Табиғи орта жағдайын бақылау



бет41/51
Дата16.10.2023
өлшемі362,68 Kb.
#115973
түріПрактикум
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   51
Байланысты:
Таќырып 2 Табиѓи орта жаѓдайыныњ экологиялыќ мониторингі-emirsaba.org

7.2.2 Табиѓи ластаушы заттар
Бµтен табиѓи кµздерден азыќтыњ ластануы м‰мкін. Мысалы, кейбір минералдар экстремальды аз немесе кµп мµлшерде болатын, улы жоѓарѓы сатылы µсімдіктері болатын, дайын азыќ-т‰лік µнімдерінде немесе азыќтыќ µсімдіктерде сапрофит немесе паразит есебінде болатын жєндіктер мен микроорганизмдері болатын топыраќтардан.
Табиѓи ластанудыњ мысалдары: егер дєнді даќылдар селені кµп болатын егістіктерде µсірілсе, онда аминќышќылындаѓы к‰кірт селенге ауысады. Азыќ-т‰лік µнімдерінде ботулизм азыќ-т‰лік µнімдеріндегі токсиндері – бактериялык улы заттар болуы м‰мкін.
7.2.3 Атропогендік ластану
Ќоршаѓан ортаѓа т‰сетін антропогендік химиялыќ заттар индиффирентті, жаѓымсыз жєне тіпті улы заттар болуы м‰мкін. Азыќтыќ даќылдарын µњдегенде немесе µсіргенде химиялыќ заттарды (тыњайтќыштар мен пестицидтер) єдейі енгізеді. Улы заттардыњ азыќ-т‰лік µнімдеріне абайсыздан да т‰с‰і м‰мкін. М±ндай заттар дайындау ережелерін д±рыс орындамаѓанда жєне µнім ќаптамаларынан енуі м‰мкін.
Антропогендік кірісу табиѓи заттар концентрациясын кµбейтеді немесе бµгет заттардыњ пайда болуына єсер етеді.
Антропогендік заттарѓа баѓа берудіњ критерийлері: халыќтыњ улы заттарды ќолдану дењгейін аныќтау ‰шін азыќ-т‰лік µнімдері толыќ тексеріледі, негізінен нарыќтаѓы ораташа бµлікке анализ µткізіледі, сонымен ќатар асханалар мен ресторандардаѓы дайын таѓамдарына,б±л шаралар тек жалпы маѓл±мат алуѓа м‰мкіндік береді. Улы заттардыњ ќоршаѓан ортадаѓы айналулары толыќ зерттелмегендіктен жєне таѓамѓа абайсыздан т‰с‰ м‰мкіндіктері бар болѓандыќтан ластаушы заттарды жоюдыњ ќосымша єдістері керек екені аныќ.


7.2.4 Антропогендік заттардыњ баѓалау критериі
Халыќќа зиян келтіретін заттардыњ пайдалану дєрежесін аныќтаѓан кезде, барлыќ азыќ-т‰лік ќ±рамы зерттеледі. Ењ негізгі єдіс орташа нарыќтыќ азыќ себет бойынша ж‰ргізіледі, соымен ќатар дємхана мен асханадаѓы дайын таѓамдар. Б±л жаѓдайдаѓы зеррттеу єдісі, тек зиянды заттардыњ пайдалануыныњ жалпы кµрінісін келтіреді, сондыќтан да ќазіргі кездегі б±л мєселе репрезентативті ‰лгілер аныќтауда шешілген жоќ.
Органикалыќ заттардыњ ќоршаѓан ортада пайда болуы ±заќ уаќыт ішінде аз зерттелді. Ќоректік тізбекте єдейі емес ќосылыстардыњ кµптеген жаѓдайлары бар, ластаушы заттарды жою ‰шін арнайы кµмек керек. Мысалы, пайдаланатын пестицидтер мµлшерін тµмендету шараларын µсімдіктердіњ кешенді саќтауында жєне эиянкестерге тµзімді, жања сорттарды µсіру болып табылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   51




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет