Сұраныс пен ұсыныстың



Дата21.12.2023
өлшемі18,27 Kb.
#142311

Нарықтық экономика дегеніміз – экономикалық шешімдер мен тауарлар мен қызметтерге баға белгілеу елдің жекелеген азаматтары мен кәсіпорындарының өзара іс-қимылын басшылыққа алатын экономикалық жүйе. Рынокта бәсеке барысында сұраным мен ұсыным, баға құралады. Сұраным мен ұсынымның өзара әрекеті нарықтық экономиканың тиімділігін қамтамасыз ететін тетік болып табылады. Баға кәсіпорындар мен тұтынушыларға нарықта қалай әрекет ету керектігін көрсетеді. Нарықтық экономикалар экономикадағы көптеген тауарлар мен қызметтерге сәйкес бағалар мен мөлшерді анықтау үшін сұраныс пен ұсыныстың күштерін қолдана отырып жұмыс істейді. Кәсіпкерлер өндіріс факторларын (жер, жұмыс күші және капитал) маршалды құрайды және оларды тұтынушыларға немесе басқа кәсіпкерлерге сатып алу үшін тауарлар мен қызметтерді өндіруге және жұмысшылармен және қаржылық қолдау көрсетушілермен ынтымақтастықта біріктіреді. Нарықтық экономиканың мақсаттары: 1. жұмыспен толық қамтылу 2. экономикалық өсу 3. бағаның тұрақтылығы 4. экономикалық еркіндік 5. теңдік. 6. тиімділк.

Нарық экономикасының бірінші және өте маңызды элементі — өндіріушілер мем тұтынушылар. Бұлар қоғамдық еңбек бөлінісі процесінде қалыптасады — біреулері тауарды өндіреді, екіншілері оны тұтынады.
Нарық экономикасының екінші элементін өндіріс орындарының корпоративтік басқаруына негізделген меншіктің жеке немесе аралас формаларымен болжанған экономикалық оңашалану құрайды.
Нарық экономикасының үшінші маңызды элементі — баға. 
Нарық экономикасының төртінші, орталық буыны - екі құрылымнан, сұраныстан және ұсыныстан, тұрады. 
Нарық механизмінің бесінші элементі — бәсеке. Бұл пайданың жоғары болуын және осының негізінде өндіріс масштабын кеңейтуді қамтамасыз етеді.

Аралас экономика — экономиканың мемлекеттік, кооперативтік жеке меншік нысандарына негізделген шаруашылықты жүргізу жүйесі. Аралас экономика әр түрлі меншік нысандарына негізделіп, олардың өзара қарым-қатынасы мен ықпалдасуына негізделеді. Елдің әлеум.-экон. дамуын жеке меншік пен мемлекеттік меншік арасындағы қарым-қатынас, кәсіпорындарды мемлекет меншігінен алу және жекешелендіру процестері жеделдетеді. Дамыған елдерде көп нысанды Аралас экономика сипаты басым және онда жеке меншікмемлекеттік меншік нысандарымен қатар муниципиалдық, кооперативтікжалгерлік меншік түрлері де дамыған. Аталған Аралас экономика түрлері аймақтық, ұлттық және жергілікті жағдайларды, халықтың әр түрлі әлеум. топтарының мүмкіндіктері мен мүдделерін ескеру үшін аса маңызды.

  1. Халықты жұмыспен қамтамасыз ету.

  2. Өндірістік қуаттарды дұрыс пайдалану.

  3. Бағаларды тұрақтандыру.

  4. Еңбек өнімділігі мен төлемді бір реттік арттыруды қамтамасыз ету

  5. Төлем балансын теңгеру


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет