Созылмалы тонзиллит – ұзақ уақыт ағымындағы таңдайдың бадамша бездерінің қабынуы. Сырқат жиі ағзаның жалпы улағыш-аллергиялық серпілісін тудырады, ол басқа да аурулардың себепкері болады.
Созылмалы тонзиллит
Кауіп қатерде тұрған топтар:
Жиі жедел респираторлық аурулар,ангина рецидиві,Қызылша,скарлатина,сондай-ақ асқазан-ішек жолдарындағы инфекцияларының қайталануы
Аденоидты вегетациялардың болуы ,мұрые шеміршегінің қисаюы,мұрынмен тыныс алудың қиындауы
Созылмалы инфекциялық ошақтардың болуы.
Этиологиясы және патогенезі:
Созылмалы тонзиллиттің негізгі себебі - дененің реактивтілігінің өзгеруі. Яғни, бадамша бездерде созылмалы қабыну процесінің дамуына әкелуі мүмкін жергілікті және жалпы иммунитеттің төмендеуі.
Созылмалы тонзиллитте лакуналарда полимикробтық флораның жиналуы орын алады. Десквамацияланған эпителий, саңылаулардағы тамақ бөлшектері оның көбеюіне қолайлы жағдай жасайды. Лакунада іріңді құпия және казеозды тығындар (ұрық иісі бар) түзіледі. Бадамша безінен инфекция лимфа және қан айналымы жүйесі арқылы таралады.
Классификация:
жергілікті көріністері бар :
доғалардың өзгеруі, гиперемия, таңдай доғаларының бадамша бездерімен жабысуы, бадамша бездердің біркелкі емес боялуы, айқын лакунарлы өрнек, аймақтық лимфа түйіндерінің ауыруы, бадамша бездердің біркелкі түссізденуі.
Таңертең тамақтың ауыруы, құрғақтық, шаншу, жұтынған кезде ауыз қуысында бөгде заттың болуы, ауыздан жағымсыз иіс
компенсиративті Саңылаулардағы сұйық ірің немесе казеозды-іріңді тығындар; іріңді фолликулдар
2). Гиза белгісі – алдыңғы доғалардың шеттерінің тұрақты гиперемиясы;
3). Зак белгісі – таңдай доғаларының жоғарғы бөліктерінің шеттерінің ісінуі;
4). Преображенский белгісі—алдыңғы доғалардың шеттерінің инфильтрация және гиперплазиясы;
5). Бадамша бездердің доғалармен бірігуі және жабысуы;
6). Жеке аймақтық лимфа түйіндерінің ұлғаюы;
7). Аймақтық лимфа түйіндерін пальпациялағанда ауырсыну.
декомпенсиративті
клиника:
Науқас әлсіздік,тез шаршайтынына,жоғары температураға шағымданады Кейбір жағдайларда жүрек пен буындардағы ауырсыну мазалайды. Ауыздан жағымсыз иіс шығуы,іріңді тығындардың жөтелген кездегі шығуы бадамша бездердің бірінде «толықтық» сезімі Тамақтың қышуы, субмандибулярлы лимфа түйіндеріндегі ауырсыну жұтылу кезінде тұрақты немесе мерзімді ауырсыну Ангиналардың қайталануы.
Диагностика
Науқастың жалпы және жергілікті сипаттағы барлық шағымдары есепке алынады. Созылмалы тонзиллиттің сенімді белгісі - өмір бойы баспаның қайталануы
Жергілікті (салқын су, балмұздақ) немесе жалпы гипотермиядан кейін жиі тамақ ауруы
Тонзиллиттің жергілікті белгілері ескеріледі
Бадамша бездер атрофияланған, гипертрофияланған болуы мүмкін
ересектерде бадамша бездері тегіс беті бар кішкентай, көбінесе беті борпылдақ, бұдырлы немесе склеротикалық болуы мүмкін.
Алдыңғы таңдай доғасын басқан кезде крипттерден алынған ірің немесе казеоздың болуы созылмалы тонзиллиттің ең маңызды белгісі болып табылады.
Созылмалы тонзилиттің маңызды белгілері:
Гиперемия және таңдай доғаларының шеттерінің жота тәрізді қалыңдауы.
Бадамша бездер мен таңдай доғалары арасындағы тыртықтар
Тытықтанып өзгерген тығыздалған бадамша бездері.
Бадамша бездерінің лакуналарында казеозды-іріңді тығындар немесе сұйық ірің.
Жергілікті лимфаденит –Мойындағы лимфа бездерінің ұлғаюы
Емі
Қабынуға қарсы, қызуды басатын, ауырсынуды басатын дәрілер, антисептикалық ерітінділермен шайғыштар қолданылады. Созылмалы тонзиллит емдеу сыртқы терапияны, бадамша бездерді жууды, физиотерапияны және хирургияны қамтиды.
Асқынуы:
ревматизм,
Жедел және созылмалы нефрит, Коллагендік аурулар Тері аурулары(псориаз, экзема, полиморфная экссудативті эритема), Гипофиздің дисфункциясы Невралгиялық аурулар өкпе және бронхтың жедел және созылмалы аурулары
Қорытынды
Тонзиллит - бұл ауру, жұтқыншақ сақинасында (жиі таңдай миндалинасы) бір немесе бірнеше түзілген лимфоидтар түйіндерінің қағынуы мен сипатталады, кең таралған жоғарғы тыныс жолдарынын инфекциясы.