Жабық экономикалық жүйе
Меншік қатынастары бойынша экономикалық жүйенің 4 түрі:
1. Дәстүрлі экономикалық жүйе
2. Әкімшілдік - әміршілдік жүйе
3. Нарықтық экономикалық жүйе
4. Аралас экономикалық жүйе
Дәстүрлі экономикалық жүйе
- ескі технологияға негізделген, қол еңбегі көп тараған, ғасырлық салт-дәстүрлері негізінде экономикалық тәртіптері орнаған, әлсіз дамыған елдерде кең тараған;
- оқшау шаруашылыққа және жабық экономикаға негізделген жүйе
Әкімшілдік - әміршілдік экономикалық жүйе
- мемлекеттік меншікке, орталықтандырылған жоспарлауға негізделген;
- бұл экономикалық жүйеде өндіріс, бөлу, айырбас және тұтыну туралы барлық шешімдерді мемлекет қабылдайды
Нарықтық экономикалық жүйе
- шаруашылық шешімдерді әрбір экономикалық агент өз бетімен қабылдайды;
- ол еркін кәсіпкерлікке, қызмет өнімдерінің еркін айырбасына, еркін баға қалыптасуына, жеке меншікке, бәсекелестікке негізделген
Аралас экономикалық жүйе
негізгі экономикалық мәселелерді шешуде маңызды рөл атқаратын мемлекет пен жеке сектордың экономикалық жүйеде біріге жұмыс жасауымен сипатталады
Өнеркәсіптік төңкеріс және қазіргі ҒТР-ға негізделген экономикалық жүйенің 3 түрі:
Индустрияға дейінгі
Индустриялдық
Индустриядан кейінгі
Индустрияға дейінгі жүйе – ауыл шаруашылығымен, шаруашылық жүргізудің табиғи нысанымен және қол еңбегінің басымдылығымен сипатталады
Индустриялдық жүйе – ірі машиналық өндіріске негізделген, дамыған ақша-тауар қатынастары бар жүйе
Индустриядан кейінгі жүйеде басты ресурс – ақпарат, экономиканың жетекші саласы – өндірістік емес сала, ал экономикалық дамудың мақсаты – адамның және оның өзіндік мүмкіндіктерін жүзеге асыруына жағдай жасау болып табылады
Достарыңызбен бөлісу: |
