2 ЗЕРТТЕУ МАТЕРИАЛДАРЫ МЕН ӘДІСТЕРІ
2.1 Зерттеу материалы
Зерттеу нысаны ретінде мақта сабағы таңдалды. Мақта – бұталар түрінде өсетін жылдық егістік өсімдік. Өсімдіктің биіктігі әртүрлілікке және агротехникалық өсіру әдістеріне байланысты әр түрлі болады (0,8÷1,4 м). Бүйірлік бұтақтар мен қораптары бар жеміс бұтақтары сабақтың түбінен шығады. Қабықтың қалыңдығы 0,3-0,4 мм, сабақтың ағаш бөлігіне тығыз орналасқан және күшті талшықты талшықтардан тұрады. Талшықтар көлденең байланыстарға ие және сабақтардан жолақтар түрінде бөлінеді. Мақта сабағында ылғал немесе ұзақ уақыт сақтағаннан кейін, қабықты сүрту кезінде жоғарғы тері мен көлденең байланыстар бұзылады, сіз жалаңаш талшықтарды көзбен анық ажырата аламыз. Олар өте серпімді, серпімді және жоғары созылу күшіне ие. Көбінесе олар сабақтың жоғары қасиеттерін анықтайды.
Зерттеу нысаны ретінде 3 мақта сорты алынды:
Түркістан мақта сорты,
Мақтарал 4007 мақта сорты,
С – 4227 мақта сорты.
Мақта жинайтын машина жинағаннан кейін мақта сабақтарындағы қораптар өте аз мөлшерде қалады.
Жеке бөліктердің сабақтың салмағына қатынасы (%):
ағаш сабағы – 50
қораптар – 6
қабығы – 30
тамыр бөлігі – 14
Полимерлі байланыстырғыш ретінде КФ-МТ маркалы несепнәр формальдегидті шайыр алынды (құрамында 0,2-0,3% Сулы формальдегид бар).
Мақта сабақтарының және ағаш-пластикалық плита материалдарының химиялық құрамы мен физика-механикалық қасиеттері жалпы белгілі әдістермен және ГОСТ белгілеген қондырғыларда анықталды.
2.2 Зерттеу әдістері
Қазіргі уақытта дезинфекция кең таралғандықтан дезинфекция стандарты болып табылады және мемлекеттік заңмен реттеледі. Пайдаланылған жабдық алдымен пайдаланылған жабдықта залалсыздандырылады. Дезинфекция термиялық қысыммен шаю, тазалау арқылы жүзеге асырылады. Ашық дезинфекция ламинарлы сорғышта жүргізіледі, өйткені ондағы ауа қысымы қалыпты
.
Сурет 1. Мақта сорттарының дәндерін зарарсыздандыру барысыннан сурет
Зерттеуге байланысты 1-кестеде көрсетілгендей мақта тампондарына үш сатылы залалсыздандыру жүргіздім. Дұрыс дезинфекция нәтижесінде таза өнім алынады. Жұмыс жақсы басталса, түпкі нәтиже сәтті болады.
Мақта экспланттарын зарарсыздандыру үшін көп функциялы тиімді косметикалық мақта талшықты кептіргіштер зарарсыздандыру машинасы – OEM Model қолданылды.
Сурет 2. OEM Model зарарсыздандыру машинасы
Мақта сорттарының дәндерін зарарсыздандыру үшін қолдагған 2 әдіс бойынша жұмыс көрінісі кесте-2 берілген.
Негізгі зарарсыздандыру агенттері:
Этил спирті 70% – 3 мин;
Күкірт қышқылы 50% – 25 мин.
Кесте 2. 2 әдіспен зарарсыздандыру
Мақта сорттарының дәндерінен зарарсыздандырудың 3 әдісі 3 кестеде берілген.
Негізгі зарарсыздандыру агенттері:\
Этил спирті 70% – 3 мин;
Натрий гитрохлориды 5% – 10 мин;
Сутегі асқын тотығы 16% – 25 мин.
Кесте 3. Зарарсыздандырудың 3 әдісі
Достарыңызбен бөлісу: |