Сөздердің байланысу түрлері мен тәсілдерін оқыту
жүктеу/скачать 225,5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жанды сөздің жалынын білім маздатады.
| Жақсының аты өлмейді.
І.с арқылы байланысып тұр. Т.ж. ІІІ жағы арқылы байланысып тұр. Ата-ана бала үшін не көрмейді? 1.бала үшін не көрмейді – шылау арқылы 2.не(ні) көрмейді – қосымша арқылы Осы – мектеп – интонация арқылы Байланысу тәсілдеріне талдаудың сатылай түрін былай көрсетуге болады: Жанды сөздің жалынын білім маздатады. 1 . Байланысу тәсілі-орын тәртібі арқылы, іргелес тұрып байланысқан. 2 .Құрамына-күрделі, сөздердің тіркесуінен құралған. Жанды 3.Тұлғасы- з.е+с.е тудыратын жұрнақ с өздің з.е+і.с жалғауы 4.Сұрағы – жанды – қандай? Сөздің – ненің? 5.Байланысу түрі - ? 2 Енді сөздердің байланысу түрлерін меңгерту үшін негізгі тірек сөздерді таңдап аламыз. Сөздердің өзара байланысу тәсілдері негізінде біріне-бірінің бағыныңқылық қатынасын білдіретін синтаксистік тұлғаларды сөздердің байланысу түрлері дейді. қиысу меңгеру Сөздердің байланысу т үрлері матасу қабысу жанасу Сөйлем мүшелеріне талдау қажеттілігі осы жерде керек екені түсінікті. Бастауыш-Баяндауыш А рман оқиды А сыл ән айтты Ә демі жаза алады Сөйлемдердегі сөздер бір-бірімен бастауыш-баяндауыштық қатынаста жұмсалған. б Қиысу астауыш пен баяндауыштың жақтық және жекелік,көптік мағына мен тұлға жағынан бірдейлесуі болып табылады. Қиыса байланысудың бағыныңқысы баяндауыш, басыңқысы бастауыш болады. Бастауыш болып келетін сөздер, көбіне, зат есімдер мен жіктеу есімдіктері. Бұлардан басқа сөздер заттанып барып, бастауыштық қызметте жұмсала алады. Бастауыш болатын сөздердің барлығы бірдей бір жақта келіп ыңғайласа бермейді.Жіктеу есімдіктерінен болған бастауыштар ғана, баяндауыш қандай сөз табынан болып кетсе де, белгілі жақта қиысып отырады. 3 Мысалы: Жекеше І. Мен барамын студентпін ІІ. Сен барасың студентсің Сіз барасыз студентсіз ІІІ. Ол барады студент Көпше І. Біз барамыз студентпіз ІІ. Сендер барасыңдар студентсіңдер Сіздер барасыздар студентсіздер 5 ІІІ. Олар барады студенттер Жоғарыда көрсетілгендерден басқа еркше бастауыш болатын сөз тәуелдік жалғауының қай жағында тұрса, олардың баяндауыштары да сол жақта келіп, бастауышпен жақтаса қиысатын сөз, біреу, екеу, үшеу, төртеу, бесеу, алтау, жетеу сияқты бірнеше сөз бар. Олар тәуелдік жалғауын жалғап , бастауыш қызметінде жұмсалғанда, оның тәуелдік жалғауы қай жақта болса, баяндауыш сол жақта қиысады. Мысалы: Жекеше І. Өзім жаздым ІІ. Өзің жаздың ІІІ. Өзі жазды Осылайша қиысуға ғылыми түсінік бере келе, талдау үлгісін көрсетіп кету керек. 4 жүктеу/скачать 225,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|