3.Үшінші реттік құрылым – полипептид тізбегінде глицин, пролин, оксипролин амин қышқылдарының қалдығының болуына байланысты, полипептид тізбегінің иілуінің нәтижесінде пайда болады. Үшінші реттік құрылымның беріктігі дисульфидтік, иондық, гидрофобты байланыстармен қалыптасады. Үшінші реттік құрылым түзу кезінде нәруыз молекуласы оралып, шиыршықталып жинақталады. Осы кезде қайталанбайтын жоғары спецификалық, жеке нәруыз молекуласына ғана тән конформация түзіледі.
4.Төртінші реттік құрылым - нәруыз молекуласындағы бірнеше табиғи конформацияланған полипептидтердің өзара кеңістікте орналасуы. Төртінші деңгейдегі құрылымды сутектік, иондық және дисульфидтік байланыстар қамтамасыз етеді. Төртіншілік құрылым маңызы: генетикалық материалды үнемдейді; реттеуші әсерін қалыптастырады. Нәруыздардың реттік құрылымдарын түзетін байланыстарды салыстырғанда, ең мықтысы-І реттік құрылым, ең әлсізі-ІV-реттік құрылым.
8-сұрақ
Тіндердің некрозы пайда болатын газ гангренасының қоздырғышы болып табылатын Clostridium perfringens патогенді анаэробты бактериялар глициннің карбоксил тобындағы пептидтік байланыс гидролизін тиімді катализдейтін ферментті шығарады: -Х-гли-про - У → -х-гли-СООН + NH2-про-У- Мұндағы X және Y-20 аминқышқылдарының кез-келгені.
1)Бұл бөлінетін фермент бактериялардың адам тініне енуіне қалай көмектеседі? Неліктен бұл фермент бактериялардың өздеріне зиян тигізбейді? Жауабы: Бұл бактерия коллагеназы, гиалуронидазы мен лецитиназа сияқты агрессорлық ферменттерін бөледі. Ферменттер әртүрлі тіндердегі биологиялық мембраналарға әсер етеді,бұл кезде гидролтиткалық ыдырауды катализдейтін және жасушалық өткізгіштікті бұзатын ферментативтік бұзылыстар жатыр,осылай мембранаға әсер ету арқылы бактерия тіндерге енеді.Соңғысы жасушадағы тотығу-тотықсыздану потенциалының төмендеуімен,эндогендік протеазалардың активациясымен көрініс табады.Эндогендік протеазалардың активациясы кезінде тіндер газдық гангренаға тән аутолизге ұшырайды . Ферменттің бактериның өзіне зиян тигізбеуі бактерияның осы ферметті танитын ,фермент молекуласының активті аймақ деп аталатын бөлігімен байланысатын субстратының болмауына байланысты.Яғни ферменттңк катализдік механизмнің бірінші сатысы фермент-субстрат комплексінің түзілуі болмайды
