 
барлық қажеттілігін қанағаттандыру үшін аз.  
Сонымен ғаламдық аумақта басында ойламаған жылдамдық 155 Мбит/с (STM-1) 
қанағаттандыруды қойды. Қазірде Қазақстанда негізгі магистралдық сызықтар STM-1-
ды STM-16-ға  ауыстыру  бірігіп  жүреді.  Арналардың  өткізілу  мүмкіндігін  көтеру – 
біздің  еліміздің  телекоммуникациялық  құрылымы  жылдам  өсу  талаптарын  кейінгі 
қалдырмау.  Солай  күтпеген  негізділік – POTS абоненттік  қызметтері  жəне  мəлімет 
жіберу қызметі қажеттілігін қайта бөлу.  
Соның  ішінде - бұл  қажеттіліктер  тек  абоненттер  санымен  салыстырылмайды, 
бірақ  сонымен  қатар  əкелетін  кірісімен  де.  Егер  ерте  қарастырылған  мүмкіндіктер 
мəлімет жіберу хаттамалармен біріге телефониялар үшін қолдану, онда бүгінде ыңғай 
нақтылықпен  керісінше  айналды – хаттамалар  мəлімет  жіберу,  мысалы,  ТСР/IP 
хаттамасының стегі, дауыс жіберу үшін, нақты – көптеген біздің телекоммуникациялық 
компаниялармен IP-телефонияны болмаса voice over IP ендіру.   
Ерте  ме  кешпе,  бірақ  практикалық  барлық  телекоммуникациялық  компаниялар 
егер POTS толық  ауысуға  емес IP-телефонияға,  онда  соңында  олардың  компания 
қызметінің  спектрінде  бірігеді.  Классикалық  телефониядан IP-ға  кетуге  нақты 
тенденциялар  шықты,  техникалық  арзан  жүзеге  асырулар  үлкен  мүмкіндіктермен 
салыстырылмайды ҚҚМ (Қосымша Қызмет көрсету Мүмкіндіктері).  
Бірінен  кейін  бірі,  телефондық  станциялар IP арқылы  дауыс  жіберуге  көшуде. 
Тағы бірер жылдан кейін, бұл да жаңа кіріспелер практикада барлық ел тұрғындарына 
қатысты  болады,  сонымен  қатар,  жақындағы  аналогтық  телефондық  станциялар 
сандыққа  көшуі  сияқты  болды.  Телефонияда  прогресс  болуда,  кез    келген  басқа  сала 
сияқты  қашық  емес.  Бұл  телефония  ауысуынан  не  күтуге  болатынын  қарастырып 
көрейік.  
IP-телефония желісін тұрғызу үшін көптеген түрлі амалдар қолданылады. Көбірек 
желіні  тұрғызудағы  дəстүрлі  əдісі - Н.323  ұсынысыны  негізінде  болады.  Оның 
танымалдығы  ұсынымдардың  бірінші  пайдалана  бастағанымен  түсіндіріледі.  Н.323 
хаттамасы негізінде желілер телефондық желілер интеграциясына есептеген жəне ISDN 
желісі сияқты қарастыра алады, мəлімет жіберу желісіне салынған.  
H.323  ұсынымының  өзі  хаттамалар  жиынтығы  деп  қарастырылады.  Н.323 
мультимедиалық  ақпараттар  мəліметін  қамтамасыз  етеді.  Берілген  ұсыным 
халықаралық  байланыс  қызметін  жеткізу  үшін  желіні  пайдалануда  коммутациялық 
пакетке  қызығатын  байланыс  операторларына    жақсы  келеді.  Бірақ  техникадағы  да, 
өмірдегі  сияқты,  ештеме  оңай  келе  қоймайды  Берілген  сəйкестік  толығымен  нақты 
күшті қажет етеді.  
Мысалы,  басқа  да  көптеген  қосымшалар  үшін  мультимедиялық  қосымшаларды 
қолдауға  жеке  спецификация  қажет.  Екі  пайдаланушы  арасында  байланыс  сценарийі, 
H.323  ұсынымы  бойынша,  төтенше  қиын  жəне  көптеген  сұраныс  пен  жауаптардан 
тұрады.  Бұл  өзіне  жолашу  мен H.323 ұсыным  негізінде  желі  құралын  орнату 
қателіктерін алады. Бірақ хаттамалар қашанда жаңартылады, жəне жаңалары мен жаңа 
Н.323 түрлері пайда болады.  

 
63 
«Инновационное развитие и востребованность науки в современном Казахстане»
IP-телефония  желісін  тұрғызудың  екінші  жағы, MMUSIC жұмыс  тобының 
ұсынған IETF комитеті (Internet Engineering Task Force), SIP хаттамасы  жұмысында 
құрылды (Session Initiation Protocol). SIP өзіне мəтін-бағытталған хаттаманы ұсынады, 
мультимедиа  архитектурасының  үлкен  бөлігіне  жатады, IETF комитетінде  жасалған. 
SIP  хаттамасы H.323 хаттамасынан  айрықша  жеңіл,  бірақ  ол  телефондық  желімен 
өзарақатынасты ұйымдастыру үшін нақты азырақ келеді. Бұл SIP HTTP хаттамасында 
негізделгенімен 
сигнализация 
жүйесімен 
нашар 
келісіледі 
ТфЖП 
пайдаланушыларымен  түсініледі.  Бірақ SIP интернет-қызмет  қоюшылар  үшін  жақсы, 
мұндай  жағдайда IP-телефония  қызмет  бөлігі  болып  табылады,  интернет  жүктемесіне 
сияқты жеткізіледі жəне компаниямен ұсынылады.  
    Үшінші  ыңғайы MGCP хаттамасы  қолданысында  жасалған,  сонымен  қатар 
IETF  комитетімен  ұсынылған, MEGACO жұмыс  тобымен. MGCP – транспорттық 
шлюзбен  басқару  хаттамасы.  Осы  əдіс IP-телефония  ғаламдық  желісінің  кеңеюіне 
жақсы келеді, дəстүрлі телефония желісіне ауысуға келеді. Бұл шешім желі кеңеюімен 
қамтамасыз етіледі жəне шлюз контроллері арқылы желіні басқару қарапайымдылығы.  
Осы  хаттама  Н.323  сияқты  ТфЖП  сəйкес  желі  тұрғызу  үшін  келеді.  Берілген 
хаттамаға  негізгі  жетіспеушілікке  стандарттың  аяқталмағанын  жатқызуға  болады. 
Таратылған шлюздердің функционалдық құрауыштары, əртүрлі фирма өндірушілермен 
жасалған  телекоммуникациялық  құрал-жабдықтар,  шындығында  келіспейді.  Əртүрлі 
өндірушілер  құралдарымен  желі  тұрғызылмайды.  Сонымен  қатар  əржақты  желіні 
біріктіруге болмайды, кейде номерлік ортақ арақашықтықты құруда қажеттілік болады. 
СТОП-қа қосылуды айтпауға да болады. Бірақ тағы бір белгілеп хаттама тек жасалып 
жатыр тек көп жылдан кейін арзан жəне əмбебап жіберу əдісін алуымыз мүмкін. Басқа 
сөзбен,  егер SIP хаттамасы  негізінде IP-телефония  қызметімен  иеленетін  болса,  онда 
алдымен  провайдерден  интернет  жəне SIP-телефон  сатып  алу  керек,  ал  Н.323-те 
MGCP-ге ауысу voice over IP білдіргісіз жəне артық құрылғы мүмкіндігінсіз болады. IP-
телефонияны тұрғызуда негізгі мəселе, тұрғызылған жоғарыда көрсетілген хаттамалар 
ішінен  кез  келгені  дауыс  сапасына  жатады.  Берілген  хаттамалар  кепілдемесіз  қызмет 
көрсету  сапасына  ие.  Бірақ IP-телефония  желісі  аз  өмір  сүріп  сондай  дəрежеге 
жетілдіру  коммерциялық  қызмет  спектрі  қосылды  жəне  ортақ  телефон  қызмет 
саудасында қарсы қабілетті болды. Егер қызметін сатып алатындар классикалық жəне 
IP-телефония арасында дауыс сапасының айырмашылығын байқамауы керек. Ол үшін 
көптеген  амалдар  қолданылады – эхоны  құрылғылар  бар  магистралдық  арналар 
кеңеюіне дейін. Егер шектеуді тоқтату мəселесі жəне эха берілуі дəстүрлі телефонияда 
əрқашан  бар,  ал IP-телефонияға  өтуде  тек  нашарлайды,  онда  ақпарат  пен  пакеттер 
жоғалады,  басқа  жаңа  мəселелер  туындайды,  үлкен  қиыншылықпен  тоғысатын 
шешімдер шықты.  Егер мəселені тоқтату  шектелсе жəне дəстүрлі телефонияға эханы 
қосу  əрқашан  болған,  ал IP-телефонияға  өтуде  тек  нашарлады,  онда  пакеттер  мен 
ақпараттар  жоғалды,  сонымен  қатар  схоластикалық  тоқтау  мінездемесі,  шешімдері 
үлкен  қиыншылықпен  байланысқан  мүлдем  басқа  мəселелер  шықты.  Сондықтан 
желілік  технология  дамуына  ұзақ  уақыт  керек  болды,  алдымен IP-телефония  қызметі 
осы  салада  Қазақстанда  жұмыс  жасайтын  кəдімгі  көптеген  компанияларға  кіретін 
телекоммуникациялық  қызметке кірді. Бүгінде тек жалқаулар қызметін сатпайды. Бұл 
ауысу жалпы не үшін керек?-деген сұраққа былай жауап береміз.  
-  Ғылыми  техникалық  прогрессте  соңғы  нұсқасы  берілмеген?  Экономикалық 
факторларын қарастыратын болсақ, тек осы факт болса, онда егер жұп ертерек шықса, 
онда қазір сызық шынында шектелмеген трафик хаттаманы жүзеге асыруда қамтамасыз 
етеді.  
Интернет – бұл  мыңдаған  компьютерлер  бірігуі,  желіге  қосылған;  желілер 
маршрутизаторлармен  нақты  өзара  біріккен.  Байланыс  сызығын  ұйымдастыру  үшін 
барлық  технологиялар – коммутацияланатын  телефондық  қосылудан  қазіргі  заманғы 

 
64 

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   39




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет