Специальный выпуск посвящен международной научно



Pdf көрінісі
бет24/34
Дата24.03.2017
өлшемі5,29 Mb.
#10235
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   34

 
 
ИЗУЧЕНИЕ ПРОФЕССИОНАЛЬНОЙ ЛЕКСИКИ НА МАТЕРИАЛЕ 
ТЕКСТОВ ПО СПЕЦИАЛЬНОСТИ 
Оспанова Ж.А. 
Казахский национальный медицинский университет им.С.Д.Асфендиярова 
 
МАМАНДЫҚ БОЙЫНША МӘТІНДЕРДЕГІ МӘЛІМЕТТЕН КӘСІБИ 
ЛЕКСИКАНЫ ҮЙРЕНУ  
Оспанова Ж.А. 
Түйін      Бұл  мақалада  медицина  университеті  студенттерінің  орыс  тілін 
меңгерудегі  мақсаты,  бұл  тілді  кәсіби  мамандығын  атқаруда  (орыс  тілінде 
арнайы  әдебиеттер  оқу,  ғылыми  практикалық  конференцияларда  сөз  сөйлеу, 
науқастар  мен  әріптестермен  қарым-қатынас  жасауда  т.  б.)  қолдану  болып 
табылады. 

ВЕСТНИК КАЗНМУ 
233 
 
 
Abstrakct  The aim of Russian language learning in medical students is gaining it as 
a  means  of    mastering  concrete  profession  in  a  medical  high  school  and  using  it  in 
their  professional  activity  (reading  special  literature  in  Russian,  reporting  at 
scientific-practical conferences, communicating with patients and colleagues). 
 
         В  связи  с  расширением  евроинтеграционных  процессов,  перед  высшей 
школой  предстали  задачи  повышения  качества  подготовки  будущих 
специалистов  и  формирования  конкурентоспособного  специалиста  на  рынке 
труда. Обучение русскому языку занимает особое место в подготовке будущего 
специалиста,  являясь  органической  частью  процесса  формирования  его 
профессиональной компетентности. 
         Наибольший  интерес  проявляют  студенты,  когда  материал  построен  на 
основе  выбранной  ими  специальности,  что  стимулирует  изучение  русского 
языка,  повышая  и  расширяя  их  профессиональные  знания.  В  центре  учебного 
процесса  находится  личность  студента,  его  потребности  и  возможности 
развития. Роль преподавателя при этом заключается в создании благоприятных 
дидактических  условий  для  освоения  учебно-профессионального  материала, 
мотивации  и  стимулировании  интеллектуального  развития  и  креативности 
студентов. 
          Термин  «профессионально-ориентированное  обучение»  употребляется 
для  обозначения  процесса  преподавания  русского  языка  в  неязыковом  вузе, 
ориентированного  на  чтение  литературы  по  специальности,  изучение 
профессиональной лексики и терминологии, а в последнее время и на общение 
в  сфере  профессиональной  деятельности.  Современный  профессионально-
ориентированный  подход  к  обучению  РЯ  предполагает  формирование  у 
студентов  способности  общения  в  конкретных  профессиональных,  деловых, 
научных  сферах  и  ситуациях  с  учетом  особенностей  профессионального 
мышления,  при  организации  мотивационно-побудительной  и  ориентировочно-
исследовательской деятельности. 
         Понятие  «профессионально-познавательной  направленности»  в  процессе 
изучения студентами русского языка определяется как деятельность, в которой 
выражаются профессиональные интересы через познавательные потребности  и 
познавательную  активность  личности.  Параллельно  с  получением  студентами-
медиками такого уровня коммуникативной компетентности, которая позволила 
бы  пользоваться  русским  языком  в  определенной  области  профессиональной 
деятельности,  идет  процесс  формирования  стойких  познавательных  мотивов, 
интересов,  методики  организации  познавательной  деятельности,  которая 
особенно 
необходима 
специалистам 
в 
дальнейшей 
деятельности. 
Преподавателю русского языка в медицинском вузе необходимо заинтересовать 
студента  в  развитии  его  профессиональной  компетентности  благодаря 
изучению  русского  языка,  например,  путем  правильного  подбора  тематики 
бесед и выбора материала для чтения, прослушивания. 

ВЕСТНИК КАЗНМУ 
234 
 
         Материал, 
избранный 
для 
изучения 
русского 
языка 
должен 
характеризоваться 
следующими 
признаками: 
актуальность 
содержания, 
информативность, 
соответствие 
тематике 
общения, 
мотивированность 
профессиональной  деятельностью  студента.  Важно  использовать  аутентичные 
источники  научно-популярной  литературы,  периодических  изданий  последних 
лет, Интернета. Учебный материал должен включать тексты для чтения, тексты 
для  перевода  со  словарем,  тренировочные  упражнения  для  развития  навыков 
устной  речи,  навыков  письма,  словарь  специальных  терминов,  аудио  и  видео 
материалы.  Необходимо  помнить,  что  изучение  языка  –  это  развивающий  и 
активный  процесс,  главное  в  котором  умение  применить  русский  язык  в 
нужной  ситуации.  Учитывая,  что  студент  может  хорошо  знать  свою  будущую 
специальность,  но  обладает  недостаточным  знанием  русского  языка,  следует 
создавать  необходимые  условия  для  повышения  уровня  владения  языком. 
Одним  из  способов  может  считаться  создание  положительных  эмоций.  Для 
этого следует избегать давления на студентов, позволяя им мыслить свободно; 
не  предоставлять  готовых  ответов,  давая  возможность  студентам  находить 
ответы  самостоятельно;  использовать  интересный,  разнообразный  материал  и 
методы обучения
          Практика  и  опыт  преподавания  русского  языка  в  вузе  показывают,  что 
методики,  направленные  на  профессионально-ориентированную  деятельность 
студента,  могут  внести  положительный  вклад  в  изучение  русского  языка  и 
способствовать 
повышению 
уровня 
его 
профессионально-языковой 
компетентности. 
          Поиски 
оптимальных 
путей 
развития 
и 
качественного  
совершенствования  обучения  учащихся  языку    специальности  выступают  в 
качестве  одной  из  центральных  проблем    современной  теории  и  практики 
преподавания  русского  языка  как    иностранного  в  вузах  нефилологического 
профиля.  Совершенно    очевидно  то  обстоятельство,  что  для  многих 
специалистов 
умение 
 
общаться 
методически 
грамотно 
имеет 
профессиональную    значимость.  Умение  осуществить  профессиональную 
речевую  деятельность  приобретает  особую  важность,  когда  прямой  контакт  с 
другими  людьми  является  непременным  условием  квалифицированного 
выполнения  своих  профессиональных  действий.  Именно  это  обстоятельство  и 
обусловливает 
необходимость 
разработки 
методического 
обеспечения 
обучения  языку  как  средству  общения    студентов  медицинского  вуза.  Под 
методическим  обеспечением  мы  понимаем  аспект  методического  управления 
учебным  процессом,  как  одно  из  важнейших  средств  управления  учебной 
деятельностью учащихся. 
         Разработка научных основ методического обеспечения учебного процесса 
связана  со  всесторонним  анализом  существующей  практики,  с  научно-
обоснованной оценкой того положительного и отрицательного, что сложилось с 
учетом  современных  целей  и  условий  обучения  различным  иностранным 
языкам.  Всестороннее  изучение  проблем  обучения  с  учетом  объективных 

ВЕСТНИК КАЗНМУ 
235 
 
трудностей  необходимо  не  только  для  решения  текущих  проблем,  но  и  имеет 
огромное  значение  для  выяснения  перспектив  на  будущее,  без  чего  нельзя 
создать  эффективное  методическое  обеспечение  обучения  русскому  языку  как 
иностранному. 
         Актуальность 
исследования 
определяется 
неразработанностью 
проблемы_методического  обеспечения  процесса  обучения  профессионально-
ориентированной  речи    студентов-медиков,  притом,  что  только  методическое 
обеспечение  может  полностью  учесть  качественное  своеобразие  изучаемого 
предмета  и  последовательную  реализацию  требований,  выдвигаемых  общей 
теорией  обучения    языкам.  Разработка  методического  обеспечения  открывает 
возможность  определения  содержания  2-х  важнейших  сторон  обучения  — 
процессуальной  и  содержательной.  Коммуникативно-деятельностный  подход 
предполагает  через  интерес  к  личности  учащегося,  через  его  потребности, 
которые  в  его  деятельности  удовлетворяются  с  помощью  языка,  определить 
содержание, методические принципы, приемы обучения и учебные средства. 
Целью  изучения  русского  языка    студентами-медиками  является  усвоение  его 
как  средства  овладения  конкретной  профессией  в  медицинском  вузе  и 
использование  его  при  выполнении  своей  профессиональной  деятельности 
(чтение  специальной  литературы  на  русском  языке,  выступление  на  научно-
практических конференциях, общение с пациентами и коллегами и т.д.). 
В  учебном  процессе  русский  язык  выполняет  функции  средства  обучения 
специальности,  необходимого  для  слушания  лекций,  чтения  литературы, 
устных  выступлений  на  семинарах,  подготовки  и  сдачи  зачетов  и  экзаменов. 
Недостаточная  теоретическая  разработанность  проблемы  обучения  русскому 
языку    студентов-медиков  в  учебно-профессиональной  сфере  и  отсутствие 
соответствующего  методического  обеспечения  обусловили  выбор  темы 
настоящего исследования и ее актуальность. 
        Особенную  актуальность  эта  проблема  имеет  в  связи  с  подготовкой  к 
проведению  клинических  практик,  когда  студенты-медики  оказываются  в 
естественных  условиях  профессионального  общения  на  русском  языке.  Для 
студентов-медиков  необходимость  профессионального  общения  на  русском 
языке охватывает не только лечебную практику, но и период интернатуры. 
Достижение этой цели требует решения следующих задач: 
  проанализировать учебно-профессиональную деятельность студента- 
  медика в целях выделения видов и характеристик профессионального 
  общения; 
  рассмотреть  научные  основы  и  методические  приемы  обучения 
профессиональной речи  студентов-медиков; 
  определить  набор  методических  средств  для  обучения  общению  в 
выделенных параметрах; 
  предложить  теоретически  обоснованные  учебные  средства  и  пути 
формирования умений профессионального общения студентов-медиков; 

ВЕСТНИК КАЗНМУ 
236 
 
Теоретическая  значимость  исследования  состоит  в  научном  обосновании 
предлагаемого  методического  обеспечения  для  взаимосвязанного  обучения 
студентов-медиков 
различным 
видам 
речевой 
деятельности 
в 
профессиональной сфере общения. 
         Практическая  значимость  заключается  в  том,  что  разработанное 
методическое  обеспечение  может  быть  использовано  в  практике  преподавания 
русского  языка    учащимся  медицинских  вузов.  Подготовленные  на  его  основе 
учебно-методические  материалы  могут  найти  применение  при  подготовке 
учебных материалов для проведения лечебной практики  студентов-медиков. 
         Специфике  обучения  русскому  языку  в  медицинском  вузе  посвящено 
немало  работ,  в  которых  ставятся  и  решаются  актуальные  проблемы 
достижения  лучших  результатов  по  профессиональному  речевому  развитию. 
Создан  ряд  пособий  на  основе  учета  языка  специальности.  Это  работы  В.Н. 
Дьяковой  "Пособие  по  развитию  речи.  Языковая  подготовка  к  клинической 
практике"  и  "Пособие  по  развитию  речи".  Диалог  врача  с  больным;  Яна 
Заневски "Подъязык медицины и его минимизация в учебных целях"; А. Метсы 
"От студента к врачам"; К. 
         Практическое  использование  названных  пособий  позволяет  обеспечивать 
презентацию  учебного  материала  на  ситуативно-тематической  основе, 
осуществлять функциональный подход к решению языковых задач и выработке 
профессионально-ориентированных речевых навыков. 
Вместе  с  тем  при  анализе  состояния  преподавания  русского  языка  в  
медицинском  вузе  отмечается  слабое  владение  студентами  русской  устной  и 
письменной  речью,  хотя  русский  язык  является  языком  получаемой  ими 
специальности.  
 
Литература 
1.  Образцов  П.И.  Профессионально-ориентированное  обучение  русскому 
языку  на  неязыковых  факультетах  вузов:  Учеб.  пособие  /  П.И.Образцов,  О.Ю. 
Иванова / Под ред. П.И. Образцова. – Орел: ОГУ, 2005. – 114 с. 
2.  Поляков  О.Г.  Профильно-ориентированное  обучение  русскому  языку  / 
О.Г. Поляков // ИЯШ. – 2004. – № 3. – С. 6-11. 
3.  Тарнопольский 
О.Б. 
Обучение 
через 
содержание 
специальных 
дисциплин  и  интернет-поиск  при  преподавании  английского  языка  для 
профессионального общения студентам психологических факультетов / О.Б. 
4.  Лурия,  А.И.  Новиков,  Ю.А.  Сорокин  и  др.);  концепция  личностно-
деятельностного  подхода  в  обучении  и  воспитании  (Л.С.  Выготский,  А.Н. 
Леонтьев,  И.А.  Зимняя  и  др.);  концепция  коммуникативного  подхода  к 
обучению  иностранному  языку  (И.Е.  Пассов,  Л.В.  Скалкин);  концепция 
когнитивного  подхода  к  обучению  иностранному  языку  (Т.К.  Цветкова,  А.А. 
Леонтьев,  В.А.  Артемов,  Р.К.  Миньяр-Белоручев);  теоретические  основы 
обучения  иноязычной  лексике  (Н.И.  Жинкин,  А.Н.  Соколов,  В.А.  Бухбиндер, 

ВЕСТНИК КАЗНМУ 
237 
 
Ю.Н.  Гнаткевич,  И.В.  Рахманов  и  др.);  теория  упражнений  (И.Л.  Бим,  И.В. 
Рахманов, Е.И. Пассов). 
 
 
 
 
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ  ТЕХНОЛОГИЯ МЕН АҚПАРАТТЫҚ-
КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҮЙЛЕСТІРУ 
АРҚЫЛЫ ОҚЫТУДА БІЛІКТІЛІКТЕРДІ АНЫҚТАУ 
Ошанова Н.Т.,
 
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті 
С.Ж.Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті 
 
Резюме   В статье рассматривается возможности совместного использования 
педагогических технологии и ИКТ.  
 
ОПРЕДЕЛЕНИЕ КВАЛИФИКАЦИЙ ПРИ ОБУЧЕНИЙ С ПОМОЩЬЮ 
КООРДИНИРОВАНИЕ ПЕДАГОГИЧЕСКОЙ И ИНФОРМАЦИОННО-
КОММУНИКАТИВНОЙ ТЕХНОЛОГИИ  
Ошанова Н.Т., Жусипбекова Ш.Е. 
 
Түйін  Мақалада педагогикалық технология мен ақпараттық-коммуникациялық 
технологияларды  үйлестіру  арқылы  оқытудың  мүмкіндіктері  қарастырылған. 
Осы оқыту барысындағы біліктіліктер анықталып, олар жан-жақты баяндалған. 
 
Abstrakct  This  article  is  about  possibilities  of  teaching  with  connection  of 
pedagogical technology and communicative technologies. According to this teaching 
qualities are determined and reporfed. 
    
Бүгінде біз орта білім беруді одан әрі ақпараттандырудың екінші кезеңіне 
көштік, ол мазмұндық тұрғыда болады және компьютерлік сауаттылықтан жеке 
тұлғаның  ақпараттық  мәдениетінің  іргелі  операциялық  негіздеріне  ауысуын 
білдіреді,  мұнда  әрбір  оқушы  ақпаратқа,  қазіргі  ақпараттық  технологияларға 
назар салып қана қоймай, оны тиімді қолдана білуі, интернет, ғаламдық ақпарат 
жүйесін  пайдалана  алуы  тиіс.              Яғни,  біз  өмір  сүріп  отыған  әлем  –  жаңару 
үстіндегі  ақпараттық  ілімдік  орта.  Олай    болса,  педагогикалық  және 
ақпараттық-коммуникациялық  технологиялардың  үйлесуі  білім  беру  үдерісінің 
қажетті  деңгейіне  қол  жеткізуі  тиіс.  Сондықтан  білім  беруге  қойылатын 
талаптар    үнемі  өзгеріп,  қазіргі  мамандар  ақпараттық-коммуникациялық 
технологияларды  пайдалануға  дағдылануы,  ақпаратты  тауып,  өңдей  білуі, 
шығармашылықпен  ойлап,  шешім  қабылдауы  және  өмір  бойы  оқып  үйренуі 
тиіс.  

ВЕСТНИК КАЗНМУ 
238 
 
Білім  беру  жүйесінің  басты  мақсаты  –  білім  алушының  оқу 
материалдарын  толық  меңгеруі  үшін  оқу  материалдарының  практикалық 
жағынан  тиімді  ұсынылуына  мүмкіндік  беру.  Бұл  мақсаттарға  жету  жолында 
педагогикалық 
және 
ақпараттық-коммуникациялық 
технологияларды  
үйлестіру  арқылы  оқытуды  пайдалануға  болады,  сонда  педагог  өзі  білетін,  өзі 
жақсы  меңгерген,  бейімделген  техникалық  құралдарды  сабақта  тиімді 
қолданады.  Сондай-ақ,  оқушы  өзіне  қажетті  оқу  материалдарын  ақпараттық-
коммуникациялық  технологиялары  арқылы  іздеп  таба  отырып,  толықтыра 
алады. 
Қазіргі 
технологияларды 
білім 
жүйесіне 
енгізгенде, 
оқыту 
материалдарының педагогикалық мазмұндылығы мен әркімнің өзінің үйренуіне 
жағдай  жасаудың  маңызы  зор.  Оқыту  ісінің  тиімділігі  мен  сапасы  көбінесе 
өздігінен  оқып  үйрену  үдерісін    тиімді  ұйымдастыру  мен  пайдаланатын 
материалдардың сапасына тәуелді болады. 
Мәселен, информатика пәні бойынша оқытылатын тарауларды оқытудың 
жобалау 
әдісімен 
оқыту 
барысында 
ақпараттық-коммуникациялық 
технологиялардың  мүмкіндіктері  мен  жетістіктерін  пайдалану  оқытушы  мен 
оқушы арасындағы қарым-қатынасты жақсартады. 
Қазақстан  Республикасында  білім  жүйесін  реформалауда,  оны  ұлттық 
модель  құруға  бағыттау  барысында  парадигмалардың  ауысуы  орындалады. 
Жоғары  мектептердің  әлемдік  білім  кеңістігіне  ену  үдерісі  педагогикалық 
технологияның  жаңару  қажеттілігін  тудырады.  Үйлестіру  үдерістерінің 
қарқынды  дамуы,  кәсіби  және  академиялық  тәжірибелердің  өсуі  оқыту 
әдістерінің тиімділігін арттырады. 
Білімді  ақпараттану  үдерісі  болашақ  мамандардан  ұдайы  ізденуді, 
ақпараттық-коммуникациялық  технологияларды  кәсіби  саласында  қолдана 
білуге  машықтануды,  қажет  ақпаратты  ақпарат  көздерінен  таба  білу  мен 
өңдеуді,  шығармашылықпен  ойлауды  және  шешім  қабылдауды  талап  етеді. 
Білімді ақпараттандыру ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың білім 
мақсатындағы құралдарын жасау, сараптау мен қолданудың ғылыми негіздерін 
қамтиды.  Бұл салада әлі шешілмеген мәселелер көп. Бұларға осы құралдардың 
оқу  үдерісінің  шынайлылығына  сайлылығын,  ақпараттандыру  құралдары 
мазмұнының  ғылыми  деңгейін,  мәндік  және  стилистикалық  мәдениетін 
көтеруді,  мектеп  пен  жоғары  оқу  орнының  әртүрлі  қызмет  саласында  іске 
қосылған 
білімді 
ақпараттандырудың 
жекелеген 
құралдары 
арасында 
интерфейстік,  технологиялық  және  ақпараттық  байланыстың  қажеттілігін 
жатқызуға болады. 
Оқу  орындары  үшін  әртүрлі  ақпараттық  ресурстар  мен  технологияларды 
өндіру  мен  жинақтау  педагогикалық  сипатты  бірқатар  проблемаларды 
туындатады.  Ең  алдымен,  педагогикалық  мақсатты  алуан  түрлі  ақпараттық 
ресурстарды жасаудың, жинақтап, іс жүзінде қолданудың, әлбетте, қандайда бір 
жүйесінің  жоқтығын  атап  өтуге  болады.  Әдетте,  мұндай  құралдар  өз  ара 
ешқандай  байланыссыз  және  бір  ақпаратты  ақталмастай  қайталап,    мазмұндық 

ВЕСТНИК КАЗНМУ 
239 
 
және  әдістемелік  қайшылықтарға  әкеледі.  Бір  оқу  орнының  шеңберінде 
пайдаланылатын  ақпараттық  құралдар,  бүтіндей,  әртүрлі  әдістемелік  және 
технологиялық 
әдіс-тәсілдерді 
талап 
етіп, 
оқушылардың 
білімі 
мен 
дағдыларына  елеулі  талаптар  қояды,  ал  бұл  оқу  үдерісінің  тиімділігіне  теріс 
әсер етеді. 
Ақпараттық  білім  ортасын  қалыптастыру  әрекеті  көптеген  жоғары  оқу 
орындарында қолға алынуда, бірақ ол әрекеттер, әдетте, жекеленген ақпараттық 
құралдар  мен  технологияларды  өзара  үйлестірудің  техникалық  мәселелерін 
шешуге  келтіріледі  де,  ақпараттандыру  құралдарын  пайдалануды  сипаттайтын 
мазмұн  мен  әдістерді  бірізділендіру  мәселелері  зерттеу  шеңберінен  тыс  қалып 
қояды.  Жүргізілген  жұмыстар  алдын  ала  мүмкін  болатын  теориялық 
аспектілерді ескере отырып жоспарланбайды. Жоғары оқу орнының ақпараттық 
білім  ортасын  жасамастан  бұрын  ортаны  қалыптастыру  бойынша  барлық 
жұмысты  жобалап,  жүйеге  келтіретін  теориялық  тұжырымдама  міндетті  түрде 
жасалынуы тиіс.  
Педагогикалық  және  ақпараттық-коммуникациялық  технологияларды 
үйлестіру арқылы оқыту   

сіздің 
мұғалім 
ретіндегі 
жұмысыңыздың 
тиімділігін 
арттыратын 
педагогикалық 
құралдар 
мен 
материалдарды 
жасауда 
ақпараттық 
технологияларды пайдалану біліктерін қалыптастырады; 
-  сабақ  берудің  тиімділігін  арттыру  мен  педагогикалық  шеберлікті  жетілдіру 
мақсатында  жаңа  біліктіліктер  мен  тәсілдерді  сіз  қалай  қолданатыныңызды 
қамтиды.  
Педагогикалық  және  ақпараттық-коммуникациялық  технологияларды 
үйлестіру  арқылы  оқыту    пікірталастыру,  топтық  жұмыс,  рефлексияны, 
жаттығуларымен  және  әрекеттер  жоспарымен  жекеленген  жұмысты  біріктіре 
қамтиды.  Бұл  формалардың  барлығы  пән  мұғалімі  ретінде  еңбегіңіздің 
тиімділігін арттыруға көмектесуді көздейді. 
 
Оқушыларға  өзін  өзі  шыңдауда  көмектесу  үшін,  оқушыларға  ылғи  да 
өзгермелі  қоғам  мен  технологияларға  бейімделуге  көмектесетін,  қажетті,  
төменде 
келтірілген 
білім 
мен 
біліктіліктерді 
ескеруі 
қажет. 
Яғни, 
педагогикалық және ақпараттық-коммуникациялық технологияларды үйлестіру 
арқылы оқытудың негізгі біліктіліктері төмендегілер болып табылады: 
•  Жауапкершілік  және  бейімділік  —  өз  өмірінде,  жұмыс  орнында  және 
қоғамдық  өмірде  жекелей  жауапкершілік  пен  икемділік  көрсету,    өзі  мен 
басқа  үшін  жоғары  мақсаттар  қойып,  оған  жетуге  ұмтылу,  пікірлердің 
көпмәнділігі мен көптүрлілігіне төзімділікпен қарау. 
•  Қатынас  дағдылары    -  ауызша,  жазбаша  және  мултимедиалық  хабарларды 
барлық  алуан-алуан  түрде  және  контексте  қабылдау,  түсіну,  жасау  және 
тарату біліктілігі. 
•  Шығармашылық  және  танымдық  қызығушылық—  жаңа  идеяларды  дамыту, 
қолдану,  тарату, жаңа идеялар мен мүмкіндіктерді  қабылдауға ашықтық. 

ВЕСТНИК КАЗНМУ 
240 
 
Сынай  және  жүйелі  ойлау  —баламаларды(альтернативтерді)  саналы 
және  дәлелді  түсіну,  күрделі  жағдайда  таңдай  білу  біліктілігі,  жүйелер 
арасындағы  өзара  байланысты  түсіну.  Сынай  ойлау  біліктілігі    —  ХХІ 
ғасырдағы  оқытудың  кілттік  біліктілігі.  ХХІ  ғасырдың  мұғалімі  ретінде, 
қандай  үдерістер  оқушыларға  жақсы,  ойшыл  болып  өсуіне  көмектесетінін 
жақсы  түсінуге  тиіссіз.    Білім  беру  саласындағы  зерттеулерде  күрделілік 
деңгейі әртүрлі ойлау түрлері бар екендігі бұрын мойындалған. Ойлаудың бұл 
түрлерін  білу  оқытудың  тиімділігін  арттыруға  көмектеседі.  Сіз  ойлаудың 
әртүрлі  деңгейлерін  танып  біле  алсаңыз  оқушылардың  оқып  білгендерін 
тереңірек талдауына көмектесе аласыз.  
•  Ақпараттық  және  медиалық  сауаттылық  біліктілігі  —аудиовизуалды 
ақпараттың  алуан  түрлерін  қабылдау,талдау,  басқару,  біріктіру,  бағалау 
және жасау. 
•  Өзара  тұлғалық  қарым-қатынастар  мен  бірлескен  іс-әрекет  біліктілігі    — 
командада  басқару  және  жұмыс  жасау,  әртүрлі  рөлді  қабылдау  мен  өзіне 
жауапкершілік  алу,  басқа  адамдармен  өнімді  жұмыс  жасау,  ұқсас  емес 
пікірлерді сыйлау біліктілігі. 
•  Мәселені  идентификациялау,  тұжырымдау  және  шешу    —  мәселелерді 
саралау, талдау және шешу біліктілігі. 
•  Өзіндік  бақылау  —  өзінің  білім  саласындағы  қажеттіліктерін  түсінуі, 
қажетті  ресурстарды  таба  алу  біліктілігі,  оқытуды  бір  білім  саласынан  
басқасына  көшіру. 
•  Әлеуметтік  жауапкершілік  —  жергілікті  қоғамдастық  мүдделері  үшін 
жауапты әрекеттер, жеке, қоғамдық өмірде және өндірістегі этикалық тәртіп. 
Оқытудың мақсатына жету бойынша жұмысты ұйымдастырудың үш тәсілі бар: 
•  бәсекелестік:  оқушылар  біреуі  немесе  бірнешеуі  қол  жеткізетін  мақсатқа 
жету  үдерісінде  кім  күшті  немесе  кім    тез  екендігін  көру  үшін  бір-бірімен 
жарысады; 
•  дербестік: оқушылар мақсатқа жету үшін жеке өзі жұмыс жасайды; 
•  ынтымақтастық:  оқушылар  жалпы  мақсатқа  жету  үшін  бірлесіп  жұмыс 
жасайды.  
 «Қазіргі  заманда  жастарға  ақпараттық  технологиялармен  байланысты  әлемдік 
стандартқа  сай  мүдделі  жаңа  білім  беру    өте  қажет»,  -  деп  Елбасымыз 
Н.Ә.Назарбаев  атап  көрсеткендей,  жас  ұрпаққа  білім  беру  жолында 
педагогикалық  технология  мен  ақпараттық-коммуникациялық  технологияны 
оқу  үдерісінде  үйлестіру  мен  тиімділігін  арттырудың  маңызы  зор.  Олай  болса,  
педагогикалық  технология  мен  ақпараттық-коммуникациялық  технологияны 
үйлестірудің ерекшелігі   мыналар болып табылмақ: 

жаңа ақпарат беру; 

заманауи технологияны меңгерту; 

іздендіру; 

өз бетімен жұмыстарды орындату; 

ой-қиялын, сынай ойлауын дамыту; 

ВЕСТНИК КАЗНМУ 
241 
 

іскерлік пен дағдыны қалыптастыру; 

қызығушылықты, ынта-ықыласты арттыру; 

топпен жұмыс істеуді үйрету және т.б. 
Қысқаша  айтқанда,  ғылым  мен  техниканың  қазіргі  даму  барысында                  
өндіріс және мәдени орындар мен мектептерге компьютердің енгізілуі тегіннен-
тегін емес. Ол білім берудің ғылыми базасын және олардың өзара байланысын 
күшейте  түсуді  қажет  етеді.  Сонымен  бірге,  ғылымның,  техника  мен 
мәдениеттің 
даму 
барысында 
педагогикалық 
және 
ақпараттық-
коммуникациялық  технологияны  үйлестіру  білім  беру  жүйесінің  алға  басуына 
ықпал етпек. 
 
Әдебиеттер 
1. Ошанова Н.Т. Білім беру жүйесінде коммуникациялық технологиялардың 
көмегімен оқушылардың дүниетанымдық көзқарастарын қалыптастыруВестник 
КазНПУ им.Абая, Алматы, №2(13), 2005г., 161-165б.  
2.  «Ақпараттық-коммуникациялық  технологиялардың  дамуындағы  ашық 
қашықтан  білім  берудің  келешегі»  халықаралық  ғылыми-практикалық 
конференцияның материалдар жинағы, Алматы, 2009ж., 21-22 қазан. 
 
 
 

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   34




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет