«су объектілерін қалпына келтіру» пәнінен ДӘрістер жинағы ш ымкент, 2022ж



бет14/24
Дата22.05.2023
өлшемі1,73 Mb.
#95988
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   24
Байланысты:
366442 3

Контрфорсты бөгеттер.
Гравитациялық бөгеттерде бағасы қымбат материал бетон, негізінде тек ауыртпалық ретінде қолданылып отыр, тігінен бағытталған ауырпалықты көбейту үшін, яғни, бөгеттің жылжуға қарсы орнықтылығын қамтамасыз ету үшін ғана. Гравитациялық бөгеттердің бұл кемшілігін жойып, бетонды үнемдеу тәсілдері, бөгеттің әртүрлі жеңілдетілген конструкцияларын ойлап табуға әкеліп соқты: контрфорсты түрін, бұл бір-бірінен белгілі бір қашықтықта орналасқан контрфорс (тірек қабырға, сұлбасы трапецияға ұқсас), су тұратын жоғарғы жағынын тік не аркалы қабырғалармен жабылған. Судың, тасынды -лардың, су толқынының қысымын жоғарғы жақтағы қабырға контрфорсқа береді, ал контрфорс бұл қысымды бөгет табанына береді. Егер бөгет табаны жартас болса, қысым бірден жер табанға беріледі, ал бөгет табаны жартылай жартас не топырақ болса, онда бөгетке түсетін қысымды фундаменттік тақта арқылы береді, бұл шара жер табанға түсетін қысымды азайтуға мүмкіндік береді.
Бақылау сұрақтары:

  1. Гравитациялық бөгеттер дегеніміз қандай бөгеттер және конструкциясын келтіріңіз

  2. Бетоннан соғылған бөгеттер табанымен және жағалаумен қалай қиылыстыру тәсілдерін көрсетіңіз.

  3. Бетоннан соғылған су қашыртқы бөгеттердің конструкциясын көрсетіңіз

  4. Аркалы бөгеттер конструкциясын көрсетіп, ерекшеліктерін атаңыз.

  5. Контрфорсты бөгеттер конструкциясын көрсетіп, ерекшеліктерін атаңыз.



17-дәріс. Қалалық су қоймаларына экологиялық проблемалар мен олардың салдарын анықтау.
18-дәріс. Әсер ету салдарын қарастыру: антропогендік эвтрофия, термофикация, ацидификация, токсикология және т.б. тұндыру, гидрологиялық режимді бұзу, реттеу, физикалық жою.


Дәрістік сабақты өткiзу формасы: проблемалық.

Темірбетон құрастырмалы науалы каналдарды қимасының ауданы жер арнасындағы бетондалатын каналдардың орнына қолданады. Каналдан ПӘК көтеред, күрделі жер бедерінде каналдардың командованиесін қамтамасыз етеді, ой-шұңқұр жерлерін өтеді, біртұтас тас, суды көп сіңіретін, тау бөктерінде. Науалы-каналдар жердің көлбеулігі 0.002.....0,005 дейін қолданылады. Канал конструкциясы. Науалы каналдарды жеке раструбты (кең қолтықты) немесе қолтықсыз науалардан құрастырады. Олардың ұзындықтары 5...8 м аралығында болады. Қимасы параболалық, эллипс немесе жартылай циркульді болады. Қабырғаларының қалыңдығы 5...8см тереңдгі 30, 40, 60, 80, 100. 120 см болады. Топырақтың біріктігіне және командование жағдайларына байланысты науаларды бағаналы тіректерге немесе фундаменттік плиталарға орнатады. Бағаналы тіректерге орнатқанда 1..,1,5 м командованиеге қол жеткізуге болады. Науаларды фундаменттік плиталарға тек бір тұтас тас және малта тасты жерлерде қояды. Ал бағаналы тіректі ауыр топырақтарда қолданады бұл жағдайда қазық тіректерді қолдану қиынға түседі. Қолтықсыз науалар бір-бірімен арнайы ершіктің көмегімен жалғасады, ал кең қолтықтар қолтықтың көмегімен жалғасады. Су өткізбеу пороизол шлангтерін, асфальттың төсеніш жасау арқылы жүзеге асырылады.


Науалы каналдардың пайдалы әсер коэффициенті 0,97..0,98 гe жетеді. Науалы каналдардың бұрылысы әдетте тік бұрышты болады, ауытқу +5° аспауы тиіс. Канал бұрылысы бұрылыс құдықтарын қолдану арқылы жүзеге асады. Науалы каналдың өтімі гидромодульдің ең жоғарғы ординатасымен анықталады.
Ауыспалы егістікке қажетті брутто өтім

Науалардың гидравликалық есебі. Гидравликалық есеп судың бірқалыпты ағысының заңдылықтарына сәйкес жүргізіледі. Кедір-бұдырлық коэффициент n =0,012
Параболаның теңдеуі X2 = 2РУ;


мұндағы





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   24




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет