Suleyman demirel university саяси сана және саяси
жүктеу/скачать 289,03 Kb. Pdf көрінісі
|
Саяси сана және саяси идеология Ыдырыс Аружан
| Саяси сананың
нег зг ек түр бар. Б р нш с — арнайыланған саяси сана, оның басты мақсаты белг л б р бағдарлар мен қағидаларды қалыптастыру, дамыту және оларды қоғамдық таптың, әлеуметт к топтың немесе партиялар мен козғалыстардың қатардағы мүшелер н ң санасына енг зу болып табылады. Саяси партиялар, өзге де саяси ұйымдар мен б рлест ктер арнайыланған саяси сананың иегерлер не жатады арнайыланған саяси сана бұқаралық саяси сана Ек нш с — бұқаралық саяси сана, ол қоғам мұқтаждықтарының мазмұны мен деңгей н айқындап, саяси шындық жөн ндег қоғамдық б л мн ң тұрпатына, нақтылы тарихи ахуалдың мазмұнына сай, үнем өзгер п отырады. Бұқаралық саяси сананың субъект лер — күндел кт өм рд ң барлық қайталанбас оқиғаларына белсене араласып жүрген өз м нез- құлқы, қад р-қасиет бар нақтылы адамдар, бұқара халықтың өк лдер . Әрине, б р нш с не қарағанда бұқаралық сана әлдеқайда тайыз, ол көб не саяси құбылыстардың шк мән нен гөр сыртқы сипатына ғана тоқталады. SULEYMAN DEMIREL UNIVERSITY Арнайыланған саяси сана саяси идеологияға жетелейд , ал бұқаралық саяси сана саяси психологиямен шендес. Саяси идеология шындықты саналы түрде бейнелеп, ұғымдар мен принциптер нег з нде жүйел түрде құрылады. Саяси психология болса, ол саяси нақтылықтың сез мдермен, әр түрл көң л-күй жағдайларымен (қуаныш, рен ш, үрей және т.б.) байланысты бейнелену н б лд ред . Саяси идеологиясыз ешқандай мемлекетт к бил к болмайды, өйткен ол бил кт қолдап, қорғап, оған дем бер п отыруға арналған. Идеологияның, егер ол дұрыс құрылған болса, әлеуметт к топтардың әр түрл , кейде т пт б р-б р не қарама-карсы мүдделер болғанына қарамастан, олардың белг л б р деңгейде ортақ т л табысуына жағдай жасап, қоғамды алға бастыруға өз септ г н тиг зет н белг л . SULEYMAN DEMIREL UNIVERSITY Расында, қандай да болмасын адамның қызмет (соның ш нде саяси қызмет те) белг л б р мақсатқа жетуге бағытталатыны анық. Ал саяси қызметт ң қандай мақсаттар қоятыны саясаткерд ң дүниеге деген көзқарасына, адам мен қоғам туралы түс н ктер не, кандай құндылықтарды қалайтынына байланысты. Әлеуметт к топтың ( таптың, ұлттың және т.б.), жеке б р адамның (индивидт ң) мүдделер н, оларға сай келет н құндылықтарын б лд рет н қағидалар жүйес н идеология деп атайды. Саяси идеология шындықты түс нуд ң тәс л , әлеуметт к иг л ктерге деген ұмтылысты б лд руд ң идеалдық формасы болып табылады. Жеке адамдардың, топтардың, партиялардың саяси кызмет н ң бағытын, мән-мағынасын анықтай отырып, идеология олардың саяси м нез-құлқын демдейт н дүниетанымдық нег з болып табылады. SULEYMAN DEMIREL UNIVERSITY Идеология саясат субъект лер н ң кызмет н белг л б р мақсат-мұраттар төң рег не жинақтап, қоғамның саяси өм р н б р кт р п, оған тұтастық сипат беред . Қазақстанда осындай идеология рет нде Президент м з Н.Ә.Назарбаев ұсынған «Қазақстан — 2030» деп аталатын бағдарламалық мән бар құжатты, соған косымша Президентт ң халыққа арналған жыл сайынғы жолдауларын атауға болады. Бұлардың маңызы саясат қызметкерлер н, саяси элитаны, бүк л халықты белг л б р мақсат-мұраттар төң рег нде б р кт р п, ойы мен с не бағыт-бағдар с лтеп, соларды тәж рибе жүз нде ске асыру үш н кызмет етуге жұмылдыратынында. Мысалы, 2005 және 2006 жылдардағы жолдауларында Қазақстан Республикасының Президент Н.Ә.Назарбаев ел м зд ң әр карай алға басуының басты-басты бағыттарын айқындап, экономикалық-әлеуметт к және саяси жаңғырудың жолына с лтеп, әлемдег дамыған 50 елд ң қатарына ену н ң бағдарламасын ұсынғаны мәл м. SULEYMAN DEMIREL UNIVERSITY |