1 тақырып. Мәдениеттің негізгі типтерінің критерийлері бойынша салыстырмалы кестені құрастыру.
1-кесте.Мәдениеттің негізгі типтерінің (архаикалық, отырықшы, индустриалды) критерийлері бойынша салыстырмалы кесте
Сипаттамалары
Архаикалық
Отырықшы
Индустриалдық
Қоғам
Архаикалық мәдениет —адамзат мәдениетінің бастамасы. Алғашқы қауымдық құрылыс адам баласының өсіп дамуындағы, адамдық жолға түсе бастауының ең алғашқы кезеңі болды және оның жүздеген мыңжылдықтарға созылғаны ақиқат.
Индустриалды қоғам дамыған индустрияға негізделген. Онда өнімділікті арттыратын еңбек бөлінісі бар. Бәсекелестік - маңызды сипаттама. Онсыз индустриалды қоғамды сипаттау толық болмас еді.
Өндіріс тәсілі
Тас өңдеушілікпен шұғылдану біртіндеп жоғала бастады да, оның есесіне сүйектен жасалған құрал-саймандар, тұрмыс қажеттілігіне пайдаланылатын түрлі заттар көбейе бастады. Кремнийді өндеудің ең жоғары тәсілі игеріліп, одан найзаның ұштары, пышақ, қанжар және тағы басқалары жасала бастады. Кремнийден жасалған қырнағыштар, түйреуіштер, тескіштер, аса таяқтар, түрлі мүсіндер пайда болып, кремнийдің көмегімен сүйек пен тастан жасалған бұйымдар безендіріле бастады.
Машина өндірісі.
Дін
Магияның негізінде көне заманғы діни наным-сенім тотемизм қалыптасты. Тотемизм— адамдардың өздерінің ата-тегін жануарлармен, жануарлар дүниесімен тығыз байланыста қарастыруы.
Өнеркәсіптік дін, ерлер билігіне сүйену.
Өнер
Архаика— монументті бейнелеу өнері мен сәулеттік пішіндердің қалыптасқан кезеңі.Б.з.б.6 ғасырдың 3ширегінде құмыра жасау өнерінің қара фигуралы, яғни балшықтан жасалған құмыраны тұтас қарамен бояп, соның үстінен өткір пышақпен бедер салу мәнері гүлденді. Бұл өнер Африка елдерінің кейбірінде осы күнге дейін бар.
Суармалы және тәлімі егіншілік басым болды
Көліктердің екі түрін дайындаған. Ауыр және жәңіл.
Ғылым
Макс Хоркхаймер мен Теодор Адорно өзінің әйгілі "ағарту диалектикасы" атты еңбегінде: «индустриалды мәдениет – бұл өнер, кескіндеме, әдебиет, кино және т. б. салаларда біркелкі, стандартталған жаңалықтарды шығаратын тұтас өнеркәсіптік аппарат», - дейді.
Қорытынды: Әр кезең сайын, адамзат дамыды және олардың мәдениеті мен өмір сүру салты өзгерген.
