Т. Н. Ер ме ко ва Ж. К. Отар бе ко ва Г. Б. Тоқтыбаева

1 4 8
қа дір лі ақ са қал да рға, ана-әже ле рге өз үйі нен ар найы дәм 
тат қызу ды үл кен мұ рат, адам дық па рыз деп са на ған жә не ол 
жол дан кү ні бү гін ге дей ін тай ған жоқ. Тек та ныс тар емес, кез 
кел ген жо лау шыға, бей та ныс кі сі ге де дәм тат қыз бай жі бер-
ме ген. Се бе бі ұлт ұғы мын да дәм де, ас та, та мақ та кие, қа дір-
қа си ет, ырыс-бе ре ке, тір лік бар де ген те рең тү сі нік тым ер те-
ден-ақ қа лып тас қан. Дәм тат ты ру дың қо ғам дық, әлеу мет тік, 
ел дік іс тер де қыз ме ті өте зор бол ған. Ең ал ды мен, әдейі ша қы-
рып дас тар қан нан дәм тат қы зу – ата салт, қа зақи тәр тіп әрі 
жол-жо рал ғы, әдеп. Екін ші ден, ол – сый лау дың, аса құр мет-
теу дің, жақ сы кө ңіл дің ай ға ғы. Үшін ші ден, қай жер де де, қан-
дай күн де де сый ла сып, қор ған, қам қор, ті лек тес бо ла жү ру-
дің кіл ті. Дәм дес бол ған адам дар бір-бі рі не ел дәс тү рі бо йын-
ша қия нат жа са май ды, жо ғал ға нын із де се ді, та бы сы на қу ана-
ды. Қуа ныш, қай ғы сы на да ор тақ тас бо ла ды. Бұл – ға сыр лар 
бойы са на ға сің ген са ли қа лы салт, бұл жы мас әдет. Де мек, дәм 
та тқызу, дәм та ту – та за адам гер ші лік, дос тық, бір лік бел гі сі 
жә не куәсі. Бұл жақ сы үр діс ха лық пен бір ге жа сай ды.
(«Қа зақ тың дарқан дас тар қа ны»)
1. Дәм тат ты ру дың қандай мәні, маңызы бар?
2. «Ға сыр лар бойы са на ға сің ген салт» де ген ді қа лай тү сі не сің дер?
 қи мыл, іс­әре кет тің бо лу мақ са тын біл ді ріп, не 
мақ сат пен? де ген сұ рақ қа жау ап бе ре ді. Мақ сат үс теу ге жа та тын 
сөз дер көп емес. Олар: әдейі, жор та, қа са қа на, әдей ілеп т.б.
Еру лік – дәс түр лі ха лық тық жо рал ғы ның жар қын үл гі сі. 
Жа ңа дан кө шіп кел ген, жап сар лас қон ған от ба сы на бұ рын нан 
отыр ған көр ші ле рі қо на қа сы бе ріп, ықы лас-пей іл біл ді ре ді. 
Еру лік бе ру ар қы лы ау ыл тұр ғын да ры жа ңа көр ші ле рін өз де-
рі не ете не жа қын дас ты ру ды, бө тен сі рет пеу ді де көз дей ді. 
Еру лік қыс қы со ғым ның сү бе лі мү ше ле рі нен (қа зы-қар та, 
жал-жая т.б.) пі сі рі ле ді не ме се қой сойы лып ша қы ры ла ды.
(«Қа зақ стан» ұлт тық эн цик ло пе диясынан)

жүктеу/скачать 4,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: