116 3. Р.Рым ба ева ның орын дау ын да ғы «Құсжо лы» әнін (https://www.youtube.com/watch?
v=FxKfEaVvLdc) тың дап, ән мә ті нін де гі кө те ріл ген мә се ле лер ді анық таң дар.
Ас пан, ас пан шай дай ашық,
Жұл дыз, жұл дыз қан дай қа шық?!
Құсжолы, ға рыш көк ке ту ған жер ден
Телмiрем жан дай ға шық.
Қол ға келiп қон са жұл дыз,
Жан ға серiк бол са жұл дыз.
Ға рыш қа қа нат қақ ты ту ған жер ден
Сам ғап қан ша ұл-қыз.
(.Ес дәу ле тов) Төлсөзбенавторсөзіөзаратөрттүрлітәртіппенорналасады.
1. Төлсөзавторсөзіненбұрынтұрады.Мысалы:
–Атабабамызауарайыныңерекшеліктерінеқарайжылдытөртмаусымға бөлген,–дедіАйдана. 2. Төлсөзавторсөзіненкейінорналасады.Мысалы:
Асхатбылайдеді: –Ескіайкетіп,жаңаайкелетінуақыт«өлара»депаталады. 3. Төлсөзавторсөзініңарасынаорналасады.Мысалы:
Асылбектеөзойынортағасалып: –Бұлкездеріауарайындаөзгерістерболадыдепесептеп,күнніңсуытуын күткен,–деді. 4. Авторсөзітөлсөздіңарасынаорналасады.Мысалы:
–Түнгімалкүзетіндежүретінкөшпенділер,–дедіАружан,–аспандағыАй менжұлдыздардыңорналасуынақарап,ауарайынболжаған. 4. Мә тін де гі не гіз гі ой ға қа тыс ты ті рек сөз дер ді анық тап, олар мен төл сөз бен ав тор сө зі
тү рін де сөй лем дер құ рас ты рың дар.
Ас пан сү ті Айлы түн де бұлт сыз ас пан да сол түс тік тен оң түс тік ке қа рай со зы лып жат-
қан ақ жо лақ кө рі ніп тұ ра ды. Ол «Құс жо лы» деп ата ла ды. Оған Күн жүй есі
жә не та ғы осын дай бір не ше жұл дыз дар жүй есі кі ре ді. Құс жо лы күз ай ла рын да
жақ сы кө рі не ді. Жыл құс та ры көк тем де кел ген де жә не күз де жы лы өл ке ге
қайт қан да осы жол дың ба ғы ты мен ұша ды екен.
«Га лак ти ка» сө зі ежел гі мы сыр лық «га ла» – «сүт» де ген сөз ден шық қан.
Бұл га лак ти ка «Сүт жо лы» не ме се «Құс жо лы» ре тін де әй гі лі.
(«Ме ні ал аш ы эн цик ло пе диям» жи на ы нан)