Тақырыбы: Қазақ халқының отаршылдыққа қарсы халық-азаттық



бет3/3
Дата15.03.2023
өлшемі44,78 Kb.
#74691
1   2   3
Торғайдағы көтеріліс
Торғай облысындағы көтеріліс ең бұқаралық, ең ұзаққа созылған, ең табанды және билік бір орталықтан жүргізіліп, ұйымдасқан көтеріліс болды. Бұл Торғайдағы көтерілісінің ерекшелігі еді. Көтеріліс барлық уездерді: Торғай, Ырғыз, Ақтөбе, Қостанай уездерін қамтыды. Облыста көтеріліс қамтымаған ауыл немесе елді мекен болмады. Көтеріліске, сондай-ақ Сырдария, Ақмола, Семей болыстарының көтерілісшілері де қатысты.Көтерілісшілер почтаға шабуыл жасады, темір жол табанын бұзып, болыс басқармаларын ойрандады, боластарды өлтірді. Көтеріліс бүкіл облысты қамтыды. 1916 жылы Торғайда болған көтеріліске жүрт арасында танымал халы1916 жылы 22 қазанда Амангелді басшылығымен 15 мың көтерілісші Торғай қаласын қоршады. Оған қарсы генерал А.Д.Лаврентьевтің 9 мың адамдық жазалаушы тобы жіберілді. Батыры Амангелді Иманов басшылық етті.
Салдары: 3 мың адам жауапқа тартылды оның 201-і өлім жазасына кесілді.-161-і каторгаға айналды. Жүздеген ауылдар тоналып, өртелді, жазықсыз адамдар атылды.
Қорытынды: Әлихан Бөкейханов: «Қазақ қырғыз осы көтерілісте көп адамын өлтіріп,шаруасын күйзелтсе де, келешекке қандай ел екенін білдірді...Алыспаған, жұлыспаған бостандық атына мінбейді, бұғаудан босамайды, ері құлдықтан, әйелі күңдіктен шықпайды, малына, басынада ие болмайды. Шын мәнінде, 1916 жыл XX ғасырдың соңында қазақ халқының қолыжеткен саяси тәуелсіздігі мен ұлттық мемлекеттігі үшін күрестің бірбелесі болып тарихта өз орнын алды.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет